Logo

Rabaty kieszonkowe pobudzające zmysły | 5 niezwykłych aranżacji

Obudź wszystkie zmysły dzięki niewielkim, tematycznym rabatom, w których główną rolę pełnią kolory, faktury, dźwięki, smaki i zapachy, mówi Łukasz Skop na łamach miesięcznika Gardeners' World Edycja Polska.

Spis treści
Co to są nasadzenia kieszonkowe? Jak założono rabatę pobudzającą dotyk? Jak założono rabatę rozpalającą zmysły? Jak założono rabatę ukazującą spadki nastroju? Jak założono rabatę pobudzającą węch i słuch? Jak założono rabatę z roślin jadalnych?


Artykuł pochodzi z magazynu
Gardeners' World. Edycja Polska / Czerwiec 2024

Wszędzie tam, gdzie można wygospodarować trochę wolnego terenu, ale gdzie nie da się założyć pełnowymiarowego ogrodu, zmieści się ogródek kieszonkowy. Podobnie jak miejskie parki kieszonkowe, są to po prostu ogrody o małej powierzchni, zwykle nie przekraczające 1000 m²; chociaż te najmniejsze mogą powstać nawet z kilku zestawionych ze sobą doniczek. Kieszonkowe nasadzenia mają wszystkie zalety swoich dużych odpowiedników – oczywiście poza wielkością.

Dzięki małym wymiarom zmieszczą się niemal wszędzie: na niewielkim skwerze w mieście, na działce, przy domu na wsi, a nawet na balkonie. Mogą być też pierwszym krokiem do założenia dużego ogrodu, bo oferują możliwość sprawdzenia swoich ogrodniczych umiejętności bez ryzyka popełnienia dużych błędów.

Idea kieszonkowych nasadzeń pojawiła się także w ubiegłym roku na RHS Hampton Court Palace Garden Festival, jednej z największych ogrodniczych wystaw na świecie.

Projektanci wykazali się niezwykłą kreatywnością, rywalizując o prestiżowy medal w kategorii Sensory Pocket Planting (Sensoryczne Rabaty Kieszonkowe), a my prezentujemy pięć najciekawszych aranżacji pobudzających i dopieszczających wszystkie zmysły.

kula z sukulentów wśród traw ozdobnych
Fot. Bożka Piotrowska
Kule kolorowych sukulentów unoszą się w morzu ostnicy, w towarzystwie kraspedii i czosnków

Zmysłowy dotyk

W oceanie zwiewnych traw dryfują kule kolczastych sukulentów i kuleczki jaskrawych, przypominających guziki kwiatów. Tutaj najważniejszy jest dotyk i wrażenia, jakich nam dostarcza. Ta rabata kieszonkowa czerpie inspirację z rabat preriowych, na których często pojawiają się strzyżone kuliste bukszpany pełniące funkcję mocnych akcentów. Bukszpanowe kule w tym wypadku zastąpione są kulami z sukulentów, które zostały tak zaprojektowane, żeby można było je zabrać i przenieść w cieplejsze, ale przewiewne miejsce na czas zimy. Świetnie sprawdzą się w jasnym atrium lub holu.

Nasadzenia, takie jak to są odporne na suszę i wytrzymałe, a jednocześnie łatwo dostępne dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich. Do wszystkich roślin można łatwo dosięgnąć, dotknąć i poczuć ich faktury, aby pobudzić zmysł dotyku.

Projekt Jodie Chan

kwitnąca na żółto kraspedia kulista
Fot. Bożka Piotrowska
Kraspedia kulista doskonale nadaje się na słoneczne rabaty, a także do zasuszania

Wykorzystane rośliny o kontrastujących fakturach, pobudzające zmysł dotyku:

  • Ostnica cieniutka (Stipa tenuissima) ‘Pony Tails’
  • Kraspedia kulista (Craspedia globosa)
  • Czosnek główkowaty (Allium sphaerocephalon)
  • Eszeweria (Echeveria) ’Graptoveria’, ‘Perle von Nurnberg’, ‘Crinoline Ruffles’, ‘Lola’, ‘Big Sam Power Grenade’
  • Rojnik (Sempervivum) ‘Lotus’, ‘Gold Nugget’, ‘Calcaerum’, ‘Rubin, ‘Dippy Dame’, ‘Irazu’
rabata kieszonkowa w ognistych barwach lata
Fot. Bożka Piotrowska
Kwiatostany traw jak języki ognia głaszczą kwiaty jeżówki i dzielżanów

Taniec ognia

Rabaty z roślinami w kolorach ognia natychmiast rozpalają zmysły i serce. Ta została zaprojektowana tak, aby zainteresować dzieci i dorosłych, przywabić owady oraz pokazać potężne oddziaływanie natury na nasze zmysły. Przywodzi na myśl łąkę w pełni lata, zachęcając do przeczesywania dłonią miękkich źdźbeł traw. Przyjazne dla dzikiej przyrody wysokie kwiaty, wiechy i torebki nasienne w połączeniu z szumem wiatru w trawach i brzęczeniem pszczół pieszczą i zajmują zmysły.

Ręcznie pleciony panel z wikliny w ciepłych, pomarańczowo-żółtych odcieniach ma 2 m wysokości i tworzy zakrzywiony ekran w tle, odzwierciedlający kołyszące i uginające się trawy.

Projekt Xenia Moseley

rabata na tle wiklinowego płotu
Fot. Bożka Piotrowska
Wiklinowy panel w tle dodaje ognistej rabacie jeszcze więcej dynamiki

Wykorzystane rośliny o ognistych barwach, pobudzające zmysły węchu i wzroku:

  • Szałwia (Salvia confertiflora)
  • Krwiściąg lekarski (Sanguisorba officinalis) ‘Red Buttons’
  • Dzielżan (Helenium) ‘Moerheim Beauty’
  • Krwawnik (Achillea) ‘Walther Funcke’
  • Uncinia czerwonawa (Uncinia rubra) ‘Everflame’
  • Krokosmia (Crocosmia) ‘Spitfire’
  • Kuklik szkarłatny (Geum coccineum) ‘Borisii’
  • Rudbekia trójklapowa (Rudbeckia triloba) ‘Praire Glow’
  • Wietrznica Lessona (Anemanthele lessoniana) ‘Sirocco’
  • Turzyca ceglasta (Carex testacea) ‘Prairie Fire’
  • Języczka wąskogłówkowa (Ligularia stenocephala)
  • Jeżówka żółta (Echinacea paradoxa)
  • Żuraweczka (× Heucherella) ‘Sweet Tea’
błękitne agapanty w ogrodzie
Fot. Bożka Piotrowska
Pochodzące z RPA agapanty najlepiej czują się w pełnym słońcu

Kształt błękitu

Ta utrzymana w niebieskiej tonacji rabata została zainspirowana kolażem-wycinanką Blue Nude II autorstwa Henriego Matisse’a, przedstawiającym kobiece ciało w jednolitym błękicie i sylwetkę uzyskaną za pomocą kilku cięć nożyczkami. Rośliny na tej rabacie ukazują często zaniedbywaną inteligencję emocjonalną.

Te gatunki ozdobne z kwiatów oraz trawy, które są odporne na zmiany klimatu, odzwierciedlają naturalne spadki nastroju, subtelnie i przejmująco podkreślając problemy związane ze zdrowiem psychicznym, które stanowią dużą część naszego wspólnego ludzkiego doświadczenia. Dobór roślin i ich odpowiednie rozmieszczenie emanuje metaforycznym wsparciem, którego każdy z nas czasami potrzebuje.

Projekt Camilla Flint

agapanty i rośliny o srebrzystych liściach
Fot. Bożka Piotrowska
Rośliny o srebrzystym ulistnieniu są odporne na ostre słońce

Wykorzystane rośliny w odcieniach błękitu, pobudzające zmysł wzroku:

  • Czyściec wełnisty (Stachys byzantina)
  • Mikołajek płaskolistny (Eryngium planum
  • Przegorzan pospolity (Echinops ritro)
  • Chaber piękny (Centaurea pulcherrima)
  • Agapant afrykański (Agapanthus africanus)
  • Tulbagia fioletowa (Tulbaghia violacea) ‘Variegata’
źródełko w kamiennej misie w ogrodzie
Fot. Bożka Piotrowska
Źródełko w kamiennej misie jest ozdobą rabaty i poidełkiem dla ptaków

Urzekająca kakofonia

Rośliny rzadko wydają z siebie donośne dźwięki – ale mogą prowokować ich powstawanie. Zmysł słuchu będą pobudzać hałaśliwe trzmiele wydające z siebie basowe buczenie podczas lotu, szelest liści traw poruszanych wiatrem, woda przelewająca się w fontannach i strumieniach czy suche kwiatostany z grzechoczącymi nasionami – np. makówki.

Na tej rabacie to dźwięk grał pierwsze skrzypce, a nie tylko urokliwe widoki i kuszące zapachy, którymi zazwyczaj czarują kwiaty. Paleta kolorystyczna ogranicza się do wykorzystania różnych odcieni beżu, bieli i zieleni oraz mocniejszych purpurowych akcentów.

Projekt Isabel Devaney

metalowe makówki wśród roślin
Fot. Bożka Piotrowska
Metalowe zardzewiałe makówki ozdobią rabatę kiedy te prawdziwe już rozsypią nasiona

Wykorzystane rośliny prowokujące powstawanie dźwięków oraz pobudzające zmysły węchu i słuchu:

  • Naparstnica purpurowa (Digitalis ferruginea)
  • Szczeć pospolita (Dipsacus fullonum)
  • Czarnuszka damasceńska (Nigella damascena)
  • Mak polny (Papaver rhoeas) ‘Bridal Silk’
  • Drżączka średnia (Briza media)
  • Trzcinnik ostrokwiatowy (Calamagrostis × acutifolia) ‘Karl Foerster’
  • Szelężnik mniejszy (Rhinanthus minor)
  • Jarzmianka większa (Astrantia major) ‘Abbey Road’
rabata z roślin jadalnych - nasturcje i buraki liściowe
Fot. Bożka Piotrowska
Nasturcje, nagietki, krwawniki, szarłaty i buraki liściowe tworzą razem żółtą rzekę

Uczta dla zmysłów

Oto przykład, jak za pomocą jednej tylko rabaty zaspokoić zmysły wzroku i smaku: najlepiej zabrać je w podróż po całym spektrum kolorowych kwiatów i warzyw. Rzeka kolorów płynie od chłodnych, uspokajających błękitów i fioletów do soczystych, namiętnych czerwieni i jaskrawych pomarańczów, co odzwierciedla ruch oraz zmianę nastrojów i emocji. Rośliny ozdobne i jadalne połączyły siły się, aby mocniej wyrazić kolor i przyciągnąć wzrok.

Rabata została skomponowana w dwóch głównych celach. Po pierwsze, aby złożyć hołd bogatej historii roślin jadalnych, ich zastosowaniom kulinarnym i leczniczym oraz umiejętnościom pobudzania zmysłu smaku. Po drugie, gęste nasadzenia różnorodnych roślin zwiększają żyzność gleby i populacje glebowe mikroorganizmów, działając jednocześnie jako organiczna ochrona przed chwastami, szkodnikami i chorobami.

Projekt Deborah Anderson, Lauren Munton i John Tolman

Fot. Bożka Piotrowska
Burak liściowy ma jadalne i niezwykle kolorowe ogonki liści
Fot. Bożka Piotrowska
Dalie i liliowce mają jadalne kwiaty, ale połączenie ich z kapustą i truskawkami to niecodzienny pomysł

Wykorzystane warzywa i kwiaty jadalne, pobudzające zmysł smaku:

  • Burak zwyczajny (Beta vulgaris) ‘Rhubarb Chard’
  • Jarmuż (Brassica oleracea) ‘Redbor’
  • Nagietek lekarski (Calendula officinalis)
  • Dalia (Dahlia) ‘Dark Red’
  • Truskawka (Fragaria × ananasa) ‘Samba’
  • Liliowiec (Hemerocallis) ‘Sammy Russell’ i ‘Stafford’
  • Lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia) ‘Hidcote’ 
  • Nasturcja większa (Tropaeolum majus)

Tekst Łukasz Skop, zdjęcia tytułowe Bożka Piotrowska

 

Artykuł pochodzi z magazynu
Gardeners' World. Edycja Polska / Czerwiec 2024

Autor
Rabaty kieszonkowe pobudzające zmysły | 5 niezwykłych aranżacji
Rabaty kieszonkowe pobudzające zmysły | 5 niezwykłych aranżacji
Gardeners` World. Edycja Polska

Gardeners' World Polska to wydanie licencyjne największego brytyjskiego magazynu ogrodniczego. W zielonym ogródku publikowane są wybrane artykuły z magazynu.

Tagi