Cebulica peruwiańska (Scilla peruviana) nazywana czasem lilią kubańską, to cebulowa bylina z rodziny szparagowatych (Asparagaceae). Jej stanowiska naturalne znajdują się w południowej Europie i północno-zachodniej Afryce, ale jest też uprawiana w wielu innych krajach świata jako roślina ozdobna.
Cebulica peruwiańska może dorastać do ok. 30-40 cm wys. Tworzy dużą, pękatą, lekko wydłużoną cebulę, pokrytą jasnobrązowymi łuskami, z której wiosną wyrastają szerokolancetowate, długie, zielone, rynienkowate, łukowato przewieszające się na zewnątrz liście, zebrane w rozłożystą rozetę.
Roślina zakwita wczesnym latem (VI-VII), rozwijając pojedynczy, sztywny, gruby, obły, nagi pęd, zwieńczony piramidalnym, gęstym, groniastym kwiatostanem, złożonym z kilkudziesięciu gwiazdkowatych, sześciopłatkowych kwiatów, osadzonych na długich szypułkach. U gatunku kwiaty są szafirowo-niebieskie, jednak u odmian mogą być też białe. W porze kwitnienia kwiatostan wygląda bardzo oryginalnie, gdyż kwiaty rozwijają się stopniowo od dołu do góry, dzięki czemu w pełni kwitnienia rozwinięte dolne kwiaty tworzą szeroki wianuszek wokół jeszcze nie rozwiniętych, ułożonych w centrum kwiatostanu w formie gęstego stożka, górnych pąków kwiatowych.
Po przekwitnieniu kwiaty przekształcają się w owocostany mające postać małych, pękatych, kanciastych torebek, wypełnionych drobnymi, czarnymi nasionami.
Roślina po kwietniu przechodzi w stan letniego spoczynku i znika z rabaty. Jej liście ponownie pojawiają się jesienią.
Wymagania i uprawa
Cebulica peruwiańska w uprawie oczekuje słonecznego, ciepłego, osłoniętego od wiatru stanowiska i przepuszczalnego, próchniczego, wilgotnego wiosną i suchego latem oraz zimą podłoża. Roślina nie toleruje ciężkich, zimnych i mokrych gleb, na których łatwo gnije.
Ponieważ pochodzi z cieplejszych rejonów Europy, jej mrozoodporność też jest niska (-15/-17°C), dlatego w naszym klimacie w bardziej surowe zimy przemarza. Zdarza się też, że jeśli nawet przetrwa zimę w gruncie, w kolejnym sezonie nie kwitnie, dlatego lepiej uprawiać ją w dużej donicy (nie lubi częstego przesadzania, które może skutkować brakiem kwitnienia przez 2 lata), dołowanej wiosną w ogrodzie i przenoszonej na zimę do jasnego, chłodnego pomieszczenia (5-10°C), gdzie liście mogą pozostać zimotrwałe.
Cebulica peruwiańska jest gatunkiem dość kapryśnym, który nie zakwitnie, jeśli nie przejdzie okresu letniego spoczynku, będzie często przesadzany lub przemarznie.
Cebulica może być rozmnażana przez wysiew nasion lub za pomocą cebulek przybyszowych.
Zastosowanie
Cebulica peruwiańska to pięknie kwitnąca roślina cebulowa. Można uprawiać ją w donicach na balkonach i tarasach, ale można też sadzić ją na rabatach, gdzie ładnie prezentuje się w grupach lub w towarzystwie innych roślin ozdobnych. Dobrze wygląda się też na murkach i skalniakach.
Odmiany
- 'Alba' – odmiana o białych kwiatach
Ciekawostki
Co ciekawe, wbrew swojej nazwie gatunkowej cebulica peruwiańska nie pochodzi z Peru, a błąd w nazewnictwie powstał w wyniku zawirowań związanych z odkryciem rośliny, mimo to nazwa została utrzymana.
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: YK1500/Depositphotos, "Scilla peruviana"/hortulus/CC BY 2.0.