Dlaczego warto stosować repelenty?
Repelent – co to? Jest to naturalna lub chemiczna substancja, której rolą jest odstraszanie organizmów żywych. Jego działanie wykorzystuje się głównie w stosunku do owadów, pajęczaków, insektów i gryzoni. Odstraszanie opiera się na zniechęcaniu szkodnika poprzez wpływ na jego receptory sensoryczne, głównie węch lub maskowaniu zapachu gospodarza.

Stosowanie repelentów i ich duża skuteczność wiąże się z tym, że zarówno kleszcze jak i komary lokalizują swoją ofiarę głównie za pomocą zmysłu węchu. Przyciąga je uwalniany przez ssaki zapach, m.in. składniki potu oraz wydychany dwutlenek węgla. Pasożyty potrzebują składników ludzkiej krwi do pozyskiwania substancji odżywczych umożliwiających im rozmnażanie się oraz przetrwanie.
Skuteczność działania repelentów zależy w dużej mierze od stężenia substancji czynnej. Ogólnie rzecz ujmując, jeśli zastosowano wyższą koncentrację składnika, efekty jego działania będą utrzymywać się dłużej. Należy również pamiętać, że pot, wysoka temperatura, kąpiel w wodzie i wiatr mogą osłabiać ich właściwości ochronne. Jeśli chodzi o siłę i spektrum działania, składniki syntetyczne zawarte w repelentach są w zdecydowanej przewadze nad tymi pochodzenia naturalnego.
Warto zwrócić uwagę, że repelenty to tylko jeden z rodzajów środków odstraszających. Na rynku dostępne są również inne środki ochrony przed insektami i pasożytami, m.in. mechaniczne (moskitiery, lampy UV), pułapki feromonowe czy eliminujące owady insektycydy.
Jaki spray na komary i kleszcze wybrać?
Ochrona przed kleszczami i komarami jest bardzo ważna. Jaki wybór środków odstraszających oferuje rynek? Dostępne repelenty najczęściej stosowane u ludzi można podzielić ze względu na zwarte w preparatach składniki oraz ich postać.
Pierwszy podział będzie obejmował składniki syntetyczne i naturalne olejki eteryczne. Najbardziej popularne chemiczne repelenty to:
- DEET – działa zaburzając węch owadów i pajęczaków, przez co potencjalna ofiara staje się dla nich niemal niewyczuwalna. Repelent z DEET w wyższych stężeniach zapewnia 8-12 godzin ochrony. Z zachowaniem odpowiednich zasad bezpieczeństwa można stosować go bezpośrednio na skórę, choć ten aspekt w dużej mierze zależy od konkretnego preparatu.
- Ikarydynę (pikarydyna) – bezzapachowa substancja, delikatna dla skóry, wpływa na receptory węchowe owada, zapewniając nawet do 8 godzin ochrony.
- IR3535 – uznany za najbardziej bezpieczny repelent, pozwala nawet na 8 godzin ochrony przed kleszczami, komarami i innymi owadami.
- Permetryna – stosowana jest do impregnacji odzieży, ponieważ traci swoje działanie po kontakcie ze skórą. Jest neurotoksyczna dla owadów.
Spray na komary, muszki czy kleszcze może zawierać w swoim składzie również naturalne olejki eteryczne, które działają odstraszająco dzięki intensywnemu zapachowi. Ich skuteczność i bezpieczeństwo stosowania w dużej mierze zależą od zawartych składników oraz od stopnia ich koncentracji. Najczęściej są to olejek eukaliptusowy, olejek z trawy cytrynowej, goździkowy, lawendowy, geraniowy, bazyliowy, jak również ekstrakty z roślin, np. neem.
Najbardziej popularną formą repelentu jest spray na kleszcze i komary. Jest to preparat łatwy i wygodny w użyciu, który zawsze można mieć przy sobie. Alternatywy to żel i krem do smarowania ciała, opaski i plastry nasączone repelentami – popularne wśród najmłodszych, ale o ograniczonej skuteczności działania oraz zapachowe świece i kadzidełka. Na rynku pojawiają się również ubrania nasączone permetryną.
Czym kierować się wybierając odpowiedni spray na komary i kleszcze dla siebie?
Wybór odpowiedniego preparatu odstraszającego insekty może być trudny – na rynku dostępnych jest wiele środków różniących się składem, formą i skutecznością. Aby zapewnić sobie pełną ochronę, warto zwrócić uwagę nie tylko na zawartość substancji aktywnej, ale także na sposób aplikacji i bezpieczeństwo stosowania.


KUP TERAZ I POŻEGNAJ SIĘ Z INSEKTAMI
Jak właściwie stosować repelenty? Najważniejsze informacje
Każdy repelent na kleszcze powinien być używany zgodnie z zaleceniami producenta. Dotyczy to chociażby wieku, od którego może być stosowany dany preparat, jak również częstotliwości jego aplikacji. Niekiedy to nie sam główny składnik wpływa na ustalenie granicy wieku, ale również substancje pomocnicze.
Producent określa również sposób aplikacji repelentu. Jeśli preparat nie może być stosowany bezpośrednio na skórę, lepiej nanosić go na ubranie, ponieważ w innym wypadku może generować podrażnienia. Nie należy również nanosić repelentu bezpośrednio na twarz, lepiej unikać jego kontaktu z oczami i ustami. Aplikacja w okolicach twarzy powinna odbywać się za pomocą dłoni.
Nie należy stosować preparatów biobójczych na uszkodzoną i podrażnioną skórę, a także na błony śluzowe. Warto zwrócić uwagę, że większość repelentów jest przeciwwskazana w ciąży i dla dzieci poniżej 2. roku życia.
Działka bez kleszczy - to możliwe!
Oprócz stosowania repelentu Zazzz, warto przestrzegać kilku zasad:
- Regularnie przycinaj trawniki i usuwaj chwasty.
- Unikaj siadania bezpośrednio na trawie.
- Po powrocie z ogrodu sprawdzaj ciało i ubrania pod kątem obecności kleszczy.
- Noś długie rękawy i spodnie, jeśli wchodzisz w wyższą roślinność.
Swoją rolę spełniają również moskitiery oraz rośliny, które w naturalny sposób potrafią odstraszać insekty, np. lawenda, komarzyca, kocimiętka, pelargonie czy też bazylia. Warto sadzić je na balkonach i w ogródkach. Te alternatywne środki ochrony rekomendowane są nie tylko dla małych dzieci i kobiet w ciąży, ale w zasadzie dla wszystkich, którzy chcą stosować dodatkowe środki ochrony oprócz repelentów. Środki odstraszające charakteryzują się jednak dużo większą skutecznością.
W kontekście ochrony przed ugryzieniami kleszczy po każdym powrocie z ogrodu konieczna jest dokładna kontrola całej skóry, zwłaszcza miejsc, gdzie jest ona szczególnie cienka, tj. pachwin, pach, okolic za małżowinami usznymi i fałdów skórnych. Im szybciej usuniemy kleszcza, tym mniejsze ryzyko, że zostaniemy zarażeni jedną z chorób przenoszoną przez te pajęczaki. Sprawdzenie skóry szczególnie powinno obejmować przede wszystkim dzieci. Ugryzienie kleszcza jest bezbolesne, więc konieczna jest indywidualna kontrola wizualna.

Pamiętaj!
Produktów biobójczych należy używać z zachowaniem środków ostrożności. Przed każdym użyciem należy przeczytać etykietę i informacje dotyczące produktu. Klasy zagrożenia: H226 Łatwopalna ciecz i pary. H302 Działa szkodliwie po połknięciu. H319 Działa drażniąco na oczy. H412 Działa szkodliwie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki.
Co warto zapamiętać?
Aby skutecznie chronić się przed uciążliwymi i groźnymi insektami, warto sięgać po sprawdzone i niezawodne preparaty. Jednym z nich jest Zazzz® 50 tropic extra strong spray, który wyróżnia się nie tylko wysoką skutecznością, ale także wygodą stosowania i bezpieczeństwem dla całej rodziny. Oto jego najważniejsze zalety:
✔ Wysoka skuteczność – zawiera 50% DEET, co zapewnia długotrwałą ochronę do 10 godzin.
✔ Działa szybko i niezawodnie nawet w warunkach tropikalnych.
✔ Może być stosowany u dzieci od 2. roku życia oraz u dorosłych.
✔ Bezpośrednia aplikacja na skórę – wygodna forma sprayu pozwala na szybkie i równomierne rozprowadzenie.
✔ Uniwersalne zastosowanie – idealny na działkę, do ogrodu, na spacer do lasu lub podczas podróży.
✔ Przyjemny zapach, który odróżnia go od wielu innych repelentów.
✔ Nie wymaga częstej aplikacji – wystarczą 2 użycia dziennie, by zapewnić całodzienną ochronę.
✔ Poręczne opakowanie 100 ml, które łatwo zabrać ze sobą w teren.
Artykuł powstał we współpracy z marką Zazzz®. |
Autorzy: Mgr farmacji Karina Klaja, Mgr fizjoterapii Agnieszka Badura-Czerwiński, zdjęcie tytułowe: 24K-Production / Adobe Stock
Bibliografia
- Kuchar E.; Jakie substancje odstraszają owady (kleszcze, komary) i w jakich stężeniach można je stosować u dzieci?; Medycyna Praktyczna 2022.
- Kuchar E.; Kleszcze - najważniejsze informacje o kleszczach i chorobach przenoszonych przez te pasożyty; Medycyna Praktyczna Dla Pacjentów.
- Malicki J.; Repelenty; Postęp Nauk Rolniczych 1968.
- Hazarika H and others; The fabrication and assessment of mosquito repellent cream for outdoor protection; DOI: https://doi.org/10.1038/s41598-022-06185-9.
- Chen-Hussey V., Ron Behrens R, Logan J.; Assessment of methods used to determine the safety of the topical insect repellent N, N-diethyl-m-toluamide (DEET); Parasites & Vectors 2014, 7:173.
- Ece Yener H. and others; Slow-DEET-Release Mosquito-Repellent System Based on Poly (butylene succinate); ACS Omega 2022; 7: 8377−8384.
- Informacje o produkcie: zazzz.pl.