Porzeczka alpejska (Ribes alpinum) to duży, rozłożysty krzew, spotykany na stanowiskach naturalnych w całej Europie, głównie na widnych, leśnych polanach, zboczach i terenach górzystych. Tak jak wszystkie porzeczki należy do rodziny agrestowatych (Grossulariaceae).
Porzeczka alpejska dorasta do ok. 2-3 m. wysokości i posiada ładny, gęsty, krzaczasty, rozszerzający się ku górze pokrój (jej pędy są bezkolcowe). Tworzy duże, klapowane, ząbkowane na brzegach, szerokie, zielone, sezonowe liście, które jesienią przebarwiają się na żółto i niepozorne, zielonożółte, zebrane w lekko wiszące grona, pachnące kwiaty (V). Nie są one wprawdzie szczególnie ozdobne, ale rozwijające się z nich w lipcu kuliste, jaskrawoczerwone, błyszczące jagody są już bardzo dekoracyjne i długo utrzymują się na pędach.
Trzeba jednak pamiętać, że porzeczka alpejska to roślina dwupienna, u której owoce zawiązują się tylko na egzemplarzach żeńskich, dlatego jeśli nam na nich zależy, musimy posadzić w ogrodzie co najmniej dwa krzewy, żeński i męski. Jeśli jednak owoce się nie pojawią, nie będzie to duży problem, bo porzeczka alpejska nie jest typową rośliną użytkową (jagody są mdłe i niesmaczne), a raczej krzewem ozdobnym z liści i pokroju.
Wymagania i uprawa
Porzeczka alpejska to jednak nie tylko piękny, ale też mało wymagający, odporny i łatwy w uprawie krzew ozdobny. Roślina preferuje wprawdzie żyzne, przepuszczalne, zasadowe podłoża i słoneczne stanowiska, ale jest tolerancyjna i poradzi sobie też na każdej typowej, a nawet kamienistej glebie ogrodowej i w półcieniu.
Doskonale znosi również mróz, suszę (podczas długotrwałej suszy, roślinę warto jednak podlewać, gdyż wtedy będzie miała bujniejsze liście), zanieczyszczone powietrze i zacienienie. Bardzo dobrze reaguje także na cięcie i formowanie. Po zabiegu wspaniale się zagęszcza, ale słabiej kwitnie i owocuje.
Zastosowanie
Porzeczka alpejska może być wykorzystana w ogrodzie jako ciekawy soliter lub element kompozycji z innymi krzewami ozdobnymi, ale najlepiej sprawdza się jako odporna i gęsta roślina żywopłotowa.
Wybrane odmiany
- 'Schmidt' – najcenniejsza odmiana, dorasta do ok. 1-1,5 m. wys. i tworzy wzniesione, sztywne, początkowo czerwonawe, później zieleniejące pędy
- 'Vernoaureum' – rzadka odmiana, dorasta do ok. 1-1,5 m. i posiada młode liście w żółtym kolorze (w miarę rozwoju liście zielenieją). Dla podkreślenia koloru młodych liści, odmiana potrzebuje bardziej słonecznego stanowiska niż gatunek.
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: