Irysy made in Poland. Poznaj polskie odmiany kosaćców bródkowych

Polskie odmiany irysów, czyli kosaćców (Iris x germanica) bródkowych

Jeśli kiedykolwiek patrząc na rabatę kwiatową pomyślałeś: „czegoś tu brakuje”, to odpowiedź może być jedna: irysów bródkowych. Te królewskie piękności doskonale sprawdzają się zarówno w ogrodach rustykalnych, jak i na nowoczesnych rabatach. Oferują eksplozję kolorów i kształtów, a przy tym wypełniają ogród mocnym zapachem, którym żegnają wiosnę i witają lato. Wiele cudownych odmian wyhodowano w Polsce.

Posłuchaj
00:00
Artykuł pochodzi z magazynu:
Gardeners' World. Edycja Polska
Gardeners' World. Edycja Polska
Czerwiec 2025
Przejrzyj i kup


Artykuł pochodzi z magazynu
Gardeners' World. Edycja Polska / Czerwiec 2025

Autor artykułu
Ogrodnik, zielarz, biotechnolog. Najwięcej czasu spędza w ogrodzie z nosem przy ziemi, tłumacząc język roślin z zielonego na nasze. Autor książek "Zrób ten zielnik" i "Kwiaty bez ogródek" oraz porad ogrodniczych do Dzień Dobry TVN.
Łukasz Skop | bezogrodek.com

Irysy bródkowe (Iris × germanica) należą do rodziny kosaćcowatych. Ich nazwa pochodzi od greckiej bogini tęczy – Iris – co idealnie oddaje spektakularną paletę barw irysowych kwiatów, które występują w niemal każdym odcieniu, z wyjątkiem jaskrawoczerwonego – to dlatego, że nie potrafią wytworzyć pigmentu, pelargonidyny, który jest odpowiedzialny za tę barwę. Niektóre nowe odmiany próbują „naśladować” czerwień, dlatego nietrudno znaleźć irysy o kwiatach różowych, pomarańczowych czy bordowych, oraz różne zachwycające mieszanki tych kolorów, bo irysy rzadko bywają jednokolorowe.

Najczęściej pysznią się wieloma barwami naraz! Swoją charakterystyczną „bródkę” zawdzięczają pęczkom włosów znajdujących się na dolnych płatkach, w miejscu środkowego nerwu. Bródka często wygląda jak kolorowa linia, prowadząca prosto do nektaru.

Irysy bródkowe należą nie tylko do najbardziej ekstrawaganckich kwiatów ogrodowych, ale też do najłatwiejszych w uprawie. Są niewybredne pod względem podłoża i dobrze radzą sobie nawet w piaszczystej ziemi.

Podczas sadzenia należy zadbać, aby mięsiste kłącza nie były całkowicie zakopane, lecz leżały na powierzchni ziemi. Z czasem będą się rozrastać w okazałą kępę, która w trakcie kwitnienia stworzy wyrazistą plamę koloru. Taką kępę należy co 3-5 lat wykopać i rozsadzić, dzieląc ją na mniejsze części. Będzie to doskonała okazja do obdarowania kłączami innych miłośników tych kwiatów oraz zdobycia nowych odmian. Dzielenie najlepiej wykonać latem (lipiec-sierpień), po kwitnieniu.

Najlepszym miejscem do uprawy irysów będzie stanowisko nasłonecznione – rośliny mają wówczas zdrowe kłącza i obficiej kwitną. Jeszcze lepsze jest miejsce bardzo jasne, ale bez bezpośredniego, palącego słońca. W takich warunkach irysy bródkowe kwitną najdłużej.

Chociaż są to rośliny o kwiatach wrażliwych na pogodowe kaprysy, na jednej łodydze wyrasta nie jeden, a kilka pąków, które rozwijają się stopniowo. Gdy jeden kwiat przekwitnie, rozwija się następny. Szczególnie u odmian o falbaniastych płatkach warto na bieżąco obrywać przekwitłe kwiaty, aby nie odwracały uwagi od świeżo rozwiniętych. Ten prosty zabieg może stać się częścią codziennego rytuału – kiedy irysy kwitną, warto poświęcić im chociaż chwilę uwagi każdego dnia, aby w pełni nasycić się ich zapachem oraz obfitością kształtów i kolorów, które oferują.

Kosaciec bródkowy (Iris x germanica) 'Ozdoba Ogrodu'
Fot. Łukasz Skop
Irys ‘Ozdoba Ogrodu’
Hodowca: Zbigniew Kilimnik
Płatki górne kremowożółte z lawendowym odcieniem, dolne aksamitnofioletowe. Pikantny zapach.
Wysokość: 80 cm
Kosaciec bródkowy (Iris x germanica) 'Kapitańskie Tango'
Fot. Łukasz Skop
Irys ‘Kapitańskie Tango’
Hodowca: Zbigniew Kilimnik
Płatki górne pastelowożółte, dolne fioletowe. Słodki zapach.
Wysokość: 90 cm
Kosaciec bródkowy (Iris x germanica) 'Menthol Atmosphere'
Fot. Łukasz Skop
Irys ‘Menthol Atmosphere’
Hodowca: Robert Piątek
Płatki górne w kolorze kawy z mlekiem z żółtym odcieniem, dolne lekko fioletowe. Korzenny zapach.
Wysokość: 80 cm
Kosaciec bródkowy (Iris x germanica) 'Tea Break'
Fot. Łukasz Skop
Irys ‘Tea Break’
Hodowca: Katarzyna Zalewska-Taylor
Płatki górne w kolorze mokka z różem, dolne z dymną żółcią. Piżmowy zapach.
Wysokość: 110 cm
Kosaciec bródkowy (Iris x germanica) 'Bella Tati'
Fot. Łukasz Skop
Irys ‘Bella Tati’
Hodowca: Katarzyna Zalewska-Taylor
Płatki górne dolne w kolorze dymnego różu z fioletową nasadą, dolne różowe. Lekko pikantny zapach.
Wysokość: 95 cm

Tekst i zdjęcia: Łukasz Skop

 

Artykuł pochodzi z magazynu
Gardeners' World. Edycja Polska / Czerwiec 2025


☺️ Dziękujemy, że przeczytałaś/eś artykuł do końca. Bądź na bieżąco i zapisz się do newslettera. Odwiedź nas na Facebooku, Instagramie, Pintereście, YouTube oraz na naszym internetowym forum ogrodniczym.

Tematy
Autor
Gardeners' World. Edycja Polska Gardeners' World. Edycja Polska

To wydanie licencyjne największego brytyjskiego magazynu ogrodniczego. W zielonym ogródku publikowane są wybrane artykuły.

Artykuły autora Wszyscy autorzy
Tagi
Sprawdź, co dziś czytają inni