Chryzantema – krótka historia
Chryzantema, znana również jako złocień, była uprawiana w Chinach już w XV wieku p.n.e. Dziko rosnące kwiaty miały złoty kolor, stąd polska nazwa "złocień". Z czasem zyskała popularność w Japonii, gdzie stała się narodowym symbolem. Obecnie istnieje ponad 20 000 różnych odmian chryzantem, a każda z nich jest piękna na swój sposób.
W wielu kulturach chryzantemy były inspiracją dla artystów, poetów i pisarzy. W japońskiej poezji haiku chryzantemy często pojawiają się jako symbol przemijania i piękna przyrody. W malarstwie, zwłaszcza w tradycyjnych chińskich akwarelach, kwiaty te są przedstawiane jako symbol harmonii i równowagi.
Chryzantemy – symbolika i tradycja w polskiej kulturze
Tradycja odwiedzania grobów bliskich w dniu 1 listopada, z okazji Święta Wszystkich Świętych, jest w Polsce głęboko zakorzeniona. Wielu z nas trudno wyobrazić sobie, by nie uczestniczyć w tym ważnym dniu, który nie kończy się jedynie wizytą na cmentarzu czy w kościele. Istotnym elementem obchodów jest również dbanie i dekorowanie grobów bliskich. Oprócz zniczy, ważną rolę odgrywają kwiaty, wśród których dominują chryzantemy.
Te kwiaty, dostępne w szerokiej gamie barw i odmian, stały się symbolem tego święta. Wybierane są nie tylko ze względu na ich dostępność jesienią i odporność na trudne warunki pogodowe, ale przede wszystkim ze względu na ich piękno i elegancję. Jednak za wyborem chryzantem kryje się coś więcej niż tylko ich estetyka. W powszechnej świadomości chryzantemy są symbolem zadumy, refleksji i śmierci i życia po śmierci.
Dlaczego chryzantemy kojarzą się z cmentarzem?
Chryzantemy stały się symbolem Święta Zmarłych w Polsce. Są wytrzymałe, pięknie się prezentują i mają bogatą gamę barw, dzięki czemu są idealne do dekoracji grobów. Nic więc dziwnego, że z od lat królują na cmentarzach jako kwiaty cięte, doniczkowe, wieńce i wiązanki.
Tradycja dekorowania grobów kwiatami i różnego rodzaju ozdobami nie ma swoich korzeni w Polsce. Pochodzi z krajów zachodnich w latach 60. XX wieku. To właśnie w tamtym okresie zaczęto przywiązywać większą wagę do estetyki cmentarzy i uczczenia pamięci zmarłych.
Chociaż chryzantemy są uniwersalnym kwiatem, w polskiej kulturze, dla wielu osób religijnych, stały się tak silnie związane z 1 listopada, że podarowanie ich w innym kontekście może być postrzegane jako nietakt.
Znaczenie kolorów chryzantem
Pochodzenie nazwy "chryzantemy" ma korzenie w starożytnej Grecji, gdzie oznaczała "złoty kwiat". Stąd też wzięło się popularne określenie tych kwiatów jako "złocień". Ale współczesne chryzantemy to nie tylko złote barwy. Dzięki długotrwałym pracom hodowlanym, kwiat ten ewoluował, dając nam mnogość odmian różniących się rozmiarem, kształtem (wyróżniamy chryzantemy pojedyncze, półpełne, pełne: kuliste, igiełkowe, parasolkowate, półkuliste, astrowe, daliowe, japońskie, a także chryzantemy anemonowe) i barwą. Co fascynujące, każda z tych odmian niesie ze sobą unikalne znaczenie i symbolikę, dodając głębi i różnorodności do tradycji i kultur, w których chryzantemy są obecne. Oto znaczenie różnych kolorów kwiatów chryzantem:
- Żółte chryzantemy: Radość, szczęście, ale także niespełniona miłość lub odrzucenie.
- Różowe chryzantemy: Romantyczna miłość, tęsknota.
- Czerwone chryzantemy: Miłość, głębokie uczucia.
- Niebieskie chryzantemy: Spokój, troska, lojalność.
- Białe chryzantemy: Szczerość, prawda, zaufanie, duchowość.
- Fioletowe chryzantemy: Szlachetne uczucia, szacunek, oddanie.
Chryzantemy nie tylko na cmentarz
Chociaż w Polsce chryzantemy są głównie kojarzone z 1 listopada, w innych kulturach mają zupełnie inne znaczenie. W kulturze azjatyckiej chryzantema symbolizuje szczęście, długie życie i jest uważana za prezent na urodziny czy "baby shower". W Europie jest wyrazem współczucia, a w Ameryce symbolizuje szacunek i honor. W niektórych kulturach są one także symbolem siły, trwałości oraz odrodzenia i nowego początku.
Warto więc pamiętać, że chryzantemy to kwiaty, które nadają się nie tylko na cmentarz, ale także do dekoracji wnętrz czy jako prezent na różne okazje. Chryzantemy w ogrodach stanowią piękne i kolorowe akcenty. Są łatwe w uprawie i odporne na większość chorób, a niektóre także mrozoodporne. Ich różnorodność kolorystyczna i kształtów sprawia, że są chętnie wybierane przez ogrodników do tworzenia jesiennych kompozycji.
Chryzantemy, choć w Polsce kojarzone głównie z cmentarzem, mają bogatą historię i znaczenie w różnych kulturach. Są symbolem miłości, szacunku, tęsknoty, ale także radości i szczęścia. Warto więc docenić ich piękno i głęboką symbolikę nie tylko w listopadzie.
Tekst: ZO, zdjęcie tytułowe: patleem, Pixel-Shot / Adobe Stock
Pelargonie 
Prezenty 
Insekty domowe 
Rośliny doniczkowe 
Domowe nalewki 
Owoce 
Warzywa 
Zioła 
Kaktusy i sukulenty 
