Szwedzka pochodnia. Jak zrobić? Jak rozpalić? Jak wykorzystać?

Co to jest szwedzka pochodnia?

Szwedzka pochodnia, znana również jako "szwedzki ogień" lub "ognisko w pniu", to pionowo ustawiony drewniany pieniek, który dzięki odpowiednim nacięciom płonie od środka, tworząc stabilny, długotrwały i kontrolowany płomień. Jej historia sięga XVII wieku, kiedy to stosowali ją żołnierze szwedzcy jako przenośne źródło ognia. Pomysł był prosty, ale genialny: ogień w jednym pniu zajmuje mało miejsca, daje dużo ciepła i światła, a do tego można na nim ugotować posiłek lub zagotować wodę.

Dziś szwedzka pochodnia jest wykorzystywana nie tylko przez miłośników survivalu i bushcraftu, ale także przez ogrodników i gospodarzy imprez plenerowych. Stanowi oryginalny element dekoracyjny i praktyczne rozwiązanie, gdy chcemy stworzyć ognisko tam, gdzie nie mamy paleniska.

Jakie drewno wybrać na szwedzką pochodnię?

Kluczowy jest wybór odpowiedniego drewna. Najlepiej sprawdzi się drewno iglaste, zwłaszcza sosna lub świerk – łatwiej się rozpala, zawiera żywicę, dobrze się pali i daje intensywny płomień. Dobrze wypada też brzoza, choć pali się krócej.

Drewno powinno być:

• suche – świeżo ścięty pień nie nadaje się do użycia, bo będzie się tylko tlił i kopcił,

• prosty i stabilny – najlepiej, by klocek miał od 20 do 50 cm wysokości i ok. 20–30 cm średnicy,

• bez pęknięć i dziur – dzięki temu ogień będzie się rozprzestrzeniał równomiernie.

Dobrze jest przygotować pochodnię z drewna sezonowanego przynajmniej przez 6–12 miesięcy. Im bardziej suche, tym lepszy efekt i mniejsza emisja dymu.

Jak zrobić szwedzką pochodnię krok po kroku?

Sposobów na wykonanie pochodni jest kilka, ale najprostszy i najbardziej popularny to metoda z przecinaniem pnia.

1. Przygotuj stabilny pień drewna, ustawiony pionowo. Dla bezpieczeństwa warto oprzeć go o coś lub umieścić w dołku w ziemi.

2. Użyj piły spalinowej lub ręcznej, aby naciąć drewno od góry na kształt gwiazdy lub krzyża. Zazwyczaj wystarczą 4 głębokie nacięcia, przecinające się w środku.

3. Nacięcia powinny sięgać do 3/4 wysokości klocka. Nie przecinaj go całkowicie – konstrukcja musi pozostać stabilna.

4. W środek nacięć możesz włożyć rozpałkę – suchą korę, trociny, wełnę drzewną, wosk, watę nasączoną parafiną albo gotową kostkę do grilla.

5. Podpal rozpałkę od góry i poczekaj, aż ogień zacznie wciągać powietrze w głąb szczelin. Dzięki odpowiedniej wentylacji ogień będzie się sam podtrzymywał przez długi czas.

Jeśli nie masz możliwości przecięcia pnia, możesz skorzystać z drugiej metody: ułożenia kilku klocków wokół siebie w kształcie stożka, pozostawiając otwory wentylacyjne między nimi. To jednak mniej stabilna i mniej trwała wersja.

Fot. alas_spb, Анатолий Еремин / Adobe Stock

Szwedzka pochodnia to prosty, praktyczny i efektowny sposób na stworzenie kontrolowanego ogniska niemal w każdych warunkach. Jej wykonanie nie wymaga wiele pracy ani specjalnych narzędzi, a efekty potrafią zaskoczyć – zarówno funkcjonalnością, jak i estetyką. Sprawdza się w ogrodzie, na biwaku, podczas survivalowych wypraw i w czasie przyjęć plenerowych. Jeśli lubisz połączenie natury, ognia i pomysłowych rozwiązań – pochodnia szwedzka to coś, co koniecznie musisz wypróbować.

Jak rozpalić szwedzką pochodnię?

Rozpalanie pochodni zaczyna się zawsze od góry. To istotne, ponieważ ogień powinien „spływać” w dół przez szczeliny nacięć. Dzięki temu pochodnia działa jak naturalny kominek z wewnętrznym obiegiem powietrza.

Najlepiej użyć:

• kawałków kory brzozowej,

• trocin zmieszanych z woskiem,

• naturalnych podpałek,

• gotowych zapałek survivalowych lub zapalniczki turystycznej.

Nie używaj płynnych rozpałek ani benzyny! To niebezpieczne i całkowicie niepotrzebne – dobrze wykonana pochodnia rozpali się sama, pod warunkiem że jest sucha i prawidłowo nacięta.

Jak długo pali się szwedzka pochodnia?

Czas palenia zależy głównie od grubości i gatunku drewna. Typowa pochodnia o wysokości ok. 40 cm i średnicy 25 cm potrafi palić się od 1 do nawet 3 godzin. Sosna spala się szybciej, ale daje intensywniejszy ogień, natomiast drewno liściaste spala się dłużej, ale spokojniej.

Dzięki temu, że ogień utrzymuje się długo i nie wymaga ciągłego dokładania drewna, pochodnia świetnie sprawdza się w roli ogniska jednogarnkowego – można na niej przygotować zupę, zagotować wodę, usmażyć jajko czy nawet przyrządzić potrawy na patelni.

Jakie są zalety szwedzkiej pochodni?

To jedno z najbardziej funkcjonalnych i widowiskowych ognisk typu „zrób to sam”. Do jej zalet należą:

• prosty sposób wykonania, możliwy do zrealizowania nawet bez specjalistycznych narzędzi,

• czyste palenie – pochodnia daje mniej dymu niż tradycyjne ognisko,

• kontrola nad ogniem – nie rozprzestrzenia się na boki,

• oszczędność drewna – wystarczy jeden klocek, by utrzymać płomień przez długi czas,

• mobilność – pochodnię można zabrać ze sobą w plener i rozpalić niemal wszędzie,

• estetyka – wygląda efektownie i tworzy przyjemny klimat.

Do czego wykorzystać szwedzką pochodnię?

Możliwości jest naprawdę sporo. Szwedzka pochodnia to nie tylko sposób na ogień, ale i element dekoracyjny. Może służyć jako:

• ognisko – wystarczy położyć na niej ruszt lub garnek lub upiec kiełbaski nad płomieniem,

• źródło światła – szczególnie w ogrodzie, podczas wieczornych spotkań,

• ogrzewacz – przydatny na biwaku lub pod namiotem,

• ozdoba imprez plenerowych – np. wesel, urodzin czy świątecznych wydarzeń w ogrodzie.

Jeśli planujesz ogrodowe przyjęcie lub chcesz zaskoczyć gości czymś nietypowym – szwedzka pochodnia z pewnością zrobi wrażenie.

Zdjęcie tytułowe: Анатолий Еремин / Adobe Stock