Wiąz syberyjski (Ulmus pumila) nazywany też wiązem Turkiestanu to drzewo z rodziny wiązowatych (Ulmaceae). Naturalnie występuje w Azji Środkowej i Północnej (min. Syberia) oraz w Chinach, ale bywa też uprawiane w wielu innych krajach świata.
Wiąz syberyjski to średniej wielkości, szybko rosnące drzewo (w naturze osiągający wys. ok. 20-25 m) posiadające nieregularny, luźny pokrój o szeroko-kolumnowej, szerokostożkowej lub kopulastej koronie. Roślina ma też tendencję do przybierania krzaczastej formy. Drzewo tworzy krótki, dość gruby pień pokryty podłużnie spękaną, brunatnoszarą korą oraz rozwija rozgałęzione pędy, które początkowo są lekko owłosione, później nagie i nieco przewieszające się na końcach.
Pokrywające pędy liście są długoogonkowe, duże, szerokolancetowate lub eliptyczne, zielone, grubo ząbkowane na brzegach z wyraźnie zaznaczonym unerwieniem na blaszce (powierzchnia liścia wydaje się być karbowana). Blaszka liściowa z wierzchu jest naga i błyszcząca, od spodu jaśniejsza, matowa i czasami lekko owłosiona na nerwach. Liście układają się na pędzie równomiernie i naprzemianlegle. Jesienią przebarwiają się na żółto.
Drzewo zakwita wczesną wiosną, przed rozwojem liści, wydając drobne, czerwonawe kwiaty z wystającymi pręcikami i dużymi, ciemnymi pylnikami, zebrane w gęste, dość duże kępki na nagich, ubiegłorocznych pędach. Po przekwitnieniu kwiaty przekształcają się w okrągłe, spłaszczone, oskrzydlone owocostany (skrzydlaki), zawierające nasiona i zebrane na pędach po kilka w gęste pęczki.
Wymagania i uprawa
Wiąz syberyjski to roślina mało wymagająca, odporna i łatwa w uprawie. Najlepiej rośnie na słonecznych stanowiskach i przepuszczalnych, lekkich, średnio żyznych i umiarkowanie wilgotnych glebach. Nie lubi zacienienia i mokrego podłoża, ale jest całkowicie mrozoodporna (może cierpieć jedynie z powodu późnozimowych i wczesnowiosennych przymrozków, które uszkadzają jej kwiaty).
Dobrze znosi suszę, zanieczyszczenia miejskie i niedobór składników pokarmowych. Warto zaznaczyć, że wiąz ten nie jest też podatny na holenderską chorobę wiązów, która potrafi doszczętnie zniszczyć inne gatunki tych roślin.
Drzewo dobrze znosi cięcie i formowanie, często przybierając wtedy formę krzewu.
Wiąz syberyjski najczęściej rozmnażany jest przez sadzonki pędowe.
Zastosowanie
W ogrodzie wiąz syberyjski ma umiarkowane zastosowanie. Gatunek nie jest szczególnie dekoracyjny, wiec nie specjalnie nadaje się do uprawy jako drzewo ozdobne. Wyjątkiem są jego odmiany ozdobne o mniejszych rozmiarach i barwnych liściach.
Wiąz syberyjski jest bardzo chętnie wykorzystywana do tworzenia formowanych żywopłotów. Zanim jednak zdecydujemy się na założenie żywopłotu z tego gatunku, warto wziąć pod uwagę także jego wady, gdyż wiąz syberyjski rośnie nierównomiernie, lubi ogałacać się z liści od dołu, a jego pędy mają tendencję do przewieszania się na zewnątrz. Z wiekiem roślina przybiera też trochę nieporządny, rozłożysty pokrój i dla zachowania zwartej formy, wymaga częstego, systematycznego przycinania.
Wybrane odmiany
- 'Aurea' – liście żółte, wys. ok. 4-6 m
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Wirestock/Depisotphotos, Ronnie Nijboer/Wikimedia Commons
Kwiaty cebulowe 
Jesienne kwiaty 
Ogród ozdobny 
Rośliny doniczkowe 
Owoce 
Warzywa 
Zioła 
Łąka kwietna 
Roślina tygodnia 
