Wyka siewna (Vicia sativa) to jednoroczna roślina zielona z rodziny bobowatych (Fabaceae). Jest zaliczana do chwastów jak i do roślin użytkowych. Jej naturalne stanowiska znajdują się w Azji, Afryce Północnej i Europie (w tym także Polsce), ale gatunek można też spotkać w innych rejonach świata.
Wyka siewna może dorastać do ok. 40-80/100 cm wys. Tworzy pojedynczą lub rozgałęzioną, wiotką, elastyczną, kanciastą, cienką, szorstko owłosioną, wzniesioną lub pokładającą się łodygę, na której wyrastają naprzemiennie pierzaste liście. Każdy liść złożony jest z 4-8 naprzeciwległych par owalnych lub jajowatych listków, które układają się symetrycznie wzdłuż ogonka liściowego, zakończonego wąsem czepnym i posiadającego u podstawy dwa małe przylistki.
Wyka siewna kwitnie latem (VI-VIII), wydając nieduże, motylkowe, zwykle dwukolorowe (jasno i ciemnofioletowe) kwiaty, zebrane po 1-4 w gęste, groniaste kwiatostany, osadzone na krótkich szypułkach w kątach liści. Po przekwitaniu kwiaty przekształcają się w owocostany, mające postać wydłużonych, lekko owłosionych, początkowo zielonych, później brązowych strąków, wypełnionych drobnymi, kulistymi nasionami.
Wyka siewna tworzy bardzo długi, mocny, palowy i rozgałęziony system korzeniowy, na którym rozwijają się bakterie brodawkowe, wiążące azot z powietrza.
Nie przegap! ▶ Nowe trendy ogrodowe na 2026 rok ogłoszone. Te odmiany wygrały Konkurs Roślinnych Nowości 2025
Wymagania i uprawa
Wyka siewna na naturalnych stanowiskach uznawana jest za roślinę ruderalną, gdyż zasiedla nieużytki, rowy, pola, łąki, nasypy i przydroża. W uprawie jest jednak bardziej wymagająca, gdyż oczekuje słonecznego stanowiska i żyznej, stale lekko wilgotnej gleby, najlepiej o obojętnym lub lekko zasadowym odczynie pH.
Nie może być uprawiana na stanowiskach po sobie i po innych roślinach z rodziny bobowatych.
Ponieważ jest odporna na krótkotrwałe, wiosenne, kilkustopniowe przymrozki, może być rozmnażana przez wysiew bardzo wcześnie (k. III-pocz. IV) i uprawiana na terenie całego kraju. Wyka ze względu na tendencję jej pędów do wylegania, zwykle wysiewana jest w mieszankach z innymi roślinami (np. owsem).
Lista zakupów ▶ Przygotuj ogród na jesień. Te produkty sprawdzą się we wrześniu idealnie
Zastosowanie
Wyka siewna uprawiana jest najczęściej na suche ziarno lub paszę dla zwierząt hodowlanych (przeznaczana na zielonkę lub kiszonkę). Czasami jest też uprawiana w mieszankach z innymi roślinami np. gorczycą czy gryką, jako poplon na zielony nawóz.
W ogrodach i uprawach roślin użytkowych, wyka siewna jest uznawana za uciążliwy i trudny do zwalczenia chwast.
Odmiany
- 'Jaga' – odm. dająca wysoki plon biomasy, dobra na poplon i zielonkę
- 'Ina' – odm. samokończąca, niska, dobra na nasiona i zielonkę
- 'Greta' – odm. samokończąca, niska, dobra na nasiona i poplon
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: orestligetka.ukr.net/Depositphotos, Macleay Grass Man/CC BY 2.0/"Vicia sativa plant2"