Leszczyna drzewiasta (Corylus colurna) znana równie dobrze pod nazwą leszczyna turecka, to średniej wielkości drzewo zaliczane do rodziny brzozowatych (Betulaceae). W naturze można je spotkać w Azji i południowej Europie, ale bywa też uprawiane w innych rejonach świata.
Leszczyna turecka dorasta do ok. 20-25 m wys. i posiada szerokostożkowaty, regularny pokrój z wyraźnym, strzelistym, sięgającym do wierzchołka pniem, pokrytym brunatnoszarą, spękaną korą (drzewa bywają też wielopniowe). Pędy i gałęzie są wzniesione do góry i ułożone wokół pnia okółkowo. Liście są sezonowe, ogonkowe, duże, sercowate lub szerokojajowate, miękkie, nagie lub lekko omszone, ciemnozielone, ząbkowane na brzegach z zaznaczonym na blaszce unerwieniem. Na pędach układają się skrętolegle, a jesienią przebarwiają się na żółto.
Drzewo jest jednopienne, rozdzielnopłciowe i wiatropylne. Zakwita wczesną wiosną (III-IV), wydając kwiaty męskie w postaci żółtobrązowych, zwisających, długich, walcowatych kotków, zebranych po kilka w pęczki i żeńskie w formie małych, pękatych, niepozornych, siedzących, pojedynczych pączków z czerwonym wierzchołkiem (znamię).
Po zapyleniu kwiaty żeńskie przekształcają się w oryginalne owocostany, złożone z kilku okrytych twardą, brązową skorupką orzechów, z których każdy otoczony jest frędzelkowatą, owłosioną, nieco lepką, początkowo zieloną, później brązowiejącą okrywą (orzechy są jadalne i przypominają orzechy laskowe). Orzechy dojrzewają jesienią (IX-X).
Nie przegap! ▶ Nowe trendy ogrodowe na 2026 rok ogłoszone. Te odmiany wygrały Konkurs Roślinnych Nowości 2025
Wymagania i uprawa
Leszczyna turecka pochodzi z cieplejszych rejonów świata, dlatego w uprawie oczekuje ciepłego i osłoniętego od wiatru stanowiska. Jest też światłolubna, dlatego wymaga słonecznej wystawy. Najlepiej rośnie i plonuje na glebach żyznych, przepuszczalnych, lekko wilgotnych o obojętnym lub zasadowym odczynie pH, ale poradzi sobie też na słabszych podłożach.
Jest dostatecznie mrozoodporna (do ok. -26/-28°C) i dobrze znosi suszę oraz zanieczyszczone powietrze.
Leszczynę turecką jako gatunek rozmnaża się przez wysiew nasion zaraz po zbiorze (kiełkują wiosną następnego roku). Odmiany rozmnaża się min. przez szczepienie.
Lista zakupów ▶ Przygotuj ogród na jesień. Te produkty sprawdzą się we wrześniu idealnie
Zastosowanie
Leszczyna turecka ze względu na swój ładny, choinkowy, gęsty pokrój, w ogrodzie najlepiej prezentuje się jako soliter, ale może być też sadzona w grupach z innymi drzewami i krzewami ozdobnymi. Nadaje się też do tworzenia szpalerów na większych przestrzeniach.
W naszym kraju drzewa zawiązują owoce, które jednak mają mniejsze rozmiary niż owoce pochodzące z drzew uprawianych w cieplejszych rejonach świata. Są natomiast uważane za smaczniejsze i pożywniejsze od orzechów laskowych.
Wybrane odmiany
- 'Te-Terra Red' – odmiana której młode liście są czerwono-bordowe, później zielone z bordowymi akcentami, okrywa owoców bardzo dekoracyjna, początkowo czerwona, później różowa (wys. ok. 8-10 m).
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: "Arboretum de Chèvreloup"/olive.titus/CC PDM 1.0, iVerde, WikimediaImages/Pixabay
Kwiaty cebulowe 
Jesienne kwiaty 
Ogród ozdobny 
Rośliny doniczkowe 
Owoce 
Warzywa 
Zioła 
Łąka kwietna 
Roślina tygodnia 
