Ogrodnictwo sięga gwiazd. Nasiona w kosmicznej misji
Choć brzmi to jak scenariusz filmu science fiction, to fakt: polskie nasiona zostały wystrzelone w przestrzeń suborbitalną na pokładzie rakiety PERUN. Za tą niezwykłą misją stoi zespół naukowców oraz polska firma TORAF z Maciejowa (gm. Kluczbork), znana od lat w branży ogrodniczej. Producent postanowił sprawdzić, czy nasiona wystawione na ekstremalne warunki kosmiczne wciąż będą zdolne do kiełkowania i wzrostu.
W projekcie TORAF Seed Mission, realizowanym we współpracy z firmą SpaceForest i pod patronatem miasta Kluczbork, bierze udział szeroki zestaw nasion – od warzyw po kwiaty (poniżej znajdziesz ich listę). Część z nich możesz kupić i wysiać samodzielnie w swoim ogródku, bo producent przygotował dla Was całą kolekcję kosmicznych nasion.

Co dzieje się z nasionami w kosmosie?
Misja zakłada loty rakiety PERUN, każdy na inną wysokość: od 50 do 150 kilometrów nad Ziemią. Wystartuje aż cztery razy: w 2025 roku z Ustki (50 i 80 km), w 2026 z Azorów (100 km) oraz z morskiej platformy w Danii, gdzie osiągnie rekordowe 150 km. W tych warunkach nasiona narażone są na skrajne temperatury, wysokie promieniowanie UV, wibracje, przeciążenia i niemal próżniowe ciśnienie – czyli wszystko to, co czyni kosmos tak nieprzyjaznym dla życia.
Po powrocie z każdej misji, materiał siewny zostanie porównany z kontrolnymi próbkami w laboratoriach TORAF oraz przy wsparciu partnerów naukowych. Celem jest sprawdzenie, czy "kosmiczne przeboje" wpływają na żywotność nasion, ich zdolność kiełkowania i rozwój roślin. Wyniki tych badań mogą w przyszłości pomóc np. w tworzeniu odporniejszych odmian albo upraw do zastosowania w ekstremalnych warunkach – także pozaziemskich.
Co poleciało w kosmos? Oto lista "gwiazd" z nasiennika
Niektóre z tych odmian możesz mieć u siebie już teraz. TORAF udostępnia je w sprzedaży, oznaczając jako specjalną linię produktów związaną z misją kosmiczną. Wśród nasion, które znalazły się na pokładzie rakiety PERUN, są m.in.:
- Nasiona Rzodkiewki Flamboyant 3 – rzodkiewka, która rośnie niemal w każdych warunkach. Szybka, niezawodna i odporna.
- Nasiona Ogórka meksykańskiego – mały, zgrabny i niezwykły. Ten ogórek jest chrupki i w smaku lekko limonkowy.
- Nasiona rzeżuchy – najszybsza z kosmicznych roślin. Błyskawiczny wzrost i bogactwo witamin czynią z niej idealny obiekt badań.
- Mieszanka Kosmiczna nasion na kiełki – lucerna, koniczyna, brokuł i rzodkiewka – energetyczny miks świeżych kiełków.
- Nasiona sałaty – Kosmiczny Mix Sałat – pięć odmian w jednej paczce, wybranych za łatwość uprawy w ciasnym kosmosie.
- Nasiona 31 gatunków kwiatów – Mieszanka na kosmiczną łąkę – dowód, że piękno ma miejsce nawet w najtrudniejszych warunkach.
- Nasiona Pomidora koktajlowego BAJAJA – niewielka, a niezwykle wytrzymała odmiana. Obficie owocuje – idealna w kosmos.
- Nasiona Rzodkiewnika pospolitego – skromny krewny rzodkiewki, kluczowy „model genetyczny” w badaniach naukowych.
- Nasiona Portulaki warzywnej – prawdziwy astronauta wśród roślin jadalnych – odporna na suszę, kocha ciepło, rośnie szybko i jest bogata w omega-3.
To nie tylko ciekawostka. Każde z tych nasion jest częścią większego planu – zbadania granic wytrzymałości roślin i potencjalnego dostosowania ich do zmian klimatu lub uprawy poza Ziemią.
Nie tylko nasiona – kombucza w roli astronauty
Na pokładzie rakiety PERUN znalazło się coś jeszcze: mikroorganizmy z kombuczy, czyli popularnego fermentowanego napoju. Projekt mikroSCO, realizowany przez firmę AstroFarms z Gdyni, ma na celu zbadanie wpływu warunków suborbitalnych na mikrobiom SCOBY – matki kombuczy. To kolejny przykład, że biotechnologia, rolnictwo i kosmos coraz częściej idą w parze.
Dzięki zaangażowaniu studentów programu Innova Bio Pomorze oraz specjalistów z Pomorskiego Parku Naukowo-Technologicznego, możliwe jest nie tylko testowanie wytrzymałości drobnoustrojów, ale też rozwijanie zupełnie nowych metod wspierania roślin w ekstremalnych warunkach.
Czy warto siać „kosmiczne” nasiona w swoim ogrodzie?
Jeśli jesteś ogrodnikiem, ale też pasjonatem nauki i nowoczesnych technologii, wysiew takich nasion to coś więcej niż eksperyment – to udział w kosmicznej przygodzie. mimo, że nie wysiejesz tych samych nasion, które były w kosmosie, to uprawa tych samych gatunków i odmian to świetna okazja edukacyjna dla dzieci i młodzieży, doskonały temat do projektów szkolnych czy rodzinnych eksperymentów. Możesz sam przekonać się, czy „nasiona z kosmosu” poradzą sobie lepiej, gorzej czy dokładnie tak samo jak inne, bardziej „przyziemne” odmiany warzyw i kwiatów.