Cukinia / Kabaczek (Cucurbita pepo convar. giromontiina)

Cukinia (Cucurbita pepo convar. giromontiina) to roślina jednoroczna zaliczana do rodziny dyniowatych (Cucurbitaceae). Jest odmianą botaniczną dyni zwyczajnej i często bywa nazywana kabaczkiem, przy czym warto wiedzieć, że są traktowane jako dwie różne rośliny.

Cukinia i kabaczek pochodzą od dyni zwyczajnej, ale różnią się od siebie pokrojem, dlatego w praktyczne bywają uznawane za dwa różne gatunki. Cukinia ma krzaczasty pokrój i osiąga ok. 60-80 cm wys. i 1 m szerokości. Jej liście duże, mocno powcinane i osadzone na dłuższych ogonkach, wyrastających ze skróconego pędu. Kabaczek to roślina płożąca (czasem pnąca) osiągająca do 3 m długości. Posiada mniejsze, słabiej powcinane liście. Obie rośliny są w całości pokryte szorstkimi włoskami. 

Cukinia i kabaczek zakwitają w czerwcu wytwarzając w kątach liści żółte, kielichowate i jadalne kwiaty, z których latem rozwijają się pękate, wydłużone, mięsiste owoce, pokryte cienką skórką, która może być zielona, żółta lub pomarańczowa (cukinia ma je z reguły dłuższe i smuklejsze). Wewnątrz owocu znajdują się liczne, płaskie, duże nasiona.

Wymagania i uprawa

Wymagania uprawowe cukinii i kabaczka są podobne oraz dość wysokie. Obie rośliny oczekują bardzo ciepłego, zacisznego i słonecznego stanowiska oraz próchniczego, żyznego (najlepiej wzbogaconego kompostem) i stale lekko wilgotnego podłoża. Pod ich uprawę nie nadają się gleby zimne, ciężkie i mokre, a także stanowiska po innych dyniowatych (płodozmian).

W naszym klimacie rośliny uprawia się najczęściej z rozsady, przygotowanej wcześniej pod osłonami i wysadzanej na miejsce stałe po minięciu wiosennych przymrozków. W cieplejszych rejonach kraju nasiona można też wysiewać wprost do gruntu (punktowo) po 15 maja.

Rośliny dobrze jest też uprawiać na podłożu wyściółkowanym ciemną włókniną, która zabezpieczy glebę przed wysychaniem i rozwojem chwastów oraz pozwoli jej szybciej się ogrzać.

Zastosowanie

Owoce cukinii i kabaczka są bogate w sole mineralne (min. fosfor, magnez, wapń, potas) i witaminy (min. wit. C). Młode, pokryte są delikatną skórką i można spożywać w całości po krótkim obsmażeniu np. w sałatkach. Z dojrzałych owoców po usunięciu nasion, można przygotowywać rozmaite potrawy gotowane (np. leczo) lub pieczone (nadziewana cukinia).

Warzywa nadają się też do marynowania.

Polecane odmiany

• Kabaczek: 'Złoty Cepelin', 'Lungo Bianco', 'Long White Bush 2'
• Cukinia: 'Astra Polka', 'Soraya', 'Atena Polka', 'Goldena'

Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Alex Fox, Cornell Frühauf, Antonio Jose Cespedes, Alexey Hulsov/Pixabay