Chrzan pospolity (Armoracia rusticana) w stanie naturalnym rośnie w Europie, Azji i Ameryce. W Polsce jest rośliną uprawową, którą można spotkać w wielu miejscach jako roślina zdziczała, np. przy drogach i w wilgotnych zaroślach. Dorasta do wysokości ok. 1,5 m. Tworzy kępy złożone z bardzo dużych (nawet 1 m długości), podłużnych lub podłużnojajowatych liści. Kwiaty chrzanu są białe, drobne i niepozorne. Roślina lubi słoneczne stanowiska i najlepiej rośnie na lekkiej, próchnicznej, lekko zasadowej glebie.
W kuchni wykorzystuje się korzeń chrzanu, który zawiera sole mineralne (potas, magnez, wapń, fosfor, siarkę) i witaminy (C, A, B, E). Na długo przed odkryciem penicyliny znano bakteriobójcze działanie chrzanu, stosowano go przy anemii, uciążliwym kaszlu, zapaleniu oskrzeli, chronicznym katarze i wielu innych dolegliwościach.
Działanie chrzanu
- przeciwwirusowe, bakteriobójcze i grzybobójcze;
- wykrztuśne;
- rozszerza naczynia krwionośne;
- pobudza wydzielanie soków trawiennych;
- stosowany w postaci okładów pomaga przy leczeniu reumatyzmu.
Liście chrzanu pospolitego Fot. Pixabay |
Jak utrzeć w domu chrzan
- Umyty i oskrobany korzeń należy pokroić w kostkę.
- Ostry zapach wydzielający się podczas obróbki chrzanu powoduje łzawienie, a inhalacje z chrzanowego aromatu dostarczają naprawdę mocnych wrażeń. Dlatego do utarcia korzenia chrzanu najlepiej użyć sokowirówki.
- Utarty chrzan przełożyć do garnka, zalać na 5 minut wrzątkiem zaprawionym sokiem z cytryny, odcedzić i pozostawić do ostygnięcia.
- Dodać dwa ugotowane na twardo żółtka, przetarte przez sitko, szklankę majonezu i szklankę gęstej śmietany.
- Przyprawić solą, sokiem z cytryny, cukrem i pieprzem do smaku.
- Odstawić sos do lodówki co najmniej na 1 noc.
Fot. Anna reg / CC BY-SA 3.0 / Link |
Chrzan można podawać także w innych postaciach: na ciepło jako sos do gotowanych kurzych żołądków, jako cytrynowo-chrzanowy beszamel do gotowanych ryb albo do przyprawienia żurku.
Tekst i zdjęcie tytułowe: Barbara Walicka