Betonowa kostka brukowa: rodzaje i opis

Materiałów, z których można zrobić nawierzchnie w ogrodzie jest bardzo dużo – poczynając od mniej trwałych, jak żwir czy kora, poprzez elementy z drewna, do praktycznie niezniszczalnych, jak granit czy bazalt. Wśród nich bardzo praktycznym materiałem jest też oczywiście popularna, betonowa kostka brukowa.

Dobrze wykonana i utrzymana nawierzchnia z kostki betonowej jest bardzo trwała – może wytrzymać nawet 50 lat.

Rodzaje kostek: różne przeznaczenie

Kostki są wytwarzane w technologii wibrowania i prasowania masy betonowej, w dwóch klasach, odpowiadających wytrzymałości na ściskanie (czyli ciężar jaki mogą udźwignąć): klasa „35” – 35 MPa i klasa „50” – 50 MPa. W otoczeniu domu jednorodzinnego wystarczą te delikatniejsze.

W miejscach, gdzie jest szczególnie istotne sprawne odprowadzanie wody z nawierzchni można ułożyć szczególny rodzaj kostek – z betonu porowatego. Pory powstają w wyniku dodania do betonu kruszywa o dużym uziarnieniu. Takie kostki działają więc jak filtr.

Istnieją też specjalne kostki przeznaczone do bardzo niskich temperatur i mrozu. Ich specjalna, szorstka powierzchnia sprawia, że nawet pokryta lodem nie jest śliska.

Kostka jedno- i dwuwarstwowa

Są dwa rodzaje betonowej kostki brukowej.

• Kostka jednowarstwowa jest wytwarzana w całości z jednego rodzaju betonu, często mało estetycznego.
  
  
• Kostka dwuwarstwowa składa się z warstwy konstrukcyjnej i wykończeniowej.
  • Ta pierwsza, nośna, jest z betonu z dodatkiem żwiru i odpowiada za wytrzymałość.
  • Druga, o grubości 5-8 mm, z udziałem drobniejszego kruszywa, nadaje kostce fakturę i jednocześnie decyduje o wytrzymałości na ścieranie.
    
    

Kształt kostki brukowej

W sprzedaży jest kilka kształtów kostek brukowych, przy czym u niektórych producentów mają one różne nazwy. Z niektórych, operując różnymi kolorami elementów, można układać wzory wyglądające jak wielowymiarowe. Z kolei z innych – rozety.

Górne krawędzie elementów mogą być równe lub fazowane. Pierwsze pozwalają na ułożenie bardzo równej nawierzchni, drugie lepiej odprowadzają wodę. Na bocznych krawędziach kostki mogą mieć występy dystansowe, co ułatwia zachowanie równych odstępów w trakcie układania nawierzchni oraz także ułatwia odpływ wody.

Niewielkie wymiarowo elementy kostki betonowej ułatwiają przesiąkanie wody przez nawierzchnię. Jeśli ścieżka musi przebiegać nad instalacjami, w razie awarii łatwo rozebrać jej fragment, a następnie ułożyć ponownie. Beton daje się łatwo ciąć szlifierką kątową, co ułatwia dopasowanie skrajnych elementów. Ten zabieg nie jest jednak konieczny, jeśli sięgniemy po elementy tzw. połówkowe.

Kolor kostki betonowej

„Surowa” kostka jest szara; barwienie sprawia, że jest bardziej atrakcyjna wizualnie, a możliwości jej wykorzystania znacznie wzrastają. Obecnie jest możliwe zamówienie kostek w niemal dowolnym kolorze, ale warto wiedzieć, że najlepiej przyjmowanymi przez beton są czerń, czerwień i brąz.

Dodanie pigmentu tylko do warstwy wierzchniej zmniejsza co prawda jego zużycie, a zatem cenę wyrobu, ale też powoduje, że głębsze uszkodzenia, sięgające do szarego rdzenia kostki są bardzo widoczne. Niestety, nie da się ich usunąć, ale przecież wymiana elementu jest łatwa...

Są również produkowane kostki z dodatkiem bazaltu – jedno- i dwuwarstwowe. Kruszywo kamienne może być dodane tylko do warstwy wierzchniej lub do całego surowca. kostki mogą być barwione na wiele kolorów. Są bardziej trwałe od czysto betonowych i mają wygląd upodabniający je do bruku kamiennego.

Powierzchnia kostki brukowej

Górna powierzchnia kostki zazwyczaj jest gładka, ale może mieć też różne faktury:

• płukana – ze świeżego betonu wymywany jest zaczyn cementowy, przez co odsłaniane są ziarna kruszywa;
• śrutowana – kostki są ostrzeliwane śrutem o średnicy do 1 mm, co nadaje im fakturę przełamanej skały;
• postarzana – nadaje się jej wygląd starych kamieni. Żeby go uzyskać, kostki zrzuca się z pewnej wysokości lub poddaje obróbce w specjalnym bębnie – tzw. młynie.

Tekst: Hanna Czerska, zdjęcie tytułowe: kolaż –  Rouwdach, EHL, Pomtech, Libet