Układanie kostki brukowej: krok po kroku | Porady fachowców

Jak ułożyć kostkę brukową? Krok po kroku

Nie bez znaczenia jest również łatwość wykonywania ewentualnych napraw lub odbudowy, gdy zaistnieje konieczność rozebrania nawierzchni. Rodzaj użytej kostki betonowej powinien uwzględniać nie tylko jej walory dekoracyjne, ale również przewidywane obciążenia nawierzchni oraz możliwość występowania zanieczyszczeń.

Nawierzchnie obciążone ruchem pieszym lub sporadycznie wykorzystywane przez samochody osobowe można budować z kostki o grubości 6 cm. Przy większych obciążeniach wykorzystuje się kostkę o grubości 8 cm lub nawet 10 cm.

1. Odprowadzenie wody z nawierzchni

Kostkę można układać na dowolnie dużej powierzchni bez konieczności wykonywania dylatacji. Jednak mimo tego, że taka nawierzchnia dobrze przepuszcza wodę opadową, należy zapewnić możliwość szybkiego jej odprowadzenia z powierzchni. Najłatwiej uzyskać ten efekt, zapewniając naturalny spływ dzięki nachyleniu nawierzchni w kierunku nieutwardzonego gruntu.

2. Korytowanie

To wykonanie wykopu odpowiadającego powierzchni przeznaczonej do ułożenia kostki, o głębokości 20–50 cm zależnie od rodzaju gruntu i przewidywanego obciążenia nawierzchni. Na gruncie piaszczystym i pod nawierzchnie chodnikowe wystarczy zagłębienie 15–20 cm. Na podmokłych glebach gliniastych, gdy przewidziany jest wjazd samochodów ciężarowych (np. przy opróżnianiu szamba czy napełnianiu zbiornika z olejem opałowym), wykop powinien mieć przynajmniej 50 cm.

Na małych powierzchniach koryto można wykopać łopatą, ale na większych lepiej skorzystać ze spycharko-ładowarki. Ułatwi to załadowanie wybranej ziemi na ciężarówkę – ziemię trzeba bowiem wywieść lub rozplantować na działce (jeśli jest taka możliwość). Dno wykopu powinno odpowiadać płaszczyźnie przyszłej nawierzchni, a więc należy je ukształtować z przewidywanym spadkiem w określonym kierunku.

3. Odwodnienie

Instalacja odwodnienia liniowego może być konieczna, jeśli kostkę układa się na bardzo dużej powierzchni, co uniemożliwia utworzenie spadku w pożądaną stronę, lub na zjeździe do garażu.

Możliwość odprowadzenia wody zależy przede wszystkim od warunków wodno-gruntowych – poziomu wody gruntowej oraz przepuszczalności gleby. Można ją odprowadzić do zewnętrznej kanalizacji deszczowej lub studni chłonnej drenażu. W przypadku garażu zlokalizowanego poniżej poziomu gruntu konieczne może być zamontowanie zbiornika z samoczynnie włączającą się pompą.

Niezależnie od miejsca odprowadzenia wody, jej spływ z nawierzchni odbywa się przez elementy odwodnienia liniowego. Są to korytka betonowe połączone z rurą odpływową, wstawione w nawierzchnię. Na tym etapie prac konieczne jest więc doprowadzenie rur do miejsc zainstalowania odwodnienia liniowego. Do tego celu można użyć rur do kanalizacji zewnętrznej lub tańszych rur drenarskich bez perforacji.

4. Krawężniki

Krawężniki należy osadzić wzdłuż obramowania nawierzchni. Na ścieżkach wystarczające będą krawężniki chodnikowe, ale na podjazdach lepiej zamontować masywniejsze krawężniki drogowe. Przy nawierzchniach liniowych (chodniki, drogi dojazdowe) warto zwrócić uwagę na to, aby szerokość obramowania odpowiadała wielokrotności wymiarów kostki – uniknie się wtedy kłopotliwego jej przycinania przy krawężnikach. Krawężniki powinny też wyznaczać płaszczyznę nawierzchni.

Do wytyczenia linii przebiegu krawężników oraz ustalenia jej wysokości można posłużyć się poziomnicą laserową i sznurem. Promień lasera umożliwi wyznaczenie poziomu, a rozciągnięty między kołkami sznur – linię osadzenia krawężników. W nawierzchniach liniowych wymagany spadek kształtuje się poprzecznie do osi drogi z lekkim pochyleniem na jedną lub na dwie strony.

Zależnie od sposobu zagospodarowania otoczenia nawierzchni, krawężniki mogą wystawać ponad poziom kostki brukowej lub być na tej samej wysokości. Jednak cała nawierzchnia powinna być nieznacznie wyniesiona ponad poziom otaczającego gruntu, co zapobiegnie jej zanieczyszczeniu ziemią przy intensywnym spływie wody po powierzchni gleby. Krawężniki osadza się na warstwie gęstego betonu, a po jego związaniu od zewnątrz obsypuje się ziemią, a od środka – materiałem podbudowy.

5. Podbudowa

To warstwa pospółki lub tłucznia drogowego pełni funkcję warstwy stabilizującej (na obrazku powyżej, fot. 1). W przypadku układania nawierzchni przeznaczonej pod duże obciążenia na nawodnionych gruntach gliniastych warto przed ułożeniem podbudowy rozłożyć geowłókninę zapobiegającą mieszaniu się pospółki lub tłucznia z gruntem rodzimym. Podbudowa wymaga zagęszczenia przy użyciu wibratora lub walca drogowego (fot. 2).

6. Warstwa podkładowa

Umożliwia równe ułożenie kostki betonowej. Do jej utworzenia używa się piasku wymieszanego na sucho z cementem. Po nasypaniu warstwy piasku grubości ok. 10 cm rozsypuje się cement – około 1 worka na 5 m², a następnie miesza się łopatą lub za pomocą glebogryzarki (fot. 3). Następnie wyznacza się poziom (fot. 4).

Powierzchnię podkładu wyrównuje się łatą (fot. 5). Trzeba też pamiętać, że podkład po zagęszczeniu obniży się o 1–2 cm, zatem poziom podsypki powinien być odpowiednio wyższy. Kolejną czynnością będzie zagęszczenie podkładu przy użyciu wibratora powierzchniowego. Jeśli w nawierzchni montowane będzie odwodnienie liniowe, w warstwie podkładowej ustawia się korytka na wymaganej głębokości i łączy z rurami odpływowymi.7. Układanie kostki 

Rzędami lub według zaplanowanego wzoru z uwzględnieniem np. aplikacji o innej barwie (fot. 6).

Poszczególne kostki układa się ciasno, stojąc na ułożonej już nawierzchni. Jeśli zachodzi konieczność przycięcia skrajnych elementów, używa się do tego celu specjalnej prasy lub szlifierki kątowej z tarczą diamentową do betonu. Wzdłuż brzegu, który nie będzie narażony na żadne obciążenia, zamiast krawężników można zastosować oporowanie (fot. 7) , czyli podmurowanie krawędzi na styku z gruntem (fot. 8).

Gdy cała nawierzchnia pokryta jest już kostką, za pomocą wibratora powierzchniowego z gumową nakładką ochronną „dobija się” elementy do podłoża i ewentualnie koryguje niewielkie nierówności (fot. 9).

Wypełnianie piaskiem

Ostatnim etapem jest rozsypanie na powierzchni drobnego piasku, który wnikając w szczeliny, zaklinuje kostki między sobą. Po zmieceniu nadmiaru piasku nawierzchnia gotowa jest już do użytku (fot. 10) Można też dodatkowo zabezpieczyć ją impregnatem zmniejszającym nasiąkliwość, co ułatwi utrzymanie nawierzchni w czystości i ożywi barwę.

Tekst: Cezary Jankowski, zdjęcie tytułowe: 145213723 © Ronstik | Dreamstime.com oraz Libet