Obornik kurzy – jak stosować go skutecznie w ogrodzie i na działce?

Jak wygląda obornik kurzy? 

Świeży obornik kurzy, czyli tzw. kurzeniec, ma postać ciemnych, grudkowatych odchodów o dość intensywnym zapachu, zależnym od diety drobiu. Zwykle zawiera niewielką ilość ściółki (słomy lub trocin), co sprawia, że jest mocno skoncentrowany.

Granulowany obornik kurzy, dostępny w sklepach, to drobne, suche granulki lub wałeczki w odcieniu ciemnobrązowym lub szarobrązowym, bez wyraźnego, nieprzyjemnego zapachu. Granulat jest wygodny w przechowywaniu i łatwy w stosowaniu – po podlaniu lub opadach stopniowo rozpuszcza się w glebie, uwalniając składniki odżywcze. 

Fot. Maksims, pro2audio / Adobe Stock

Kiedy i jak stosować obornik kurzy? 

Kiedy najlepiej stosować obornik kurzy? Odpowiedź zależy od tego, jakiego efektu oczekujesz i w jakiej formie masz nawóz. Możesz go używać zarówno wiosną, latem, jak i jesienią. Ważne jednak, aby pamiętać o jednej zasadzie: nie stosować świeżych, nieprzefermentowanych odchodów kurzych bezpośrednio pod rośliny. Ich bardzo wysoka zawartość azotu i innych soli mineralnych może doprowadzić do "spalenia" młodych roślin i korzeni. Dlatego zanim sięgniesz po nawóz kurzy, musisz go odpowiednio przygotować. 

Kiedy stosować? 

• Wiosna – to najlepszy moment na przygotowanie grządek i rabat pod uprawy warzywne oraz rośliny ozdobne. Wtedy kurzak, zarówno w formie kompostowanej, jak i granulowanej, można równomiernie rozsypać na powierzchni gleby i dokładnie wymieszać z podłożem. 
• Lato – nawóz kurzy świetnie sprawdza się jako środek do nawożenia pogłównego, szczególnie po rozcieńczeniu w wodzie. W sezonie wegetacyjnym stosuje się go, by wzmocnić rośliny w okresach intensywnego wzrostu, np. dla pomidorów, ogórków czy dyniowatych. 
• Jesień – kurzy obornik można wykorzystać do jesiennego nawożenia gleby, które pozwoli na odbudowę jej zasobów składników pokarmowych przed zimą. Jesienne zastosowanie daje glebie czas na przetworzenie nawozu, a roślinom – na lepszy start wiosną. 

Jak stosować nawóz kurzy? 

Sposób aplikacji zależy od formy nawozu i celu nawożenia: 

• Sypanie i mieszanie z ziemią – kompostowany kurzeniec lub granulat rozsypuje się w dawce ok. 0,5–1 kg na 10 m². Następnie delikatnie miesza się z glebą, np. motyką lub pazurkami. To metoda idealna do przygotowania podłoża przed sadzeniem. 
• Podsypywanie roślin w sezonie – wokół roślin można usypać cienką warstwę granulatu i przysypać ją cienką warstwą ziemi, aby ograniczyć straty składników do atmosfery i stopniowo je uwalniać.
• Nawożenie płynne – szczególnie przydatne latem lub do delikatniejszych roślin. Przygotowany wyciąg z kurzych odchodów rozcieńcza się wodą i podlewa nim rośliny. 

Pamiętaj: świeży kurzak zawsze należy kompostować lub fermentować. Tylko wtedy staje się bezpieczny dla roślin. 

Właściwości i skład obornika kurzego 

Dlaczego warto stosować nawóz z kurnika? Bo to prawdziwa bomba odżywcza dla gleby! W porównaniu z innymi obornikami (np. bydlęcym czy końskim), kurzy obornik zawiera znacznie wyższe stężenia składników odżywczych, szczególnie azotu i wapnia.

Typowy kurzak skład wygląda następująco:

• Azot (N): 2–4% – niezbędny dla intensywnego wzrostu pędów, liści i owoców,
• Fosfor (P): 1–3% – wspomaga rozwój systemu korzeniowego,
• Potas (K): 1–2% – zwiększa odporność na choroby i poprawia jakość owoców,
• Wapń (Ca): 2–6% – korzystnie wpływa na strukturę gleby i odczyn pH,
• Mikroelementy: żelazo, bor, mangan, cynk, magnez – niezbędne do prawidłowego metabolizmu roślin. 

Dzięki tak bogatemu składowi, obornik kurzy poprawia żyzność gleby, stymuluje aktywność mikroorganizmów glebowych, zwiększa zdolność gleby do zatrzymywania wody i składników pokarmowych oraz wspiera naturalną odporność roślin na choroby i stresy środowiskowe. 

Jednak właśnie ze względu na dużą koncentrację składników, trzeba uważać na potencjalne zagrożenia. Niewłaściwe stosowanie może prowadzić do:

• przenawożenia – nadmiar azotu powoduje bujny wzrost, ale słabsze owocowanie,
• zasolenia gleby – szczególnie przy nadmiernym lub zbyt częstym stosowaniu.

Dlatego warto zawsze stosować nawóz kurzy w rozsądnych dawkach i z umiarem. 

Jak zrobić nawóz płynny z kurzych odchodów? 

Jednym z najlepszych sposobów wykorzystania kurzego obornika w ogrodzie jest przygotowanie z niego nawozu płynnego. To skuteczny, naturalny sposób na zasilanie roślin w czasie sezonu wegetacyjnego.

Jak zrobić gnojówkę z obornika kurzego? Oto sprawdzony przepis:

• Do dużego wiadra lub beczki wsyp 2 kg świeżych kurzych odchodów lub 1 kg granulatu.
• Zalej 10 l wody. Odstaw w ciepłe, zacienione miejsce na ok. 7–14 dni.
• Codziennie mieszaj. Gdy mieszanka przestanie się pienić, gnojówka jest gotowa do użycia.
• Przed podlaniem rozcieńcz: dla starszych roślin: 1:10 (1 część nawozu, 10 części wody) dla młodych siewek i roślin wrażliwych: 1:15 lub 1:20.

Taki nawóz z kurzych odchodów stosuje się jako podlewanie uzupełniające – nie częściej niż co 2–3 tygodnie. Sprawdzi się świetnie w warzywniku i pod krzewami owocowymi. 

Do jakich roślin stosować nawóz kurzy?

Co można podlewać nawozem kurzym i do czego go stosować? Kurzy obornik, odpowiednio przygotowany, jest doskonałym nawozem dla roślin o dużym zapotrzebowaniu na składniki pokarmowe. Najlepiej reagują na niego:

• Warzywa: czosnek – bardzo dobrze znosi nawożenie kurzakiem, pomidory, ogórki, papryka, dynia, cukinia – pobudza wzrost i plonowanie, kapusta, por, seler, sałata, ziemniaki – intensyfikuje wzrost liści i główek.
• Drzewa i krzewy owocowe: jabłonie, grusze, wiśnie, śliwy, maliny, porzeczki, jeżyny, agrest.
• Rośliny ozdobne: róże, hortensje, piwonie, dalie, malwy. Iglaki: Nawóz kurzy pod iglaki można stosować, ale bardzo ostrożnie – najlepiej w postaci mocno rozcieńczonego płynu.

Czego unikać?

Nie stosuj nawozu kurzego pod: borówki amerykańskie, rododendrony, wrzosy, żurawinę – bo podnosi pH i może im zaszkodzić. Zbyt duża dawka może podnieść pH gleby, co nie służy roślinom kwasolubnym.

Kurzy obornik na działce – praktyczne zastosowanie

Zastosowanie obornika kurzego w ogrodzie i na działce daje świetne rezultaty pod warunkiem stosowania zgodnie z zasadami. Warto pamiętać:

• Najlepszy efekt daje kurzeniec kompostowany lub granulowany. Świeże odchody należy zawsze fermentować lub kompostować.
• Termin stosowania: najlepiej wiosną lub jesienią – do przygotowania gleby i poprawy jej struktury. Latem stosować tylko płynne nawozy.
• Dawki: od 0,5 do 1 kg na 10 m² – lepiej nawozić częściej, ale mniejszymi ilościami.
• Korzyści: poprawa żyzności gleby, większe plony, zdrowsze i silniejsze rośliny.
• Regularne stosowanie nawozu kurzego poprawia strukturę i zasobność gleby na lata, a jednocześnie pozwala na ograniczenie ilości nawozów sztucznych.

Obornik kurzy to jedno z najcenniejszych i najbardziej skutecznych naturalnych źródeł składników odżywczych dla roślin. Wymaga jednak odpowiedniego przygotowania i stosowania z umiarem. W zamian daje wspaniałe efekty: zdrowe, bujne rośliny i obfite plony.

Zdjęcie tytułowe: Rebekah / Adobe Stock

A Ty – czy masz już swoje doświadczenia z nawozem kurzym? Pod jakie warzywa stosujesz kurzeniec? Podziel się swoimi poradami w komentarzach!