Jak usunąć pleśń z drewna? Co działa, czego unikać i jak zabezpieczyć, by nie wracała

Czym jest pleśń, skąd się bierze i dlaczego szkodzi?

Pleśń to mikroskopijny grzyb, który rozwija się w warunkach podwyższonej wilgotności i słabej wentylacji. Na drewnie przybiera zwykle postać ciemnych, zielonych lub szarych plam o rozmytych brzegach, którym towarzyszy charakterystyczny zapach stęchlizny.

To jednak nie tylko problem estetyczny. Pleśń stopniowo niszczy strukturę drewna, osłabiając je, a w skrajnych przypadkach prowadząc do jego kruszenia się. Wydziela również zarodniki i toksyny, które mogą powodować alergie, podrażnienia dróg oddechowych, a u osób wrażliwych – także poważniejsze dolegliwości zdrowotne.

Najczęstsze przyczyny jej pojawienia się to:

• kontakt z wodą – np. po zalaniu, skraplaniu się pary wodnej lub wskutek przecieków,
• niewystarczająca cyrkulacja powietrza, która sprzyja utrzymywaniu się wilgoci,
• przechowywanie drewna w miejscach o wysokiej wilgotności bez dostępu do przewiewu i światła słonecznego.

Jak rozpoznać pleśń na drewnie?

Czasem plamy z pleśni można ją pomylić z zabrudzeniami, ale mają one kilka cech, które pozwalają je dość szybko odróżnić od innych. Przede wszystkim, pleśniowe plamy powiększają się z czasem. Potrafią też zmieniać kolor, a w dotyku bywają lekko puszyste lub aksamitne. W przypadku dłuższego rozwoju drewno w porażonym miejscu staje się miękkie lub kruche.

Domowe sposoby usuwania pleśni. Co wybrać i na co uważać?

Naturalne środki to dobre rozwiązanie, gdy pleśń jest świeża i nie zdążyła wniknąć głęboko. Są tanie, łatwo dostępne i bezpieczne w użyciu.

Ocet

Ocet to jeden z najpopularniejszych domowych sposobów na pleśń, ponieważ ma silne właściwości przeciwgrzybiczne i potrafi wnikać w strukturę nalotu.

Uwaga: może odbarwiać lub matowić drewno (zwłaszcza surowe, jasne, woskowane); wymaga próby w niewidocznym miejscu i pracy punktowej, bez nadmiernego moczenia. Po zastosowaniu przetrzyj powierzchnię czystą wodą i dokładnie wysusz; nigdy nie łącz octu z wybielaczem.

Soda oczyszczona

Soda oczyszczona to kolejny bezpieczny i łatwo dostępny środek. Po zmieszaniu z niewielką ilością wody tworzy gęstą pastę, którą można delikatnie wetrzeć w drewno. Usuwa pleśń mechanicznie i jednocześnie neutralizuje zapach stęchlizny. Po czyszczeniu powierzchnię wystarczy przetrzeć wilgotną ściereczką i osuszyć.

Uwaga: działa głównie powierzchniowo; przy głębokim porażeniu pleśnią może wymagać wsparcia inną metodą lub środkiem profesjonalnym.

Woda utleniona

Woda utleniona o stężeniu 3% działa dezynfekująco i lekko wybiela, dzięki czemu szczególnie dobrze sprawdza się na jasnych gatunkach drewna. Nakłada się ją pędzelkiem lub spryskiwaczem, pozostawia na około godzinę, a następnie delikatnie wyciera.

Uwaga: na bardzo ciemnym drewnie może pozostawić subtelne jaśniejsze ślady (efekt wybielania); przy silnym porażeniu może być niewystarczająca solo.

Olejek z drzewa herbacianego

Olejek z drzewa herbacianego to naturalny preparat grzybobójczy, który można stosować profilaktycznie i w walce z niewielkimi ogniskami pleśni. Wystarczy rozcieńczyć kilka kropel w szklance wody, spryskać zainfekowaną powierzchnię i pozostawić do wyschnięcia – bez konieczności spłukiwania.

Uwaga: w przypadku rozległych lub głębokich porażeń wymaga wsparcia inną metodą albo preparatem specjalistycznym.

Fot. rsooll / AdobeStock

Choć bambus w ścisłym sensie nie jest drewnem (to trawa), to jest tak traktowany. Bardzo często wykonuje się z niego deski do krojenia, blaty czy deski tarasowe i tak samo jak drewno, w podwyższonegj wilgotności i przy słabej wentylacji tez może łapać nalot pleśni. Ratowanie go wygląda tak samo jak w przypadku drewna.

Profesjonalne preparaty do usuwania pleśni

Gdy pleśń jest rozległa lub wniknęła głęboko, domowe sposoby mogą okazać się niewystarczające. W takiej sytuacji warto sięgnąć po specjalistyczne środki grzybobójcze dostępne w sklepach budowlanych. Wnikają one głęboko w strukturę drewna, eliminują zarodniki i hamują rozwój grzyba. Większość z nich pełni też rolę podkładu przed impregnacją lub malowaniem.

Krok po kroku – jak usunąć pleśń z drewna

1. Przygotuj stanowisko

Zabezpiecz otoczenie folią lub plandeką, usuń przedmioty, które mogą się zabrudzić, i zapewnij dobrą wentylację. Załóż rękawice oraz maskę ochronną – preparaty profesjonalne mogą charakteryzować się wydzielaniem chemicznych oparów.

2. Oczyść powierzchnię mechanicznie

Jeśli nalot jest suchy, zeskrob go szpachelką lub przetrzyj szorstką gąbką. Dzięki temu preparat lepiej wniknie w drewno.

3. Zastosuj wybrany środek

Nałóż domowy preparat (ocet, soda, woda utleniona) lub profesjonalny środek zgodnie z instrukcją producenta.

4. Wysusz drewno

Wilgotne drewno sprzyja rozwojowi pleśni, dlatego przed ORAZ po czyszczeniu dokładnie je osusz. Jeśli pleśń, z którą walczysz znajduje się w podłodze, ścianie lub suficie pamiętaj, by dobrze przewietrzyć pomieszczenie. Warto też pomyśleć o czasowym zainstalowaniu urządzeń obniżających wilgotność powietrza w danym pokoju.

Jak zapobiegać nawrotom pleśni?

• Kontroluj wilgotność powietrza – najlepiej poniżej 60%, a w drewnie poniżej 20%.
• Zapewnij dobrą wentylację pomieszczeń i miejsc przechowywania drewna.
• Zabezpieczaj powierzchnię impregnatem, lakierem lub bejcą z dodatkiem środków grzybobójczych.
• Unikaj długotrwałego kontaktu drewna z wodą.

Zdjęcie tytułowe: dmitrypk, Irina Sokolovskaya / AdobeStock