Rośliny w oczku wodnym
Nie tylko uatrakcyjniają oczko wodne, ale wpływają też na zachowanie równowagi biologicznej w zbiorniku, natleniają wodę, osłaniają ją przed słońcem (szczególnie gatunki o dużych liściach) i dają schronienie zwierzętom.
Obsadzając oczko roślinnością, warto wzorować się na naturalnych zbiornikach, w których kształtują się strefy roślinności przechodzące jedna w drugą bez wyraźnej granicy. W tym celu wewnątrz oczka na różnej głębokości powinny być ukształtowane półki, na których można umieścić rośliny w ramach trzech stref:
- bagiennej – sięga do 10 cm głębokości (roślinność w tej strefie nie powinna zajmować więcej niż 30% powierzchni stawu);
- wody płytkiej – do 40 cm głębokości;
- wody głębokiej – do 100 cm głębokości.
Trzeba też pamiętać o roślinach wokół oczka, dzięki którym zbiornik będzie wyglądał malowniczo. Gatunki roślin należy dobrać odpowiednio do głębokości, na której mają rosnąć:
- rośliny wody głębokiej: grążel żółty, grzybień biały, moczarka kanadyjska, rdestnica kędzierzawa i połyskująca, rogatek sztywny, wywłócznik kłosowy, włosienicznik wodny;
- rośliny wody płytkiej: bobrek trójlistkowy, grzybieńczyk wodny, osoka aloesowata, przęstka pospolita, rdest ziemnowodny, strzałka wodna;
- rośliny pływające (niezakorzenione w podłożu): hiacynt wodny, kotewka orzech wodny, pływacz zwyczajny, salwinia pływająca, żabiściek pływający;
- rośliny przybrzeżne: jeżogłówka gałęzista, kosaciec żółty, łączeń baldaszkowaty, pałka wodna, sit rozpierzchły, tatarak zwyczajny i trawiasty, trzcina pospolita, szachownica kostkowata, pysznogłówka szkarłatna.
Rośliny pływające wystarczy wrzucić do wody. Pozostałe sadzi się w specjalnych koszach z tworzywa sztucznego: z niewielkimi otworami (aby woda nie wymywała podłoża) lub szczelnych – stosowane w przypadku zbiorników z folii (rośliny posadzone w takim pojemniku z pewnością nie uszkodzą folii). Oprócz koszów mamy także kieszenie plecione z juty lub włókna kokosowego, które zawiesza się na obrzeżu stawu. Sprawdzają się zwłaszcza wtedy, gdy brzegi oczka są strome i ustawienie koszów jest niemożliwe. Pamiętajmy, że nie należy sadzić więcej niż 2–3 rośliny na 1 m2 lustra wody.
🟢 Największe targi ogrodnicze w Polsce: Nowości roślinne, konkursy, kiermasze, wykłady i inspiracje. Zieleń to Życie 2025 już we wrześniu!
Sadzenie można rozpocząć dopiero wtedy, gdy temperatura wody wpuszczonej do nowo wybudowanego oczka będzie równa temperaturze otoczenia. Odpowiednie podłoże to mieszanka piasku i gliny w proporcji 1:1. Pojemniki z roślinami po umieszczeniu na dnie zbiornika obsypmy żwirem.
Zwierzęta w oczku wodnym
Oczko wodne z pewnością ożywią ryby: jesiotry, karpie, liny i wiele innych gatunków. Pamiętajmy, że można je wpuścić do zbiornika jakieś cztery tygodnie po napełnieniu go wodą, gdy zapanuje w nim równowaga biologiczna. Przed zarybieniem oczka koniecznie sprawdźmy jakość wody (przeznaczone są do tego specjalne odczynniki). Skład i odczyn wody można skorygować za pomocą odpowiednich preparatów dostępnych w centrach ogrodniczych. Pamiętajmy, że na 1 m3 wody w zbiorniku może przypadać maksymalnie 1 kg dorosłych ryb.
Oczko wodne może być także schronieniem dla ślimaków, traszek, żab, żółwi i węży.
🟢 Markiza czy roleta? Która osłona zewnętrzna lepiej chroni przed upałem na poddaszu? Sprawdzamy
Akcesoria do oczka wodnego
Po uszczelnieniu wykopu pod oczko wodne (np. folią) możemy przystąpić do montażu akcesoriów takich jak: pompa i filtr, fontanna, kaskada, zamgławiacz czy elementy oświetlenia.
► Pompa i filtr
W niewielkich oczkach wodnych konieczne jest zainstalowanie pompy i filtra. W małym zbiorniku trudno bowiem o samooczyszczanie się wody. Filtr najlepiej umieścić wśród roślinności tuż przy oczku lub w strefie wody płytkiej. Nie będzie widoczny i łatwo będzie go można czyścić. Filtr zainstalowany na dnie zbiornika łatwiej się zatyka, a jego czyszczenie jest trudne. Pompę montuje się zazwyczaj w najniżej położonej części dna oczka na płaskim kamieniu (by urządzenie nie zasysało mułu z dna).
Wybór filtra. Należy go dobrać odpowiednio do pojemności oczka wodnego i rodzaju zanieczyszczeń, jakich chcielibyśmy się pozbyć: mechaniczny – usuwa glony, gnijące części roślin, resztki pokarmu dla ryb oraz ich odchody, czy też biologiczny – usuwa rozpuszczone w wodzie związki chemiczne, głównie azotowe.
Przepustowość filtra musi zapewniać przefiltrowanie wody w oczku 3–4 razy na dobę. Przykładowo: przepustowość filtra do zbiornika o pojemności 8 tys. litrów powinna wynosić min. 1000 l/h (pojemność zbiornika najłatwiej określić na podstawie odczytów z wodomierza podczas napełniania oczka; można też obliczyć jego objętość w m3, a następnie podzielić przez 1000). Jeśli znajduje się w mocno nasłonecznionym miejscu, a jego głębokość jest mniejsza niż 75 cm – do objętości należy dodać około 25%, ponieważ w takich warunkach szybciej będą namnażać się glony. Jeśli natomiast w oczku będą żyły ryby – najlepiej wybrać filtr o dwukrotnie większej wydajności, niż wynika z obliczeń.
Wybór pompy. Pompa tłoczy wodę do filtrów, kaskady i dysz fontanny. Wprawiając wodę w ruch, natlenia ją, co jest korzystne dla ryb i roślin, a ponadto przeciwdziała rozwojowi glonów. Wydajność pompy powinna być dostosowana do wydajności filtra. Jeżeli w oczku jest fontanna lub kaskada, odpowiednia musi być też wysokość podnoszenia wody przez pompę. Jeśli ma ona zasilać jednocześnie kilka urządzeń, np. fontannę i kaskadę, musi mieć odpowiednio dużą wydajność.
► Zestaw fontannowy
Woda w oczku powinna być w ciągłym ruchu, dlatego dobrze, jeśli jest ono wyposażone w zestaw fontannowy. Taki zestaw ustawia się najczęściej na dnie oczka. W dużych zbiornikach, w których nie ma możliwości ustawienia zestawu fontannowego, na dnie stosuje się fontanny pływające. Zestawy fontannowe mają pompy o różnej wydajności i wysokości podnoszenia słupa wody. W większości dostępnych na rynku zestawów we wspólnej obudowie znajduje się pompa i filtr. Ponieważ pompa jest trwale połączona z dyszą, długość tej ostatniej musi być tak dobrana, aby wylot dyszy znajdował się na równi z powierzchnią wody w stawie. Dysze fontannowe mogą mieć dwa wyloty: górny i boczny, do którego można podłączyć figurkę.
► Zamgławiacz
Jest to urządzenie, które umieszcza się w wodzie i podłącza przez transformator do źródła prądu. Za wytwarzanie mgły odpowiadają membrany wykonane ze specjalnie powlekanej ceramiki.
► Oświetlenie
Oczko wodne może być oświetlane lampami ustawionymi na brzegu i ukrytymi w zieleni lub też podwodnymi albo pływającymi reflektorkami (te ostatnie mocowane są do niezatapialnych podstaw z tworzywa sztucznego). Wszystkie oprawy muszą mieć hermetyczne obudowy, przeznaczone do kontaktu z wodą. Lampy pływające lub zatapialne z niezależnie zasilanymi różnobarwnymi diodami mogą emitować światło dowolnej barwy.
|
Tekst: Małgorzata Cuch, zdjęcie tytułowe: Michel Lombard/Pixabay