Najlepsze rośliny na liściasty żywopłot – lista i ich wymagania

Spis treści

Dlaczego warto mieć żywopłot z roślin liściastych? Kiedy sadzić rośliny na żywopłot? Jak łatwo założyć żywopłot z roślin liściastych? Jakie rośliny liściaste na wysoki żywopłot? Jakie rośliny liściaste na średni i niski żywopłot?

Najlepsze liściaste żywopłoty
Gęsta zielona ściana

Stworzenie zielonej ściany z roślin nie jest trudne, jednak może wymagać trochę pracy. Podstawą jest wybór odpowiedniego gatunku (lub gatunków) i gęste posadzenie roślin. Trzeba pamiętać, że przy tworzeniu żywopłotu rozstawa jest zwykle mniejsza od tej zalecanej w literaturze. Żywopłoty dzieli się na formowane bądź luźne.

Pierwsze wymagają regularnego cięcia, drugie tnie się jedynie w razie potrzeby (np.: wiosną przeprowadza się cięcie sanitarne). Do tworzenia żywopłotu powinno się więc wybierać gatunki z dużą zdolnością regeneracji, dobrze reagujące na cięcie, wytrzymujące brak miejsca i zacienienie.

Fot. Julia Casado/Pixabay

Wielogatunkowy żywopłot liściasty

Fot. Timbo84/Pixabay

Jednogatunkowy żywopłot liściasty

Kiedy zakładać żywopłot?
Terminy sadzenia

Żywopłot z drzew i krzewów liściastych powinno się zakładać wiosną (kwiecień-maj) lub jesienią (październik-listopad). Wyjątek stanowią rośliny sprzedawane z uformowaną bryłą korzeniową. Jednakże nawet w tym przypadku powinno się unikać sadzenia zakupionych egzemplarzy w czasie lata, łatwo można je wtedy przesuszyć.

Zakładanie żywopłotu z roślin liściastych
Krok po kroku

Przygotowanie podłoża
Na początku należy dokładnie oczyścić teren z kamieni, chwastów i różnych odpadów. Jeśli ziemia ogrodowa nie odpowiada składem lub pH wymaganiom roślin - musimy ja wymienić lub wymieszać z nawozem.
Wyznaczanie linii
Za pomocą sznurka warto wyznaczyć linię żywopłotu. Luźny żywopłot zazwyczaj zakłada się w jednej linii (w innym przypadku zajmowałby za dużo miejsca). Żywopłot można stworzyć w dwóch lub trzech rzędach (niskie krzewy, np.: pigwowce).

Sadzenie roślin
Rośliny posadzone w rzędach powinny się „mijać" - t.j. te posadzone w dolnym rzędzie nie powinny być pod tymi z górnego rzędu. Odległość pomiędzy rzędami wynosi ok. 30-50 cm. Na 1m rzędu sadzi się najczęściej 2-7 roślin (zależnie od gatunku i pożądanej gęstości żywopłotu). Zieleń można sadzić oddzielne w dołkach lub razem, wykonując jeden wspólny, długi rów.
Po posadzeniu
Rośliny po posadzeniu powinno się dokładnie podlać i przyciąć (przy sadzeniu jesiennym czekamy z zabiegiem do wiosny).

Rośliny liściaste polecane na wysoki żywopłot
Lista gatunków

Fot. Ch. Barnbrock/Pixabay

Buk pospolity
(Fagus sylvatica)

Rodzaj żywopłotu: strzyżony, luźny.
Typ ogrodu: w szczególności ogrody naturalistyczne, leśne i wiejskie.
Wysokość: 3-5 m.
Rozstawa: ok 6 sadzonek w dwóch rzędach na 1 m².
Dekoracyjność: błyszczące liście i jadalne owoce. Zaschnięte liście mogą utrzymywać się na drzewie przez zimę, tworząc ścianę chroniąca przed wiatrem.
Uwagi: Buk ma dość duże wymagania glebowe (lubi żyzne, dobrze napowietrzone podłoża). Najlepsze warunki do uprawy panują w północnej Polsce i na terenach górskich.

Fot. WikimediaImages/Pixabay

Grab pospolity
(Carpinus betulus)

Rodzaj żywopłotu: strzyżony, luźny.
Typ ogrodu: naturalistyczne, wiejskie, leśne.
Wysokość: 3-7 m.
Rozstawa: ok. 5 sadzonek w dwóch rzędach na 1m².
Dekoracyjność: gęste liście i gładka kora.
Uwagi: grab ma naturalną skłonność do tworzenia odrośli korzeniowych, dzięki czemu tworzy gęstą ścianę.

Fot. Esther Merbt/Pixabay

Leszczyna pospolita
(Corylus avellana)

Rodzaj żywopłotu: strzyżony, luźny.
Typ ogrodu: ogrody wiejskie.
Wysokość: 2-4 m.
Rozstawa: 2-3 okazy na 1 m².
Dekoracyjność: duże, ozdobne liście i jadalne owoce.
Uwagi: na żywopłot warto wybierać ozdobne odmiany leszczyny (np.: 'Aurea' – o liściach żółtych, 'Atropurpurea' – o liściach w odcieniach fioletu).

Fot. Crataegus Meneerke bloem/Wikimedia Commons

Głóg dwuszyjkowy
(Crataegus laevigata)

Rodzaj żywopłotu: strzyżony, osłonowy.
Typ ogrodu: wiejski, miejski, parkowy.
Wysokość: 3-4 m.
Rozstawa: 4-5 sadzonek na 1 m².
Dekoracyjność: wiosną ozdobny z kwiatów, jesienią z jadalnych owoców. Gatunek odporny na zanieczyszczenia powietrza.
Uwagi: roślina wytwarza ciernie i tworzy trudne do przebrnięcia żywe ściany. Należy przemyśleć sadzenie, jeśli z ogrodu korzystają małe dzieci. Może rosnąć nawet na słabych glebach.

Fot. Manfred Antranias Zimmer/Pixabay

Rokitnik zwyczajny
(Hippophae rhamnoides)

Rodzaj żywopłotu: nieformowany.
Typ ogrodu: miejskie, mieszane, orientalne.
Wysokość: 2-4 m.
Rozstawa: 5-6 sadzonek na 1 m².
Dekoracyjność: ozdobny z pokroju, liści i owoców.
Uwagi: Może rosnąć na jałowych glebach. Służy także do umacniania skarp i przeciwdziałania erozji gleby. Aby owocował, należy sadzić w sąsiedztwie okazy męskie i żeńskie (1:6).

Oprócz wymienionych roślin na żywopłot można wykorzystać inne gatunki głogów (jednoszyjkowy, szkarłatny), śliwę tarninę (w ogrodach naturalistycznych), wiśnie (zwłaszcza w ogrodach orientalnych), surmię bignoniową, lilaka pospolitego i jarzęby.

Rośliny liściaste polecane na średni i niski żywopłot

Fot. WikimediaImages/Pixabay

Ligustr pospolity
(Ligustrum vulgare)

Rodzaj żywopłotu: formowany.
Typ ogrodu: formalny, parkowy, miejski.
Wysokość: 40-120 cm (wysokość strzyżenia jest dość elastyczna).
Rozstawa: co 20 cm (warto układać rośliny w tzw. „piątkę”).
Dekoracyjność: ozdobny z liści niemal przez cały rok. Część liści może utrzymywać się na roślinie przez zimę. Dekoracją są także drobne, czarne owoce.
Uwagi: to jeden z najpopularniejszych krzewów żywopłotowych. Gatunek jest bardzo łatwy w uprawie.

Fot. Pavel Matousek/Freeimages

Bukszpan wieczniezielony
(Buxus sempervirens)

Rodzaj żywopłotu: formowany.
Typ ogrodu: formalny, parkowy, miejski.
Wysokość: dowolna (naturalnie dorasta zwykle do 2-3 m).
Rozstawa: na 1 m² sadzi się kilkanaście krzewów (w dwóch lub trzech rzędach).
Dekoracyjność: krzew jest ozdobny z zimozielonych liści. Wolno rośnie.
Uwagi: z bukszpanu można tworzyć dowolne figury geometryczne. Nadaje się do regularnego cięcia – niemal przez cały rok. Zaleca się go obficie podlewać w okresie późnojesiennym i sporadycznie zimą (w ciepłe dni).

Fot. Cseperke/Pixabay

Ognik szkarłatny
(Pyracantha coccinea)

Rodzaj żywopłotu: formowany, luźny.
Typ ogrodu: mieszany, miejski, orientalny.
Wysokość: 1-2 m.
Rozstawa: 2-3 sadzonki na 1m² (jeden rząd) przy luźnym żywopłocie, gęściej przy formowanym.
Dekoracyjność: ozdobny z błyszczących liści, białych kwiatów i obfitych owoców (o żółtej, pomarańczowej lub czerwonej barwie).
Uwagi: Krzew może przemarzać, dlatego najlepiej go uprawiać w cieplejszych rejonach Polski lub w zacisznym miejscu. Jest wytrzymały na suszę i zanieczyszczenia powietrza.

Fot. Alfred Borchard/Freeimages

Ostrokrzew kolczasty
(Ilex aquifolium)

Rodzaj żywopłotu: luźny (można lekko korygować pokrój).
Typ ogrodu: śródziemnomorski, miejski, wiejski.
Wysokość: kilka metrów.
Rozstawa: 1-3 sadzonki na metr bieżący.
Dekoracyjność: Ozdobne liście i owoce (o czerwonej barwie).
Uwagi: Roślina trująca – należy unikać sadzenia w ogrodach, gdzie bawią się małe dzieci. Może przemarzać – wymaga zacisznych miejsc. Gatunek dwupienny – w pobliżu należy posadzić egzemplarze męskie i żeńskie.

Fot. Berberis Boronian/Wikimedia Commons ↓

Berberys pospolity
(Berberis vulgaris)

Rodzaj żywopłotu: luźny (można go jednak przyciąć raz do roku).
Typ ogrodu: miejski, wiejski, angielski Wysokość: 1,5-2 m.
Rozstawa: 2-3 sadzonki na metr bieżący.
Dekoracyjność: Ozdobny z liści, drobnych kwiatów i owoców.
Uwagi: To roślina ciernista – tworzy trudną do przebrnięcia ścianę. Nie powinno się go sadzić w pobliżu pól uprawnych ze zbożem (jest żywicielem pośrednim rdzy zbożowej).

Innymi cenionymi roślinami żywopłotowymi są: forsycja, krzewuszka, pigwowiec, róże parkowe, dzika róża, derenie (o ozdobnych pędach), tawuła, pięciornik, ostrokrzew Meservy i porzeczka alpejska.

Tekst: Michał Mazik, zdjęcie główne: Rebecca Schonbrodt-Ruhl, zdjęcia w tekście: Crataegus Meneerke bloem/CC BY-SA 3.0/Wikimedia Commons, Berberis Boronian/CC BY-SA 3.0/Wikimedia Commons, Berberis Boronian/CC BY-SA 3.0/Wikimedia Commons