Chrzan pospolity (Armoracia rusticana)

Chrzan pospolity to wieloletnia roślina, należąca do rodziny kapustowatych (Brassiaceae). Łacińska nazwa oznacza roślinę rosnącą daleko od morza (z celtyckiego ar-blisko, more-morze). Roślina pochodzi z południowo-zachodniej Europy i zachodniej Azji.

Roślina wytwarza grube, mięsiste korzenie - jasnożółte z zewnątrz z białym miąższem w środku. Łodyga jest wzniesiona, rozgałęziona w górnej części. Liście zróżnicowane: dolne duże jajowate, środkowe pierzastodzielne, górne lancetowate. Kwitnie od maja do lipca - wytwarzając białe, drobne kwiaty, zebrane w groniaste kwiatostany. Owocem jest łuszczynka.

Chrzan nie jest wymagający w uprawie. Preferuje lekkie, próchnicze podłoża i jasne stanowiska. Jest rozmnażany przez sadzenie korzeni bocznych (ok. 30-40 cm długości i 1 cm średnicy). Korzenie sadzi się w marcu na głębokości ok. 15 cm. Zbiór przypada zwykle na koniec października. Przed zbiorem korzeni powinno się usunąć liście z. Przechowane korzenie mogą być kopcowane i przysypywane w piasku.

Chrzan to ostra przyprawa, ceniona w polskiej kuchni. Dodaje się ją do potraw z buraków, ogórków kiszonych, twarogu, mięs, zup i sosów. Korzeń zawiera dużo witamin (C, A, B, E) oraz soli mineralnych (potas, magnez, wapń, fosfor, siarka).

W ziołolecznictwie chrzan jest stosowany jako środek grzybobójczy, bakteriobójczy i przeciwwirusowy. Oprócz tego pobudza wydzielanie soków żołądkowych i pomaga w leczeniu kaszlu oraz chorób reumatycznych. Co ciekawe, ma niezwykłe właściwości kosmetyczne - codzienne używany do przemywania twarzy usuwa piegi i przebarwienia skóry.