Remont nawierzchni z kostki brukowej | Jak, kiedy i za ile to zrobić?

Po kilkunastu latach użytkowania kostka brukowa na podjeździe lub ścieżkach wokół domu może pobrudzić się, porysować, popękać, pozapadać, "rozjechać" lub porosnąć chwastami. Dlatego co jakiś czas warto przeprowadzić jej renowację. Niekiedy wystarczą proste zabiegi pielęgnacyjne. Innym razem trzeba wymienić część elementów lub całą nawierzchnię, albo poprawić jej podbudowę.

Posłuchaj
00:00
Najnowszy numer
Gardeners' World - Edycja Polska Gardeners' World - Edycja Polska
przejrzyj
Gardeners' World - Edycja Polska
37
Spis treści
Co musisz wiedzieć, nim zaczniesz remont nawierzchni? Jak "odświeżyć" starą nawierzchnię? Jak naprawić zapadniętą kostkę? Jak wymienić nawierzchnię? Ile kosztują materiały do remontu kostki brukowej? Jak uniknąć błędów? Przeczytaj koniecznie!

Choć nawierzchnia z kostki brukowej jest trwała i odporna na działanie czynników zewnętrznych, nie oznacza to, że nie trzeba od czasu do czasu umyć jej, odświeżyć czy zaimpregnować. Kostka może także z upływem lat pozapadać się. Dzieje się tak wówczas, gdy źle została wykonana warstwa podbudowy, utwardzona nawierzchnia była podmywana przez wodę, lub poddawana zbyt dużym naciskom (np. gdy na podjazd wjeżdżały ciężkie samochody).

Kostka może zostać pobrudzona na dużej powierzchni trudną do wywabienia substancją. Na betonowym bruku mogą w końcu pojawiać się różnego rodzaju mikropęknięcia i rysy, spowodowane na przykład nieumiejętnym odśnieżaniem. Czasami źle ułożony podjazd z kostki nie ma spadku i właściwego odwodnienia, przez co trzeba rozebrać go i wykonać od nowa. Albo kostka ma wadę konstrukcyjną polegającą na tym, że wymywa się wypełniające ją kruszywo, bądź narażona na działanie wód gruntowych z rudami metali zmienia swą barwę.

Bywa też, że układana kilkanaście lat temu nawierzchnia już nam się nie podoba, nie pasuje do ogrodu lub odnowionej elewacji i chcemy wymienić ją na nową. Podpowiadamy, jak dokonać zarówno mniejszego, jak i większego remontu takiej nawierzchni, jakich błędów unikać i z jakimi liczyć się kosztami.


WAŻNE PRZEKROJE

Przekrój przez nawierzchnię podjazdu z kostki betonowej

Przekrój przez nawierzchnię ścieżki z kostki betonowej

Przekrój przez nawierzchnię ścieżki z bruku drewnianego

Przekrój przez nawierzchnię ścieżki z kruszywa

ODŚWIEŻANIE STAREJ NAWIERZCHNI

Tak naprawdę, wymiana nawierzchni z kostki jest ostatecznością, której zwykle udaje się uniknąć. Jeśli chcemy nadać staremu brukowi świeży wygląd, dobrze zacząć od solidnego spłukania go strumieniem wody z myjki ciśnieniowej. Dla lepszego efektu można użyć także przeznaczonego do kamienia i betonu detergentu czyszczącego ewentualnie zwykłego płynu do mycia naczyń. Gdy plamy są świeże, możemy próbować zasypywać je piaskiem, który wchłonie olej lub zmyć gorącą wodą z detergentem. Do usunięcia starych zabrudzeń najlepiej użyć specjalnej chemii, która "wyciąga" z kostki niepożądane substancje. Środki takie często dostępne są w postaci gęstych pianek, które po zaschnięciu zmiata się lub spłukuje.

Mało estetycznie na betonowej kostce wyglądają także wykwity w postaci białawego nalotu. Nalot ten z czasem ściera się i zmywa, jednak aby pozbyć się go szybciej, można zastosować preparaty na bazie kwasu solnego. Zwykle usuwają one także cementową zaprawę, którą niechcący można pochlapać kostkę podczas prac remontowych przy elewacji budynku.

Podjazd i ścieżki z kostki mogą szpecić także, zwłaszcza latem, rosnące w spoinach chwasty. Można usuwać je albo mechanicznie za pomocą specjalnych narzędzi (nożyków, szpachelek) albo użyć środków chwastobójczych, dostępnych w sklepach ogrodniczych. Rosnący w zacienionych miejscach mech, który najbardziej daje znać o sobie właśnie jesienią, można usunąć lub potraktować jako element ozdobny, pamiętając jednak, że po deszczu robi się śliski. Co ciekawe w sprzedaży są również specjalne preparaty zapobiegające wyrastaniu chwastów, którymi polewa się spoiny.

Usuwanie chwastów i mchu

Chwasty i mech pojawiające się w szczelinach między płytkami lub kostką brukową na przydomowych alejkach i ścieżkach są niekiedy bardzo uciążliwe. Szczególnie jeśli nawierzchnia znajduje się w wilgotnym i zacienionym miejscu (fot. Kärcher)

Inna metoda to usunięcie starej piaskowej zasypki i zastosowanie w jej miejsce syntetycznej zaprawy fugowej. Ma ona tę zaletę, że nie wrosną w nią chwasty, a poza tym nie wypłucze się podczas czyszczenia kostki myjka ciśnieniową. Zaprawę taką warto stosować na niewielkich powierzchniach z lekkim spadkiem, np. ścieżkach, z których łatwo i szybko spłynie woda.

Usuwanie osadów na powierzchni kostki

Osady na powierzchni kostki można usunąć za pomocy myjki ciśnieniowej. Należy unikać innych sposobów pozbywania się mchów i osadów z powierzchni kostki niż woda pod ciśnieniem. Mogą one bowiem doprowadzić do naruszania struktury materiału (fot. Kärcher)

Bywa, że powierzchnię betonowej kostki brukowej pokrywają pęknięcia, rysy, niezwykle trudne do usunięcia zabrudzenia bądź stara farba. Często po latach kostka blaknie też nieco pod wpływem promieniowania UV (dzieje się tak zwłaszcza wówczas, gdy nie została wcześniej zaimpregnowana). W takich sytuacjach zapuszczoną powierzchnię można wypiaskować lub zeszlifować.

Znacznie częściej stosuje się pierwszą metodę. Piasek, zmieszany z wodą lub powietrzem i podany pod dużym ciśnieniem, ściera z kostki zniszczoną warstwę. Później taką odświeżoną kostkę można zaimpregnować lub nasączyć preparatem zawierającym pigment zastosowany wcześniej do jej produkcji, co pozwoli kostce odzyskać dawny, intensywny kolor.

TO JEST WAŻNE! Impregnacja kostki

Bazujące na polimerach impregnaty można stosować na kostkę nową, dopiero co położoną, ale też na starą, poddaną wcześniej gruntownemu czyszczeniu. Tak naprawdę każdy środek impregnujący działa inaczej i daje inny efekt.

Łączy je to, że prawie wszystkie mają właściwości hydrofobowe. Dzięki temu, że odpychają wodę i niesione przez nią zanieczyszczenia, brud i związki chemiczne nie wsiąkają w kostkę. Większość impregnatów chroni także jej powierzchnię przed promieniami UV i co za tym idzie blaknięciem, wykwitami wapiennymi oraz niekorzystnymi czynnikami atmosferycznymi.

Impregnaty mogą albo wysycać kolor kostki (efekt "mokrego kamienia"), albo utrzymywać go w matowym, naturalnym odcieniu. Często poprawiają także odporność bruku na ścieranie i uszkodzenia mechaniczne. Impregnację dobrze jest po kilku godzinach powtórzyć, co da o wiele lepszy efekt.

NAPRAWA ZAPADNIĘTEJ KOSTKI

Zdarza się, że po kilku latach wybrukowana powierzchnia miejscami się zapada lub rzędy kostek przesuwają się w poziomie. Czynników, które mogą to powodować jest wiele. Od czego zatem zacząć naprawę? Na początku warto określić wielkość powierzchni, kwalifikującej się do poprawienia. Do wyjęcia zapadniętych kostek można użyć wąskiego, cienkiego dłuta oraz specjalnych stalowych haczyków. Wszystkie elementy, bez względu na to czy mamy do czynienia z kostką betonową, czy granitową dobrze jest porządnie oczyścić.

Jeśli kostka zapadła się na dużej powierzchni, warto sprawdzić stan podbudowy. Może się okazać, że miała ona niedostateczną grubość lub nie została właściwie zagęszczona. Warstwa nośna powinna mieć średnio 20-30 cm grubości i być wykonana z pospółki, żwiru, tłucznia, ewentualnie grubego piasku. Na niej powinna znajdować się 10-centymetrowa warstwa piasku zmieszanego na sucho z cementem (zwykle 1 worek na 5 m2). Cement z piaskiem miesza się w betoniarce, można też użyć do tego łopaty lub małej glebogryzarki. Alternatywą dla piasku jest podsypka z mączki granitowej. Zanim zaczniemy układanie kostki, warstwę tę powinniśmy wypoziomować.

W przypadku, gdy zapadnie nam się jedynie kilka kostek, nie ma potrzeby sięgać do warstwy nośnej. Wystarczy spulchnić i uzupełnić piaskową podsypkę, wyrównać ją, ułożyć kostkę, "dobić" ją gumowym młotkiem i zafugować piaskiem. Te proste zabiegi powinny wystarczyć. Drobne naprawy z powodzeniem można wykonać we własnym zakresie, nie potrzeba do tego ani specjalistycznej wiedzy i doświadczenia, ani ciężkiego sprzętu, jak wibrator płytowy.

Często kostka zapada się pod kołami ciężkich samochodów, np. wozów asenizacyjnych. W tym przypadku, aby dokonać naprawy, należy wzmocnić najpierw warstwę podbudowy. W przypadku podłoża gliniastego niezbędna jest warstwa przepuszczalna ze żwiru. Dopiero na niej układa się podsypkę. Tylko taka konstrukcja da nam pewność, że kostka w tych miejscach nie zapadnie się ponownie.

Nie powinno się zaczynać układania od kostek wymagających przycięcia. Najpierw układamy całe rzędy i dopiero wówczas docinamy kostki (fot. Dreamstime)

Redakcja poleca
0 Keramzyt ogrodniczy - 2 l
Keramzyt ogrodniczy - 2 l
1 P-Drakol, mikrobiologiczna regeneracja – 20 g
P-Drakol, mikrobiologiczna regeneracja – 20 g
2 Termometr Do Kompostu | Victory's Garden
Termometr Do Kompostu | Victory's Garden
3 Pałeczki Nawozowe, do storczyków – 20 szt.
Pałeczki Nawozowe, do storczyków – 20 szt.
4 Mydło ogrodnicze potasowe z czosnkiem  500 ml - Himal
Mydło ogrodnicze potasowe z czosnkiem 500 ml - Himal
5 Osłonka doniczka misa Ø330 mm Roma – biała – Lamela
Osłonka doniczka misa Ø330 mm Roma – biała – Lamela

WYMIENIAMY NAWIERZCHNIĘ Z KOSTKI

Najczęstszymi przyczynami wymiany nawierzchni z kostki są jej zniszczenie lub chęć zmiany stylu i kolorystyki podjazdu oraz ścieżek wokół domu. Niekiedy wiąże się to z kompleksowym remontem budynku lub rewitalizacją otaczającej go zieleni. W tej chwili wybór kostki brukowej, zarówno jeśli chodzi o dostępne materiały, kolory jak i kształty jest ogromny, znacznie większy niż było to jeszcze 10-15 lat temu.

Zmieniła się także kostkowa moda. W latach 90. w dobrym tonie było łączenie kostki o różnych kolorach, co często nie korespondowało z charakterem budynku i jego najbliższego otoczenia. Dziś stawia się raczej na jednolite kolorystycznie nawierzchnie, pasujące do elewacji. Kostka nie może być zbyt jaskrawa, bo przyćmi kolor domu i odwróci od niego uwagę. Najlepiej użyć dwóch niezbyt kontrastujących ze sobą odcieni. Do jasnej elewacji świetnie pasują kostki ciemne i w odcieniach brązu, nawiązujące do naturalnych barw ziemi. Obrzeża można wyłożyć kostką z kamienia naturalnego, która uszlachetni wygląd tańszych nawierzchni z kostki betonowej.

Do wykładania dużych powierzchni lepiej użyć większych elementów. Z kolei na ścieżki w ogrodzie świetnie nadaje się kostka o niewielkich wymiarach bądź nieregularnych kształtach. Może to być kostka betonowa, ale jeszcze lepiej będzie wyglądała kostka granitowa o chropowatej powierzchni. Jeśli chodzi o kolorystykę, to z zielenią znakomicie współgra kolor szary, stanowiąc dla niej naturalne tło. Dobrze wygląda także ciemny brąz, który jednak zmniejsza optycznie powierzchnię ogrodu.

Ostatnim etapem jest rozsypanie na powierzchni drobnego piasku, który wnikając w szczeliny, zaklinuje kostki między sobą. Po zmieceniu nadmiaru piasku nawierzchnia gotowa jest już do użytku (fot. Bruk Bet)


Wymiana nawierzchni z kostki nie jest sprawą prostą i najlepiej zlecić to zadanie wykwalifikowanej ekipie brukarskiej.
Kostkę ułożoną na podsypce piaskowo-cementowej trzeba najpierw podważyć i zdemontować. Jeśli do wymiany jest niewielka powierzchnia, można spróbować zrobić to ręcznie za pomocą prostych narzędzi - dłut służących do usuwania piasku ze spoin i stalowych haków do wyjmowania elementów. Po zdjęciu starej nawierzchni, stwardniałą podsypkę piaskowo-cementową przeważnie się usuwa, wcześniej rozbijając ją na części. Teraz można sprawdzić stan podbudowy i podłoża.

Jeśli w niektórych miejscach podbudowa pozapadała się, należy uzupełnić ją i zagęścić. Później trzeba na nowo ułożyć podsypkę piaskowo-cementową bądź mączkę granitową i wypoziomować całą powierzchnię. Kolejny etap to położenie nowej kostki brukowej. Pracę zawsze rozpoczyna się od krawężników, układając elementy do środka. Dzięki temu brukarze stoją bądź klęczą na ułożonej kostce, nie niszcząc przygotowanej wcześniej podsypki. Na końcu nową nawierzchnię należy ubić, wypełnić piaskiem szczeliny i zaimpregnować.


ILE KOSZTUJĄ MATERIAŁY DO REMONTU KOSTKI BRUKOWEJ?

  • Środek do usuwania plam z oleju bądź tłuszczu: 30 zł/500 ml (wystarcza na 1,5 m2 powierzchni)
  • Środek do usuwania wykwitów wapiennych i resztek zaprawy: 20 zł/l
  • Impregnat do kostki: 50 zł/l (na 8 m2 powierzchni)
  • Fuga syntetyczna epoksydowa wiadro 25 kg – ok. 450 zł; na 5–10 m2 powierzchni przy grubości fugi 5 mm (wydajność zależy od wielkości kostki)
  • Hydropiaskowanie kostki brukowej: od 25 zł/m2
  • Kostka brukowa betonowa: od 30 zł/m2
  • Kostka granitowa: od 150 zł/m2
  • Wymiana kostki na nową, wraz z ponownym ułożeniem warstwy nośnej: od 120 zł/m2 (kompleksowa usługa już z robocizną, materiałami i najtańszą kostką betonową).

ceny orientacyjne


REMONT NAWIERZCHNI Z KOSTKI BRUKOWEJ – UWAGA NA BŁĘDY!

Chemia czyszcząca może powodować odbarwienia. Dlatego najlepiej stosować wyłącznie specjalne środki do kamienia i betonu. Nie należy zbyt intensywnie wcierać ich w powierzchnię kostki, gdyż - w skrajnych przypadkach - detergenty mogą spowodować odbarwienia.

Kwas solny jest szkodliwy dla roślin. Preparatów do czyszczenia wykwitów wapiennych i zaprawy murarskiej na bazie kwasu solnego zawsze należy używać ostrożnie i zgodnie z przeznaczeniem. W innym wypadku na kostce (zwłaszcza z klinkieru) mogą tworzyć się zacieki. Tego typu chemia jest także bardzo niebezpieczna dla zwykle znajdujących się w sąsiedztwie wybrukowanej powierzchni roślin.

Zatrudnijmy fachowców. Wymiana nawierzchni z kostki brukowej wymaga doświadczenia i pewnej wprawy, w związku z czym - jeśli chcemy mieć pewność, że praca zostanie wykonana jak należy -najlepiej skorzystać z usług wykwalifikowanej ekipy brukarskiej. Unikajmy ekip podejrzanie tanich, które chwalą się krótkim terminem realizacji zadania. Najlepiej poprosić o polecenie sprawdzonych brukarzy w firmie, w której zamierzamy kupić kostkę.

Właściwa warstwa nośna. Po kilku latach użytkowania, nawierzchnia z kostki brukowej może się miejscami pozapadać. Zwykle wynika to z błędów, popełnionych podczas jej układania. Grubość warstwy nośnej zależy od tego, na jakim gruncie układamy kostkę. Jeśli pod spodem jest glina, podbudowa powinna mieć przynajmniej 30 cm grubości.

Kolejna kwestia to jej równomierne zagęszczenie. Jeśli praca ta nie zostanie wykonana jak należy, podbudowa się zapadnie i to samo się stanie z nawierzchnią. Problemem może być także użycie niewłaściwego piasku na podsypkę. Powinien on być wcześniej płukany i dobrze przepuszczać wodę. Jeśli piasek zawiera dużo iłów, podczas wiosennych roztopów, gdy ziemia pod spodem jest jeszcze zamarznięta, może zachowywać się jak plastelina, wywołując efekt tzw. "pływającej kostki". Podsypkę z piasku zmieszanego z cementem można zastąpić granitową mączką.

Pamiętajmy o spadku. Nawierzchnia z kostki brukowej powinna mieć 1-2% spadek od strony budynku w kierunku nieutwardzonej powierzchni, np. trawnika lub wcześniej przygotowanych odpływów liniowych. W przypadku ścieżek, powinno być podobnie. Częstym błędem jest brak dostatecznego nachylenia wybrukowanej powierzchni, co utrudnia odprowadzanie wody.

Zawsze wyżej od gruntu. Kostka brukowa powinna zawsze nieco wystawać ponad otaczający ją, nieutwardzony grunt. Dzięki temu, podczas gwałtownych opadów, woda spływa z niej na trawnik, a nie odwrotnie. Jeśli utwardzona powierzchnia znalazłaby się poniżej gruntu, nie dość że trudniej byłoby odprowadzić z niej wodę, to byłaby bardziej podatna na wszelkiego rodzaju zabrudzenia. Ustalając poziom nawierzchni, należy pamiętać, że podkład po zagęszczeniu obniży się o około 2 cm, co można skorygować dając grubszą podsypkę.

Określmy obciążenia. Układając lub wymieniając nawierzchnię z kostki warto określić obciążenia, jakim będzie ona poddawana. Kostki o grubości 4 cm zalecane są do wykładania tarasów, chodników i ścieżek. Choć teoretycznie wytrzymają one nacisk lekkiego samochodu osobowego, na przydomowych podjazdach lepiej układać kostkę betonową lub kamienną o grubości 6 cm, ewentualnie bruk klinkierowy o grubości minimum 5 cm. Kostka o grubości 8 cm wytrzyma natomiast nacisk samochodu ciężarowego o masie nawet kilkunastu ton. Warto położyć ją przed bramą, ponieważ tam najczęściej zatrzymują się samochody kurierskie czy wozy asenizacyjne.

Bezpieczeństwo przede wszystkim. Na podjeździe i w ciągach komunikacyjnych warto położyć kostkę o chropowatej, antypoślizgowej powierzchni. Kostka idealnie gładka (drewniana czy bazaltowa) lepiej sprawdzi się natomiast pod dachem lub na obrzeżach, jako element dekoracyjny.

Zadbajmy o właściwy wygląd. Poszczególne partie kostki betonowej lub klinkierowej mogą różnić się odcieniem. Dlatego warto od razu nabyć całą potrzebną ilość z jednej partii produkcyjnej. Mieszając elementy z różnych palet mamy gwarancję uzyskania jednolitej kolorystyki.

Nie na styk. Kostki brukowe nie powinny ściśle do siebie przylegać. Najlepiej jest zachować między nimi kilkumilimetrowe odstępy. W przeciwnym razie, pod wpływem różnego rodzaju ruchów spowodowanych m.in. różnicami temperatur, kostki napierają na siebie, co może powodować ich uszkodzenie.

Delikatna kostka. Jedną z ostatnich czynności, wykonywanych po ułożeniu nawierzchni z kostki jest jej wyrównanie poprzez dobicie wibratorem powierzchniowym. Pamiętajmy, aby wyposażyć wibrator w elastyczną nakładkę, co zapobiegnie porysowaniu powierzchni kostki.

BudujemyDom.pl

Źródło: magazyn Budujemy Dom 11-12/2015, tekst: Tomasz Wojciuk, zdjęcie tytułowe: Libet

 

Obserwuj
Autor
Budujemy Dom Budujemy Dom

Największy w Polsce budowlany portal internetowy i miesięcznik dla budujących i remontujących dom.

Artykuły autora Wszyscy autorzy
Tematy
Biała Marianna | Hit czy kit? Czy stosować białe kamienie w ogrodzie?
Więcej na ten temat
Komentarze

Gość yolo
12-09-2020 10:08
My mamy już z 7 lat kostkę, która mimo upływu czasu i dużego nacisku na nią przez ciężarowy samochód męża nadal wygląda bardzo ładnie. Producentem jest Kost-Bet i widać tutaj, że lepiej zdecydować się na doświadczonego producenta i kupić od niego niż np. tania kostka z marketu ...
Zajrzyj na Forum ZielonyOgrodek.pl
Zobacz nasz
Sklep ogrodniczy
sprawdź ofertę
Sklep Zielony Ogródek
To się przyda
Nawóz jesienny do trawników – 1 kg | Target
Nawóz jesienny do trawników – 1 kg | Target
Kretołap + Wkłady + Czujnik – Zestaw Do Zwalczania Kreta | Target
Kretołap + Wkłady + Czujnik – Zestaw Do Zwalczania Kreta | Target
Czosnek 'Ambassador' – 1 szt
Czosnek 'Ambassador' – 1 szt
Mączka Bazaltowa – 3 kg
Mączka Bazaltowa – 3 kg
Polyversum WP Uniwersalny – 5 g
Polyversum WP Uniwersalny – 5 g
Wąż nawadniający Drip 1/2" 30 m – Cellfast
Wąż nawadniający Drip 1/2" 30 m – Cellfast
Biosept Active w sprayu, wyciąg z grejpfruta poprawiający odporność, na choroby – 750 ml
Biosept Active w sprayu, wyciąg z grejpfruta poprawiający odporność, na choroby – 750 ml
Trawa dla kota | Kiepenkerl
Trawa dla kota | Kiepenkerl
Kompost Granulowany – 10 l | Florovit
Kompost Granulowany – 10 l | Florovit
Tagi
Najnowsze treści
Nigdy nie suszę tak maślaków. Ta 1 metoda sprawia, że schną 3x szybciej i nie ma pleśni Jak gęsto sadzić nowe rośliny w ogrodzie? Tak unikniesz błędów 8 zaskakujących zalet nie koszenia trawnika Dalia zmienną jest | Ulubione odmiany Bożki Piotrowskiej Te rośliny kwitną, gdy Ty śpisz Krzaki pomidorów zimują u mnie co roku. Dzięki tej 1 metodzie mam zbiory znacznie szybciej Zbieram truskawki nawet do października. Wystarczy pamiętać o tej 1 metodzie Jesienią ściółkuję borówkę tylko tak. Zapomnijcie o popularnej rzeczy, która hamuje jej rozwój Jak rozpoznać, że nadszedł czas, aby przestać kosić trawnik? Patrz na "znaki"