Skośnik pomidorowy (Tuta absoluta) – nowy, groźny szkodnik pomidorów już w Polsce

Niepozorny szkodnik, wielki problem dla pomidorów

Skośnik pomidorowy (Tuta absoluta) to groźny szkodnik uprawy pomidorów, który przez długi czas był problemem głównie w krajach południowej Europy. Niestety, od niedawna jest już obecny także w Polsce. Wystarczy jeden złożony pakiet jaj lub drobna gąsienica ukryta w liściu, a możesz stracić wszystkie plony. Jak go rozpoznać? Co zrobić, gdy już się pojawi? I co najważniejsze – jak mu zapobiec? 

Jak wygląda skośnik pomidorowy? 

Tuta absoluta to niewielki motyl o długości około 10 mm, którego gąsienice żerują głównie na liściach, łodygach i owocach pomidorów. Najbardziej charakterystycznym objawem ich obecności są podłużne, jasne tunele w liściach, czyli tzw. miny. To właśnie one zdradzają, że pod skórką liścia kryje się nieproszony gość. 

Fot. ajcespedes, boulham / Adobe Stock

W późniejszym etapie można też zauważyć:

• Zwijające się i usychające liście.
• Małe dziurki w owocach, które gniją od środka.
• Obecność maleńkich, zielonkawo-żółtych gąsienic.
• Czasem też brunatne poczwarki.

Nie daj się zwieść pozorom – nawet pojedyncze ślady mogą oznaczać, że szkodnik już się zadomowił i zaczyna się rozmnażać. 

Skąd się wziął skośnik pomidorowy w Polsce? 

Choć przez wiele lat obecność tego szkodnika ograniczała się do cieplejszych regionów Europy, zmiany klimatu i intensywny obrót materiałem roślinnym zrobiły swoje. Jaja lub larwy mogą trafić do ogrodu z zakupioną sadzonką, warzywem z importu albo przez pobliską szklarnię. Coraz więcej doniesień o występowaniu Tuty w Polsce potwierdzają raporty branżowe i obserwacje producentów szklarniowych. 

Co zrobić, gdy podejrzewasz obecność szkodnika? 

Nie ma co zwlekać. Jeśli zauważysz podejrzane tunele w liściach, natychmiast usuń i zniszcz porażone części rośliny. Wyrzucone resztki nie powinny trafić do kompostownika – to tylko ułatwi szkodnikowi przetrwanie. Kluczowe jest też systematyczne monitorowanie – najlepiej przy pomocy pułapek feromonowych, które przyciągają samce i ograniczają populację.

Skuteczna profilaktyka – to jedyny sposób 

Nie ma stuprocentowo skutecznego środka chemicznego na Tutę, dlatego najważniejsze jest zapobieganie:

• Stosuj siatki owadobójcze w uprawie pod osłonami.
• Wietrz pomieszczenia uprawowe z umiarem, by nie wprowadzać szkodników z zewnątrz.
• Dezynfekuj narzędzia i doniczki, szczególnie po przesadzaniu roślin.
• Wprowadź do ogrodu naturalnych wrogów szkodnika, np. pasożytnicze błonkówki, które eliminują jaja i młode larwy.

Skuteczne okazuje się również stosowanie biologicznego środka z Bacillus thuringiensis, który działa wybiórczo na gąsienice, nie szkodząc pożytecznym owadom. 

Obecność skośnika pomidorowego w Polsce to poważne ostrzeżenie, ale nie wyrok dla Twoich pomidorów. Kluczowa jest czujność i prewencja, szczególnie w przypadku upraw szklarniowych i tunelowych, gdzie szkodnik ma idealne warunki do rozmnażania. Nie lekceważ nawet drobnych objawów – skośnik potrafi zaatakować błyskawicznie i równie szybko zniszczyć sezonową pracę.

Zdjęcie tytułowe: Tomasz / Adobe Stock