Choć regulamin rodzinnych ogrodów działkowych (ROD) dopuszcza posiadanie na działce zbiornika na nieczystości ciekłe, to nie zawsze jest to możliwe. Instalację szamba na działce określają przepisy prawa i rozporządzenia dotyczące konkretnych warunków w terenie, nakładające na działkowców obowiązki w tym względzie. Jakie warunki muszą być spełnione, by można było korzystać z szamba na działce?
Zbiornik na nieczystości a regulamin ROD
Działkowcy powinni pamiętać, że nie jest dozwolone samowolne instalowanie zbiornika na nieczystości ciekłe na działce. Zanim zaczniemy planowanie i urządzanie działki, należy zapoznać się z przepisami mówiącymi o dopuszczalnych elementach jej zagospodarowania. Wskazania takie znajdziemy w § 41 regulaminu ROD - Dopuszczalne urządzenia, który dokładnie określa, iż z uwzględnieniem warunków określonych w przepisach powszechnie obowiązujących oraz w regulaminie, działka może być wyposażona w następujące urządzenia:
- altanę działkową,
- szklarnię,
- tunel foliowy,
- okna inspektowe,
- studnię, sieć wodociągową, kanalizacyjną i sieć elektryczną,
- zbiorniki wodne (basen, brodzik, oczko wodne),
- bezodpływowe zbiorniki na nieczystości ciekłe,
- pergole, trejaże, murki kwiatowe, ogródki skalne i kąciki wypoczynkowe,
- piaskownicę, huśtawkę i inne urządzenia rekreacyjne.
Należy pamiętać, iż wymienione elementy stanowią katalog zamknięty i na działce nie powinny znajdować się inne, dodatkowe obiekty.
Do samego bezodpływowego zbiornika na nieczystości ciekłe odnosi się już bardziej konkretnie § 43 regulaminu ROD - Zbiornik na nieczystości ciekłe. Przepis ten mówi, że z zastrzeżeniem warunków określonych w przepisach powszechnie obowiązujących, działka może być wyposażona w zbiornik na nieczystości ciekłe, ale odpowiedzialność za warunki sanitarno- higieniczne i ochronę wód gruntowych przed skażeniami ponosi działkowiec.
Ponadto, wskazuje się tam, iż eksploatacja wszelkich zbiorników na nieczystości oraz wywóz nieczystości lub ich utylizacja musi odbywać się na warunkach określonych w przepisach powszechnie obowiązujących. Dodatkowo, co też bardzo ważne działkowiec obowiązany jest powiadomić na piśmie zarząd ROD o zamiarze budowy zbiornika na nieczystości ciekłe, załączając rysunek uwzględniający jego usytuowanie względem granic działki, zgodnie z obowiązującymi przepisami w miejscu zapewniającym swobodny dostęp wozu asenizacyjnego.
Jak widać, już same zapisy regulaminu ROD wskazują, iż szambo można zainstalować jedynie w ogrodzie, gdzie aleje wewnętrzne i bramy wjazdowe są na tyle szerokie, by możliwy był wywóz nieczystości. Najczęściej możliwości takie są w ROD położonych poza miastami, gdzie jest więcej przestrzeni. Ponadto, istotna jest też wielkość samej działki, by zachowane były wymagane odległości szamba od innych elementów technicznych.
Należy wspomnieć w tym miejscu, iż łamanie przepisów regulaminu ROD lub nagminne ignorowanie upomnień zarządu ROD może prowadzić do pozbawienia działkowca prawa użytkowania działki (wypowiedzenie umowy dzierżawy działkowej). Działkowcy powinni być także przykładem ogrodników, którzy dużą uwagę przykładają do względów ekologicznych, sanitarno-higienicznych i dbać o otoczenie oraz jego przyrodnicze walory.
Szambo na działce – warunki techniczne
Oprócz ograniczeń jakie może narzucać lokalizacja ROD, szerokość alei ogrodowych, dojazd do działek i ich wielkość szereg zaleceń dotyczących legalizacji i instalacji szamba niosą przepisy ogólne. Wytyczne takie znajdziemy w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Wskazuje ono między innymi, że zbiornik musi być oddalony o: 5 m od okien i drzwi, 2 m od granicy działki sąsiedniej oraz drogi i 15 m od studni. Wszelkie zbiorniki na nieczystości musza być bezwzględnie szczelne (bezodpływowe) i posiadające niezbędne atesty, by nie zanieczyszczać wód gruntowych, co jest bezwzględnie zakazane.
Oprócz tego znajdziemy tam informację, że zbiorniki o pojemności do 10m³, zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 3a ustawy Prawo budowlane nie wymagają pozwolenia na budowę, ale art. 30 ust. 1 pkt 1 nakłada obowiązek zgłoszenia tego zamiaru ich budowy do starostwa, bądź urzędu miasta (w powiatach grodzkich). Zgłoszenia dokonuje się na obowiązujących drukach, które można pobrać bezpośrednio w urzędzie, bądź na ich stronie internetowej.
Jakie szambo wybrać do ROD?
Najpopularniejsze są szamba betonowe, ale są duże, ciężkie i przez to ich instalacja na działce w ROD jest trudna. Lepszym wyborem na działki w ROD są/mogą być atestowane zbiorniki plastikowe, które są lekkie, szczelne (przez wiele lat) i łatwiejsze w instalacji (dogodniejszy dowóz, wyładunek i instalacja).
Pamiętajmy przy tym, że dostawca musi mieć odpowiednią przestrzeń, aby zbiornik dostarczyć i umieścić go w wykopie, co może wiązać się z ryzkiem zniszczenia nasadzeń. Zważywszy na to, że z działek korzysta się intensywnie głównie wiosną i latem, pojemność 10m³ wydaje się w zupełności wystarczająca. Szambo na działce w ROD będzie wówczas spełniało swoją funkcję a jednocześnie częstotliwość wywozu odpadów nie będzie generowała dużych kosztów.
Kontrole szamb w ROD
W związku z nowelizacją przepisów prawa wodnego w 2022r., gminy zobowiązane są do przeprowadzenia kontroli wszystkich nieruchomości niepodłączonych do sieci kanalizacyjnej, a właściciele i użytkownicy szamb (w tym działkowcy ROD) muszą mieć zawarte umowy na odbiór nieczystości ciekłych z firmą asenizacyjną.
Za brak takiej umowy, grożą wysokie kary, dochodzące nawet do 5000 zł. Nieczystości należy więc nie tylko regularnie wywozić, ale też każda usługa wywozu musi być udokumentowana umową oraz rachunkiem (fakturą), które należy przedstawić w razie wyrywkowej kontroli lub wezwania do urzędu.
Zdjęcie tytułowe: senssnow / Adobe Stock
Pelargonie 
Prezenty 
Insekty domowe 
Rośliny doniczkowe 
Domowe nalewki 
Owoce 
Warzywa 
Zioła 
Kaktusy i sukulenty 
