Opuncja figowa (Opuntia ficus-indica) to okazały kaktus z rodziny kaktusowatych (Cactaceae). Gatunek pochodzi z Meksyku, ale zasiedla też naturalne stanowiska w wielu innych, ciepłych rejonach świata, gdzie niekiedy bywa nawet uznawany za chwast. Opuncja figowa jest też uprawiana i to zarówno jako roślina użytkowa jak i ozdobna.
Wygląd opuncji figowej
Opuncja może dorastać w naturze nawet do ponad 5 m wys. i ok. 2-3 m szer., jednak w uprawie rzadko przekracza 2 m wys. Roślina posiada silnie rozkrzewiony pokrój i tworzy rozgałęzione, duże, spłaszczone, owalne, mięsiste, członowate, zielone pędy, w całości pokryte woskowatą skórką i licznymi, ostrymi kolcami. Pędy starszych egzemplarzy od dołu drewnieją.
Opuncja kwitnie wiosną (V-VI), wydając duże, żółte, pojedyncze kwiaty, które rozwijają się wzdłuż brzegów ubiegłorocznych członów. Kwiaty zbudowane są z dużych, żółtych, pergaminowych płatków ułożonych w kilka okółków wokół dna kwiatowego, wypełnionego mnóstwem pylników. Po przekwitaniu kwiaty przekształcają się w owalne, mięsiste, początkowo zielone, a po dojrzeniu czerwono-pomarańczowe owoce, pokryte wypustkami i cierniami. Owoce są jadalne i wypełnione galaretowatym, słodkim, bogatym w składniki odżywcze miąższem z licznymi, drobnymi pestkami.
Uprawa i wymagania opuncji figowej
Opuncja figowa należy do dość wytrzymałych i łatwych w uprawie kaktusów. Oczekuje słonecznego stanowiska i przepuszczalnego, lekkiego, piaszczystego, umiarkowanie żyznego i dość suchego podłoża (najlepiej ziemi do kaktusów). Przez cały rok musi mieć też zapewnioną dodatnią temperaturę (gatunek nie posiada dostatecznej mrozoodporności, pozwalającej na przetrwanie zimy w gruncie, choć niektóre źródła sugerują, że potrafi znieść kilkustopniowe mrozy), wyższą latem (ok. 22-26 C) i niższą zimą (ok. 8-10 C).
Opuncję można rozmnażać za pomocą ukorzeniania wierzchołkowych sadzonek pędowych lub przez wysiew nasion.
Pielęgnacja opuncji figowej
Opuncja figowa powinna być podlewana umiarkowanie. Podlewamy ją dopiero, gdy ziemia w doniczce zupełnie przeschnie. Roślinę można nawozić ale bardzo niewielkimi ilościami nawozu, a najlepiej nawozami do kaktusów.
Zimowanie, czyli okres spoczynku powinna spędzać w widnym, chłodnym pomieszczeniu, gdyż tylko wtedy zachowa dobrą kondycję i zakwitnie. Przechowywana przez cały rok w ciepłym mieszkaniu osłabnie i nie będzie kwitnąć.
Choroby i szkodniki opuncji figowej
Opuncja figowa nie jest rośliną podatną na choroby i szkodniki, choć czasami mogą atakować ją wełnowce. Roślina jest też wrażliwa na zalanie, które może powodować szybkie gnicie jej korzeni i pędów.
Zastosowanie opuncji figowej
Opuncja figowa to atrakcyjna roślina doniczkowa, ze względu na spore rozmiary, wymagająca jednak dla siebie dużo miejsca. Może być ozdobą salonu, holu lub oranżerii, ale może być też ciekawym elementem kolekcji kaktusów i sukulentów. Ze względu na ostre kolce i drobne ciernie, nie należy jej jednak uprawiać w mieszkaniach, w których przebywają dzieci lub zwierzęta domowe. Z tego samego powodu wszystkie prace pielęgnacyjne wokół rośliny trzeba wykonywać w rękawicach ochronnych.
W mieszkaniu opuncja rzadko kwitnie, a jeszcze rzadziej owocuje, jeśli jednak będziemy mieć okazję zdobyć jej dojrzałe owoce, warto wykorzystać je do przygotowania napojów, deserów, lodów i sałatek, bo są nie tylko smaczne, ale też zdrowe i wartościowe.
Gdzie kupić opuncję figową?
Opuncję figową można znaleźć w niektórych punktach sprzedaży roślin doniczkowych oraz w większych sklepach posiadających dział roślinny. Wśród sklepów internetowych, w których znajdziemy sadzonki kaktusa, można wymienić:
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: AdobeStock