Jak założyć wrzosowisko w ogrodzie? Co posadzić? Nie tylko wrzosy!

Czy wrzosowisko można założyć w ogrodzie?

Naturalne wrzosowiska to wielkie przestrzenie, porośnięte zimozielonymi krzewinkami pośród polan i lasów. Polany porośnięte wrzosami kwitnącymi fioletowo należą do najpiękniejszych leśnych widoków. Największym w Polsce i w Europie naturalnym wrzosowiskiem są wrzosowiska kłomińskie. Znajdują się na terenie byłego poligonu wojskowego niedaleko Bornego Sulinowa w województwie zachodniopomorskim.

Fot. Gaby Stein / Pixabay

Planowanie wrzosowiska

Wrzosowisko najlepiej założyć na stanowisku słonecznym i osłoniętym od wiatru. Idealnym miejscem będzie wystawa południowa naszego ogrodu. Wrzosy najlepiej rosną w pełnym słońcu. W miejscach zacienionych kwitną mniej obficie oraz narażone są na choroby grzybowe.

Aby wrzosowisko wyglądało naturalnie powinno mieć nieregularny, opływowy kształt. Warto wydzielić większy fragment, ponieważ wrzosy najlepiej prezentują się w kępach. Po zrośnięciu się w jedną kępę dają kolorowe plamy w różnych odcieniach, pełniąc funkcję roślin okrywowych. Wrzosowisko nie musi być duże, wystarczy wydzielić na rabacie niewielki fragment i posadzić na nim kilka lub kilkanaście wrzosów.

Szukasz sadzonek wrzosów? Znajdziesz je w naszym sklepie!

Gleba dla wrzosów i innych roślin na wrzosowisko

Przygotowanie odpowiedniej gleby na wrzosowisku to połowa sukcesu w ich uprawie. Wrzosy posadzone w nieprzygotowanej ziemi ogrodowej mogą bardzo szybko zginąć. Idealne podłoże powinno być zbliżone do takiego, jakie występuje na naturalnych wrzosowiskach – czyli mało zasobne, piaszczyste, przepuszczalne i kwaśne (pH 3,5-5). Odczyn (pH) gleby warto sprawdzić używając dostępnych na rynku pH-metrów. Zbadanie odczynu gleby wskazane jest zarówno przed zakładaniem wrzosowiska, jak również w trakcie jego użytkowania, w odstępach czasowych.

Pamiętajmy, że wrzosy posadzone na glebie ciężkiej i zbitej będą gniły, co skutkować będzie szybkim zamieraniem roślin. Jeśli gleba w naszym ogrodzie jest nieodpowiednia do uprawy tych roślin, warto kupić specjalistyczne podłoże do wrzosów.

Gotowa ziemia w worku dla wrzosów

Ziemia spełnia specyficzne wymagania roślin kwaśnolubnych zapewniając im obfitą ilość wilgoci oraz dobre warunki rozwoju. Odpowiednio kwaśne pH 4,0-5,0 zapewnia bujne kwitnienie i intensywny kolor kwiatów oraz zwiększa odporność roślin na choroby.

Kup online w naszym sklepie

Czy można zrobić podłoże na wrzosowisko samemu?

Każdy rodzaj gleby można przystosować dla roślin wrzosowatych. Po pierwsze należy ją przekopując z materiałem organicznym (torf, ziemia kompostowa, przekompostowana kora sosnowa) przed posadzeniem roślin. Potem zmierzyć pH – jeżeli odczyn podłoża nie jest odpowiedni, należy usunąć część ziemi na głębokość 10-15 cm, nasypać torfu i przekopać głęboko do 25-30 cm, mieszając dotychczasowe podłoże z torfem.

Tak przygotowaną ziemię należy podlać i odczekać kilka dni, aż ziemia osiądzie. Potem można przystąpić do sadzenia roślin.

Co to mikoryza i czy jest potrzebna roślinom wrzosowatym?

Prawidłowy wzrost oraz rozwój wrzosów możliwy jest dzięki zjawisku mikoryzy – symbiozy roślin z grzybów z roślinami. Przygotowując glebę pod wrzosy dobrze jest dodać do niego kilka garści ziemi spod wrzosów naturalnie rosnących w lesie lub kupić specjalną szczepionkę mikoryzową. W ten sposób wprowadzimy do gleby grzybnię, która szybko rozwinie się w nowym miejscu.

Rośliny na wrzosowisko

Najlepsze na wrzosowisko będą rośliny wrzosowate (Ericaceae) – wrzosy, wrzośce, różaneczniki, azalie i inne - wszystkie mają podobne wymagania, dzięki czemu mogą rosnąc razem. Przeczytaj artykuł Najpopularniejsze gatunki i pielęgnacja roślin wrzosowatych. Wrzosowisko możemy urozmaicić sadząc na dalszym planie drzewa i krzewy iglaste.

Najpopularniejszą rośliną na wrzosowisko jest wrzos pospolity (Calluna vulgaris) to niewielka krzewinka (od 10 do 40 cm wysokości). Należy do rodziny wrzosowatych (Ericaceae) i jest jedynym przedstawicielem rodzaju Calluna. Nazwa Calluna pochodzi od słowa "zamiatać", co wiąże się z dawnym zastosowaniem jego gałązek do produkcji mioteł.

Przy odpowiednim dobraniu roślin wrzosowisko będzie ozdobą ogrodu od wczesnej wiosny do późnej jesieni. Wiosną dodadzą mu kolorów kwitnące różaneczniki (Rhododendron), azalie wielkokwiatowe (Rhododendron), azalie japońskie (Rhododendron) i wczesne odmiany wrzośców (Erica). Latem będą kwitły letnie wrzośce, a na jesieni wrzosy pospolite (Calluna vulgaris).

Fot. Willow Multi-license with GFDL / Wikimedia Commons

Fot. columbia114 / Morguefile

Różaneczniki i azalie to doskonałe rośliny do posadzenia z wrzosami. Należą do tj samej rodziny i mają podobne wymagania.

Terminy i najlepszy sposób sadzenia roślin wrzosowatych

Kiedy można sadzić wrzosy?

Wrzosy, wrzośce, różaneczniki, azalie i inne rośliny wrzosowate w doniczkach można sadzić przez cały sezon wegetacyjny, jednak wiosna, późne lato i jesień to najlepszy czas na sadzenie, gdyż brak upałów i wysoka wilgotność sprzyjając nowo posadzonym roślinom.

Wrzosy w sprzedaży dostępne są zwykle od sierpnia, dlatego wrzosy najczęściej sadzi się we wrześniu – w pełni kwitnienia. Inne rośliny wrzosowate dostępne są praktycznie przez cały sezon.

Jak zaplanować idealne wrzosowisko? Jak gęsto sadzić wrzosy?

Wrzosy najlepiej wyglądają w dużych grupach - od 10 do 12 krzewinek na 1m² (po kilka lub kilkanaście w grupie z tej samej odmiany). Pojedyncze wrzosy wepchnięte między inne rośliny wyglądają nienaturalnie. Krzewinki należy posadzić w odległości 20-30 cm od siebie. W trakcie sadzenie warto zwrócić uwagę na wielkość roślin, kolor liści i kwiatów oraz porę kwitnienia. Najniższe krzewinki, osiągające zaledwie 10 cm wysokości, należy sadzić na obrzeżach, wyższe z tyłu, tworząc kolejne plany. Barwy kwiatów i liści powinny tworzyć kontrastujące ze sobą kolorowe poduchy.

Jak sadzić wrzosy?

Wrzosy powinno się sadzić tak głęboko, by dolne gałązki dotykały ziemi – jednak nie głębiej niż rosły w doniczce. Po posadzeniu rośliny należy obficie podlewać, a ziemię wokół nich ściółkować kilkucentymetrową warstwą rozdrobnionej kory sosnowej. Kora przeciwdziała nadmiernemu parowaniu wody, ogranicza wzrost chwastów i zabezpiecza system korzeniowy przed przemarzaniem. 

Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl, zdjęcie tytułowe: Martin Gallmann