Zaplanuj w ogrodzie: wnętrza, obiekty, rośliny

Zanim zagospodarujemy działkę z domem, zanim wytyczymy ścieżki i postawimy altanę, warto najpierw zaplanować ogród, a w nim wnętrza ogrodowe, roślinność czy elementy małej architektury.

Wnętrza

Bardziej atrakcyjny jest zróżnicowany ogród, w którym można odkrywać wnętrza o różnych funkcjach i wyglądzie. Wnętrza ogrodowe dają poczucie bezpieczeństwa. Aby określić wielkość i usytuowanie wnętrz, najlepiej sugerować się zasięgiem stref wytyczonych w ogrodzie.

Wnętrza można wydzielić ścianą pnączy na kratownicy, wysokimi bylinami, żywopłotem (żywopłoty niestrzyżone po kilku latach tworzą gęstą przesłonę) lub szpalerem drzew.

Ogród można podzielić na wnętrza także symbolicznie, wydzielając ich granice kamieniami.

Żywopłoty lub szpalery drzew oddzielające wnętrza mogą tworzyć tzw. kulisy. Urozmaicają one ogród, powodują bowiem częściowe przysłonięcie widoku, co zachęca do odkrywania kolejnych zakątków.

Obiekty

Usytuowanie w ogrodzie poszczególnych obiektów nie może być przypadkowe. Jedne najlepiej zaprojektować blisko domu, inne w najdalszych zakątkach działki.

Istotny jest także przebieg ścieżek. Służą one wygodnej komunikacji, ale mogą być również dużą ozdobą ogrodu. Ścieżki powinny prowadzić do najczęściej odwiedzanych obiektów, takich jak altana czy huśtawka, zapewni to wygodę i zapobiegnie wydeptywaniu trawnika. Na małych działkach wystarczy utwardzić ścieżkę prowadzącą od furtki do domu oraz podjazd. Podczas planowania traktów ogrodowych należy wziąć pod uwagę przebieg instalacji pod ziemią.

Miejsce wypoczynku najlepiej zaplanować w odosobnionej części ogrodu, wśród bujnej roślinności, która daje poczucie intymności fot. (od lewej): Haste Trade And Design, M. Palczyńska

Blisko domu. Najintensywniej użytkowana przez wszystkich domowników jest zazwyczaj część ogrodu wokół domu, wymaga ona przemyślanego zagospodarowania.

• Taras powinien być łącznikiem między domem i ogrodem (dobrze, jeśli jest duży, by można było organizować na nim spotkania towarzyskie i udekorować roślinami w pojemnikach).

• Grill najwygodniej zaplanować blisko domu, a dookoła grilla pozostawić sporo miejsca (przyda się podczas spotkań towarzyskich).

• Ognisko jest polecane tylko do dużego ogrodu, musi znajdować się bowiem z dala od granicy działki.

• Grządki z warzywami i ziołami dla wygody gospodyni domu trzeba zaplanować blisko domu.

• Miejsce zabaw dzieci powinno być usytuowane w sąsiedztwie domu, w zasięgu wzroku opiekunów. Dla bezpieczeństwa dzieci piaskownica czy plac zabaw muszą znajdować się w pewnej odległości od zbiornika wodnego.

• Oczko wodne powinno być widoczne z domu lub z tarasu. Najlepiej, jeśli jest oddalone od drzew liściastych, które mogłyby je zaśmiecać. Warto posadzić przy oczku rośliny, które będą go zacieniać (w ciągu dnia zbiornik może być nasłoneczniony przez 5–6 godzin).

Daleko domu. W oddalonych od domu zakątkach ogrodu warto przewidzieć ścieżki, aby móc swobodnie spacerować wśród bujnej roślinności.

• Altanę, ławki, meble ogrodowe i inne obiekty służące do wypoczynku biernego najlepiej zaplanować w miejscu odosobnionym, z ładnym widokiem na ogród. W altanie znacznie oddalonej od budynku można urządzać małe przyjęcia niekolidujące z codziennym życiem pozostałych domowników.

• Boisko czy kort tenisowy uda się ulokować tylko w dużym ogrodzie, nie należy planować ich pod wysokimi drzewami zacieniającymi teren.

Ogród powinien nawiązywać do otaczającego krajobrazu i pasować do kultury regionu. Do budowy elementów małej architektury czy nawierzchni warto użyć materiałów, które naturalnie występują na danym terenie.

Rośliny

Jeśli podłoże jest suche i ubogie w składniki mineralne, warto posadzić wiele roślin skalnych, jeżeli kwaśne, najlepiej założyć wrzosowisko

Rośliny, szczególnie drzewa i krzewy, są głównym budulcem ogrodu. Ponadto mają wpływ na nastrój, dlatego muszą być umiejętnie skomponowane.

Drzewa i krzewy rosnące na działce najlepiej skomponować z projektowaną roślinnością. Nie będzie trzeba starać się o pozwolenie na wycinkę, a dorosłe rośliny będą stanowić bujną zieleń już w początkowym etapie zakładania ogrodu.

Pożądane jest, by planowane rośliny kwitły o różnych porach roku. Warto pamiętać, że oprócz kwiatów ich ozdobą są liście, pstrokate lub jednolite, w kolorze żółtym, czerwonym, brunatnym, a nawet szarym. Dzięki iglakom w ogrodzie będzie zielono także zimą.

Przez 10 lat rośliny mogą zmienić się nie do poznania, miejsca odsłonięte mogą się stać tajemniczymi zakamarkami. Nie należy jednak wychodzić z założenia, że drzewo, które nadmiernie się rozrosło, najwyżej się wytnie, bo to wiąże się z niepotrzebną pracą, a czasem i kosztami, najlepiej więc od razu wziąć pod uwagę wymiary, jakie osiągnie po 10–30 latach.

Tabela 1

Tabela 2

Trzeba uwzględnić także wymagania planowanych roślin, nie każda utrzyma się w polskim klimacie. Ponadto, warto zrobić listę ulubionych gatunków.

Jeśli w ogrodzie planujemy posadzić dużo przeróżnych roślin, będzie wymagał sporo pracy; wszelkie rabaty trzeba pielić, przekwitłe kwiatostany – usuwać, pędy roślin przywiązywać do podpór, a okazy wrażliwe na mróz okrywać na zimę. Oprócz tego konieczne jest jeszcze podlewanie i nawożenie.

Wiele pielęgnacji wymaga trawnik. Oprócz strzyżenia należy wykonywać nawadnianie, nawożenie, napowietrzanie czy usuwanie chwastów. Zamiast trawnika można założyć łąkę kwietną. Wystarczy posiać rośliny, które preferują taki rodzaj gleby, jaka występuje w ogrodzie, a jedynym koniecznym zabiegiem pielęgnacyjnym będzie koszenie łąki kilka razy w ciągu sezonu wegetacyjnego. Alternatywą dla trawnika mogą być też rośliny zadarniające, posadzone w skupiskach albo nawierzchnia żwirowa lub rabata żwirowa.

Najlepiej wybrać rośliny łatwe w uprawie (patrz tab. 1 i 2). Dobrze będą też rosły gatunki, które preferują takie warunki siedliskowe, jakie występują w ogrodzie; (najprościej wybrać te okazy, które naturalnie występują na działce i w jej otoczeniu). Niewiele pielęgnacji wymagają krzewy zimozielone, ponadto nie zaśmiecają ogrodu liśćmi. Warto posadzić długowieczne byliny o niewielkich wymaganiach siedliskowych. Alternatywą dla żywopłotu z krzewów, które trzeba przycinać, może być ściana pnączy.

Kompozycje roślinne można tworzyć z gatunków o kwiatach w tej samej tonacji kolorystycznej albo o kontrastowym zabarwieniu. Trzeba jednak pamiętać, że barwy jaskrawe trudniej skomponować, a melanż kolorów może powodować zmęczenie wzroku. W kompozycji roślin liczy się nie tylko kolor, ale także bryła i faktura.

Efektownie wygląda wielopiętrowy układ roślinności, w którym z tyłu znajdują się drzewa i wysokie krzewy, przed nimi niższe krzewy i byliny, a najbliżej rośliny płożące.

Obok ławki czy altany warto posadzić atrakcyjne rośliny kwitnące, gatunki o kwiatach pięknie pachnących i zioła.

Małgorzata Cuch