Taras z drewna lub z kompozytu: wybór materiałów, budowa i zabezpieczanie

Gdzie zbudować taras?

Taras, po którym nie można się swobodnie poruszać, wygodnie usiąść ani przyjmować gości, nie ma większego sensu. Jego powierzchnia powinna wynosić minimum 10 m2 – tyle miejsca mniej więcej potrzeba, by ustawić komplet mebli ogrodowych dla sześciu osób. Trzeba też pamiętać, że grill lub kominek muszą znajdować się co najmniej 1,4 m od mebli. Nawet przy małych domach planuje się więc możliwie duże tarasy.

Lokalizacja tarasu również ma kluczowe znaczenie dla jego funkcjonalności. Najlepiej, gdy jest usytuowany niedaleko kuchni, jadalni i salonu. Te pomieszczenia dzienne zazwyczaj planuje się w wypoczynkowej strefie budynku, z widokami na ogród. Stąd położenie tarasu z tyłu, ewentualnie z boku domu, oraz od strony południa albo południowego-zachodu.

W przypadku nowoczesnych domów, architekci nierzadko planują więcej niż jeden taras, i nie ograniczają się do lokalizowania go na poziomie parteru, gdy chodzi o zapewnienie widoku na okolicę z kilku stron i z różnej wysokości. Oprócz ekspozycji południowej i zachodniej, w grę wchodzi wschodnia i północna – korzystne, kiedy potrzeba cienia i ochłody.

Z czego zbudować taras?

Naturalne materiały są modne i chętnie stosowane. Drewniany taras łatwo wtopić w ogród, dopasowanie go do bryły domu też nie stanowi problemu (fragmenty elewacji nowoczesnych budynków często wykańcza się drewnem). Największą popularnością cieszy się drewno drzew krajowych (liściastych i modrzewia). Egzotyczne jest nieco mniej powszechne, bo drogie. Najtańszy taras zbudujemy z desek sosnowych na drewnianych legarach, wspartych na słupkach.

Taras z drewna egzotycznego – nieimpregnowanego – może służyć nawet kilkadziesiąt lat. Różnorodność jego gatunków daje możliwość doboru wymarzonego odcienia, fot. L. Jampolska

Drewniany taras: drewno krajowe czy egzotyczne?

Drewno rodzime jest ogólnodostępne i tańsze od egzotycznego. Na zewnątrz najlepiej sprawdzają się zaimpregnowane deski dębowe i modrzewiowe. Nieźle radzi sobie również impregnowane ciśnieniowo drewno sosnowe i z robinii akacjowej. Wyroby z jesionu, poddane obróbce termicznej (w temperaturze 150–260°C) – tzw. termojesion – mają niską nasiąkliwość i wysoką odporność na butwienie, ale szybko szarzeją i są podatne na pękanie (nie nadają się na konstrukcję tarasu, tylko na jego poszycie – trzeba jednak uważać, bo łatwo wyłupać krawędź deski np. krzesłem tarasowym).

Bez impregnowania obywa się w przypadku drewna egzotycznego – twardego, odpornego na ścieranie i korozję biologiczną. Wyłożony nim taras może znajdować się blisko poziomu gruntu, bo nanoszony piasek nie uszkodzi nawierzchni. Budulec ten zawiera dużo substancji oleistych, w związku z czym nie chłonie wody i jest bardzo trwały. Do wyboru mamy wiele gatunków drewna egzotycznego, różniących się nie tylko właściwościami, ale i kolorem czy układem słoi. Do najbardziej odpornych zalicza się tek, bangkirai, tatajuba, ipe, badi i cumaru.

Deski: gładkie czy ryflowane?

Powierzchnia desek może być gładka lub ryflowana – z wzdłużnymi rowkami. Ta druga jest mniej śliska, ale w zagłębieniach gromadzą się piasek i kurz, które zatrzymują wilgoć. Ryflowanie zapobiega jednak paczeniu się desek, co przemawia za tym rozwiązaniem.

Produkty z kompozytu przypominają ryflowane deski z drewna egzotycznego (nawet w dotyku). W przeciwieństwie do naturalnych materiałów, nie mają sęków, a ich barwa jest jednolita – co może być uważane za wadę lub zaletę, fot. z lewej - Winfloor, fot. z prawej - EccoWood
Najpraktyczniejsze są tarasy o nieskomplikowanym kształcie. Łatwiej też dopasowywać deski, gdy obrys nawierzchni zamykają proste linie. Można za to łączyć prostokątne podesty, znajdujące się na różnej wysokości. Latem taras pełni funkcję jadalni albo salonu, więc i jego wymiary powinny być zbliżone do wymiarów takiego pomieszczenia, fot. z lewej - Altax, fot. z prawej - Castorama

Deska kompozytowa: alternatywa dla drewnianego tarasu

Deska kompozytowa jest dziś popularnym zamiennikiem tradycyjnej, bo wyglądem nie odbiega od naturalnych wyrobów, ale nie posiada ich wad. Inwestorzy coraz częściej sięgają po ten materiał. Produkowany jest on z trocin i PVC (profile WPC – Wood Plastic Composite) albo żywicy poliuretanowej, mieszanki mineralnej i włókien szklanych (profile RMC – Resin Mineral Composite).

Deski kompozytowe są bardzo wytrzymałe, nie ulegają zniekształceniu, nie wymagają malowania (barwienie na etapie produkcji), ich kolor jest dość trwały (choć istnieje pewne ryzyko, że na słońcu nieco zblednie), a szczotkowana powierzchnia minimalizuje ryzyko poślizgnięcia.

Pielęgnacja nie stanowi problemu – wystarczy okresowe mycie, np. myjką ciśnieniową – zaś konserwacja (szlifowanie, malowanie, olejowanie) jest zupełnie zbędna.

Budowa tarasu z drewna lub z kompozytu

Wykonanie tarasu z drewna lub kompozytu jest dość proste, szybkie i niedrogie, nie wymaga też użycia ciężkiego sprzętu. Materiały te nadają się do wykończenia tarasowej płyty betonowej, ale częściej wykonuje się pod nie punktowe podpory (najczęściej z bloczków fundamentowych, rozmieszczanych co 1 lub 1,5 m), które są zdecydowanie tańsze od płyty.

Elementy wykończeniowe powinny być montowane wzdłuż spadku, aby spływała po nich woda opadowa.

Deski kompozytowe sprzedawane są jako systemy tarasowe do szybkiego montażu – w komplecie, oprócz desek albo kwadratowych paneli, znajdują się legary i wiele innych niezbędnych elementów (zaślepki, listwy maskujące czy łączniki, dzięki którym możliwe jest mocowanie bez widocznych śrub).

Jeśli ktoś planuje taras drewniany, może kupić same deski albo, tak jak w przypadku kompozytu, gotowy system tarasowy, czyli deski w komplecie z legarami i wszystkimi elementami mocującymi, które pozwalają na montaż konstrukcji bez widocznych wkrętów. Koszt systemu z kompozytu to 200–400 zł/m2. Podobny zakres cenowy dotyczy systemów z różnych odmian drewna egzotycznego.

Zabezpieczanie posadzki

Posadzka tarasu musi wiele znieść – słońce, deszcz, śnieg, wahania temperatury. Co zrobić, by deski nie popękały, ani nie zszarzały? Drewno rodzime dość łatwo ulega tzw. korozji biologicznej, dlatego powinno być zaimpregnowane ciśnieniowo i pokryte olejem lub farbą.

Olej jest najbardziej zalecany, bo nie tworzy na powierzchni drewna powłoki – w przypadku tarasu łatwo się ona ściera (szczególnie gdy deski są ryflowane). Co prawda olejowanie należy powtarzać co roku, ale zapewnia ono wypełnienie porów w drewnie, dzięki czemu w materiał nie wnika woda, jest łatwe w pielęgnacji i zachowuje swój kolor.

Drewno egzotyczne i termojesion można (ale nie trzeba) konserwować specjalnym olejem, dostępnym w składach budowlanych.

Tekst: Małgorzata Kolmus, zdjęcie tytułowe: Kopp