Cyprys wiecznie zielony (Cupressus sempervirens) to wysokie drzewo iglaste z rodziny cyprysowatych (Cupressaceae). Jego ojczyzną są tereny leżące na obszarze Basenu Morza Śródziemnego, ale obecnie bywa też uprawiany w wielu innych krajach świata.
Cyprys dorasta do ok. 20-30 m wys. i tworzy smukły, prosty pień. Posiada elegancki, zwarty, strzelisty, kolumnowy lub stożkowy pokrój. Jego pędy pokryte są szarobrązową korą oraz licznymi, zimozielonymi, drobnymi, łuskowatymi, ciemnozielonymi, zaokrąglonymi, zachodzącymi na siebie igłami, ściśle przylegającymi do pędu.
Drzewo jest rozdzielnopłciowe, ale jednopienne. Zakwita wczesną wiosną (III-IV), wydając drobne, żółtawe kwiaty męskie, zebrane na końcach pędów w niewielkie, podłużne, pękate kwiatostany oraz drobne, zielonkawe kwiaty żeńskie, zebrane w kuliste, szyszkowate kwiatostany, wyrastające na bokach pędów. Kwiaty żeńskie przekształcają się w zielone, później brązowe, zwarte, małe szyszki, które dojrzewają w kolejnym roku.
Wymagania i uprawa
Cyprys wiecznie zielony to roślina oczekująca ciepłego, osłoniętego od wiatru, słonecznego stanowiska oraz ciepłej, żyznej, przepuszczalnej, lekkiej, umiarkowanie wilgotnej gleby. Dobrze znosi suszę i zanieczyszczenia powietrza, ale jest bardzo ciepłolubny i wrażliwy na mróz, więc w znacznej części naszego kraju nie nadaje się do całorocznej uprawy w gruncie.
Zastosowanie
Cyprys wiecznie zielony to ważny element ogrodów śródziemnomorskich, gdzie rośnie zarówno w stanie dzikim jak i na obszarach miejskich. Ze względu na słabą mrozoodporność i wysokie wymagania cieplne, w Polsce nie nadaje się do całorocznej uprawy w gruncie. Wyjątkiem są ciepłe, osłonięte stanowiska w zachodniej części kraju, gdzie drzewo może przetrwać cały rok w gruncie, ale tylko wtedy, gdy zima będzie łagodna (młode egzemplarze należy okrywać na zimę włókniną).
Znacznie bezpieczniejszym sposobem uprawy cyprysa jest uprawa pojemnikowa. Donice z roślinami należy wystawić latem na taras lub do ogrodu (potrzebują świeżego powietrza), natomiast na zimę przenosić do chłodnego, widnego, ale zabezpieczonego przed mrozem pomieszczenia. Cyprysy mogą być też uprawiane w wysokich oranżeriach i ogrodach zimowych.
Cyprys wiecznie zielony uznawany jest za jedną z roślin biblijnych. Jego twarde drewno ma też zastosowanie w przemyśle meblarskim, natomiast z młodych pędów pozyskuje się olejek cyprysowy, majacy właściwości lecznicze (np. aromaterapia przy chorobach układu oddechowego).
Wybrane odmiany
- 'Stricta' – gęsty, zwarty, kolumnowy pokrój (zdj. 3, 4)
- 'Swane's Golden' – odm. o żółtozielonych igłach
Autor: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Marc Pascual, Hans Braxmeier, Marc Pascual, stux/Pixabay
Kwiaty cebulowe 
Jesienne kwiaty 
Ogród ozdobny 
Rośliny doniczkowe 
Owoce 
Warzywa 
Zioła 
Łąka kwietna 
Roślina tygodnia 
