Szlumbergera zimowa (Schlumbergera trunctata) nazywany często kaktusem bożonarodzeniowym lub grudnikiem, to roślina z rodziny kaktusowatych (Cactaceae). W naturze można ją spotkać w brazylijskich lasach, gdzie rośnie w konarach drzew i na skałach jako epifit. W Polsce jest to bardzo popularna roślina doniczkowa.
Jak wygląda i czym się wyróżnia grudnik czyli szlumbergera?
Szlumbergera zimowa popularnie nazywana grudnikiem, to epifit posiadający zwisający pokrój. Jej pędy są mocno, krzaczasto rozgałęzione i dorastają do 15-30 cm. Ma spłaszczone podłużne kilkucentymetrowe człony pędowe (połączone niczym ogniwa zielonego łańcucha) z karbowanymi lub ząbkowanymi brzegami. Szlumbergera nie posiada cierni, ale na szczycie liściokształtnych odcinków mogą występować delikatne włoski lub szczecinki.
Szlumbergera zimowa kwitnie najobficiej na przełomie września i października. Czas kwitnienia waha się od 6 do 8 tygodni. Kwiaty tworzą się na wierzchołkach pędów. Osiągają 5 cm średnicy, mają charakterystyczną, dzwonkowatą budowę z dwoma rzędami różnej długości płatków mocno wygiętych na zewnątrz. Najczęściej są koloru ciemnoróżowego.
Wymagania i uprawa grudnika
Pielęgnacja i uprawa szlumbergery jest bardzo prosta. Najlepiej rośnie na stanowisku jasnym jak i półcienistym. Roślina ta najlepiej czuje się w lekko kwaśnej, przepuszczalnej i bogatej w próchnicę ziemi. Dobrym wyborem będzie ziemia przeznaczona dla kaktusów lub sukulentów, ewentualnie uniwersalna ziemia ogrodnicza zmieszana z piaskiem lub perlitą, aby zapewnić lepszą drenaż.
W okresie odpoczynku, po kwitnieniu – przypada to po kwitnieniu (na luty-marzec), szlumbergera będzie potrzebować chłodniejszego miejsca z temperaturą około 15°C, co sprzyja jej regeneracji i przygotowaniu do kolejnego cyklu kwitnienia. Czas ten powinien trwać ok. 8 tygodni (bez podlewania i nawożenia).
Aby szlumbergera obficie kwitła w okresie Bożego Narodzenia od września do października należy ją trzymać w chłodniejszym miejscu.
Rośliny łatwo rozmnaża się za pomocą sadzonek pędowych. Po przycięciu można wykorzystać zdrowe fragmenty pędów do ukorzenienia i wyhodowania nowych roślin.
Co lubi szlumbergera zimowa? Jak ją pielęgnować?
- Podlewanie: Szlumbergera preferuje umiarkowane podlewanie, co oznacza, że ziemia pomiędzy podlewaniami powinna lekko przeschnąć. Nadmiar wody może prowadzić do gnicia korzeni, dlatego ważne jest, aby nie przesadzać z ilością wody. W okresie wzrostu i kwitnienia, który zwykle przypada na późną jesień i zimę, roślina potrzebuje więcej wody, ale zawsze z umiarem.
- Nawożenie: Kiedy szlumbergera kwitnie, reaguje bardzo pozytywnie na dodatkowe składniki odżywcze. Zaleca się stosowanie specjalnych odżywek dla kwiatów, które dostarczają niezbędnych składników pokarmowych, wspomagając rozwój i obfitość kwiatów. Nawożenie powinno być przeprowadzane regularnie, zgodnie z zaleceniami na opakowaniu produktu, ale tylko w okresie aktywnego wzrostu rośliny.
- Przycinanie: Po kwitnieniu, zaleca się lekkie przycięcie szlumbergery, co pomaga w utrzymaniu jej kompaktowego kształtu i stymuluje roślinę do wytwarzania nowych pędów, które w przyszłości będą kwitnąć.
Zastosowanie i najlepsze miejsce do eksponowania grudnika
Kaktusy bożonarodzeniowe to w okresie zimowym jedne z najważniejszych roślin zdobiących domy. Są podstawą do żywych stroików świątecznych i wspaniałą ozdobą parapetów. Roślina wspaniale prezentuje się zarówno w większych jak i mniejszych pomieszczeniach. Ładnie wygląda w wiszących pojemnikach.
Polecane odmiany grudnika
- 'Christmas Charm' – ta odmiana wyróżnia się intensywnie czerwonymi kwiatami. Jest to jedna z najpopularniejszych odmian, ceniona za obfite i długotrwałe kwitnienie,
- 'Lavender Doll' – zachwyca łagodnymi, lawendowymi odcieniami kwiatów,
- 'White Christmas' – odmiana o czysto białych, dużych kwiatach (bardzo często stosowana do dekoracji w Święta Bożego Narodzenia),
- 'Red Glory' – kwiaty intensywnie czerwone, przypominające pompony,
- 'Gold Charm' – ta odmiana przyciąga wzrok złocistymi i żółtymi kwiatami,
- 'Purple Pride' – purpurowe kwiaty,
- 'Raspberry Ripple' – kwiaty z płatkami w odcieniach różu i bieli,
- 'Orange King' – pomarańczowe kwiaty,
- 'Emerald Glow' – odmiana z zielonymi akcentami w kwiatostanach.
Ciekawostki o szlumbergerze
Gatunek ten jest znany pod bardzo wieloma nazwami – jak podano wcześniej są to głownie kaktus bożonarodzeniowy i grudnik, ale roślinę można też znaleźć pod nazwami: zygokaktus, grudniówka, kaktus listopadowy, barbórka, raczek, filokaktus, epifylum zimowe czy bierwion zimowy!
Tekst: Redakcja ZielonyOgródek.pl, zdjęcia: Floradania.dk, Tomasz Celmer