Rozsada warzyw w domu – jak i kiedy zrobić? Jak wysiewać? Krok po kroku i bez błędów!

rozsada warzyw krok po kroku fot. Riyas Hamza - SXC

Przygotowanie rozsady to nic innego jak wysiewanie nasion i uprawa młodych siewek w kontrolowanych warunkach, przed wysadzeniem na miejsce stałe. W tym okresie zapewniamy siewkom odpowiednią temperaturę, wilgotność i światło. Samodzielne wyprodukowanie zdrowej rozsady warzyw nie jest trudne.

Posłuchaj
00:00
268
Spis treści
Jak przygotować rozsadę warzyw w domu? Jakie warzywa siać na rozsadę? Co posiać na parpecie? Jak przygotować rozsadę krok po kroku Jakie podłoże będzie najlepsze do rozsady warzyw? W co wysiewać nasiona? Jakie pojemniki wybrać do produkcji rozsady? Odpowiednie warunki dla kiełkujących nasion Czego potrzebuje rozsada, by zdrowo rosnąć? Jak o nią dbać? Pikowanie siewek na rozsadzie Co zrobić, gdy rozsada urośnie? Jak i kiedy ją przepikować? Hartownie rozsady Jak zahartować rozsadę przed posadzeniem warzyw na zewnątrz? Szczegółowe wymagania i terminy siewu Jakie warzywa uprawiać z rozsady? Jakich warunków potrzebują? Zobacz tabelę!

Rozsada warzyw w domu na parapecie. To łatwe!

Samodzielne wyprodukowanie zdrowej rozsady warzyw nie jest trudne – można to zrobić nawet na parapecie. Nasiona warzyw należy wysiewać zgodnie z instrukcjami na opakowaniu (szczegółowo terminy wysiewu i czas produkcji rozsady opisano w tabeli na końcu artykułu). Produkcję rozsady w domu lub w ocieplanej szklarni należy założyć w lutym i marcu. W późniejszym terminie temperatura na zewnątrz umożliwia już produkcję rozsady na rozsadniku lub pod osłonami z folii.

Najprostszy sposób na przyspieszenie wzrostu roślin to produkcja rozsady pod osłonami. Wysiewając nasiona w kontrolowanym środowisku, zwiększysz odsetek wschodów (kiełkujących nasion), przyspieszysz rozwój i wzmocnisz siewki. W szklarni albo po prostu na domowym parapecie nasiona i siewki będą lepiej chronione przed szkodnikami i niesprzyjającą pogodą.

Które warzywa warto wysiewać na rozsadę?

Rozsadę warzyw możemy przygotować:

  • aby uzyskać wcześniejsze plony warzyw (sałata);
  • dla warzyw ciepłolubnych, które potrzebują wysokich temperatur do wzrostu (np. arbuz, melon, oberżyna, pomidor, papryka);
  • dla warzyw, które po wschodach rosną bardzo wolno (brokuł, kalafior, kalarepa, kapusta biała i kapusta czerwona);
  • dla warzyw o długim okresie kiełkowania (karczoch, seler, szpinak nowozelandzki).

Krok po kroku: jak przygotować rozsadę warzyw?

Luty to idealny miesiąc do wysiewu wielu nasion. Zaczynając wcześniej, niż mógłbyś, wysiewając je do gruntu, szybciej zbierzesz plony. Wczesne rozpoczęcie upraw skraca również czas trwania przednówka, a ponadto masz szansę dwukrotnie zebrać plony z tej samej grządki. Wysiew nasion prosto do gruntu, gdy zrobi się cieplej, i rezygnacja z pikowania mogą być kuszące, ale wysiłek (przeznaczony na produkcję rozsady) naprawdę ci się opłaci.

Uzyskanie zdrowej i dobrze wyrośniętej rozsady warzyw jest możliwe tylko wtedy, kiedy kiełkującym nasionom i młodym siewkom zapewnimy odpowiednie i stałe warunki - światło, temperatura i wilgotność.

rozsada kielkujace nasiona fot. singkham - Fotolia
Fot. © singkham/Fotolia

Krok 1: Ziemia do rozsady

Idealne podłoże do rozsady warzyw to mieszanina torfu z piaskiem lub gotowe podłoże do rozsady. Nie ma potrzeby dodawać nawozu do podłoża, gdyż z reguły jest ono zasobne w wystarczającą ilość składników pokarmowych dla młodych roślin. Poza tym siewki wszystko czego potrzebują mają w nasieniu.

Ziemia do siewu – 20 l | Target
Specjalnie przygotowane podłoże do wysiewów i pikowania. Jest przystosowana do wysiewania wszystkich nasion warzyw i kwiatów.
Zobacz dostępność w naszym sklepie

Krok 2: Wybierz pojemniki do rozsady

Pojemniki do rozsady warzyw należy wypełnić podłożem, wyrównać i lekko ugnieść. Najlepsze są doniczki torfowe oraz wielodoniczki. Doniczki torfowe można sadzić do gleby wraz z warzywami. Korzenie będą przerastać przez ścianki, a doniczki po krótkim czasie ulegają biodegradacji. Wielodoniczki (multipoty, multiplaty) – ich główną zaletą jest duża liczba pojedynczych komór, możliwość łatwego przenoszenia oraz to, że mogą być wielokrotnie wykorzystywane.

Wielodoniczka WD 104
Wielodoniczka WD – 32x32x45/104 kw. | JRK
Wielodoniczka WD doskonale sprawdza się do produkcji rozsady, gdyż jest lekka, a jej wymiary są dopasowane do uniwersalnych wymagań rozwoju korzeni siewek. Jest wielokrotnego użytku. Należy do naszych bestsellerów!
Zobacz dostępność w naszym sklepie!
przygotowanie rozsady fot. Robert Przybysz - Fotolia
Fot. © Robert Przybysz/Fotolia

Pielęgnacja rozsady warzyw. Odpowiednie warunki dla kiełkujących nasion

Światło

Miejsce do produkcji rozsady warzyw powinno być jasne (należy jednak unikać pełnego nasłonecznienia) i przewiewne (jednak nie narażone na przeciągi). Należy zapewnić stałą temperaturę przed wschodami i po wschodach (po skiełkowaniu). Temperatura pokojowa niestety nie jest idealna dla wszystkich warzyw ale większość z nich dobrze będzie rosła w domu. Szczegółowo warunki dla poszczególnych gatunków warzyw opisano w tabeli na końcu artykułu.

Mata Grzewcza 22 x 53 cm
Mata Grzewcza – 22 x 53 cm
Mata grzewcza ma zastosowanie uniwersalne – możesz ogrzewać wysadzone nasiona ale także podłoże roślin egzotycznych, które lubią cieplejsze klimaty. Dzięki podniesionej temperaturze korzenie sadzonek szybciej będą się rozrastać.
Zobacz dostępność w naszym sklepie online

Wilgotność

Podłoże powinno być stale lekko wilgotne, ale nie mokre! Najlepiej podlewać rozsadę poprzez zraszanie spryskiwaczem z woda o temperaturze pokojowej (woda nie może być zimna!). Ze względu na niską wilgotność powietrza w mieszkaniu po wysiewie nasiona należy przykryć szybą lub zwykłą folią śniadaniową - tworzymy w ten sposób mini szklarenkę. Aby nadmiar pary wodnej mógł się swobodnie ulatniać i aby siewki miały dostęp do świeżego powietrza warto zrobić w niej kilka dziurek.

rozsada warzyw fot. Dimitri Surkov - Fotolia
Fot. © Dimitri Surkov/Fotolia
Mini szklarenka 56 komórek
Miniszklarenka MS – 56 komórek
Miniszklarenka MS to produkt, który bardzo ułatwia produkcję rozsady. Jest lekka oraz wygodna w użyciu. Nie zajmuje dużo miejsca. Jest wykonana z tworzywa sztucznego.
Sprawdź i kup w sklepie online

Przesadzanie rozsady warzyw. Pikowanie siewek

Po dwóch lub trzech tygodniach od wschodów młode siewki warzyw należy przepikować do docelowych pojemników (doniczek, skrzynek lub wielodoniczek) lub przerwać (usunąć zbędne rośliny aby nie rosły zbyt gęsto). Przed pikowaniem należy rośliny obficie podlać. Rośliny podważa się delikatnie widelcem, patyczkiem lub specjalnym pikulcem. Po wyciągnięciu z ziemi widać dobrze jak wygląda siewka - chore lub mające słabo rozwinięte korzenie należy wyrzucać. Przepikowane rośliny obficie podlewamy zraszając delikatnie podłoże, po to aby ziemia opadła i przylgnęła do korzeni. Jednorazowe pikowanie w zupełności wystarczy do wytworzenia dobrej bryły korzeniowej. Uwaga! Niektóre warzywa (np. dynia, ogórek, fasola) źle znoszą pikowanie. Nasiona tych warzyw należy od razu wysiewać do doniczek.

domowa produkcja rozsady fot. Franz Peter Rudolf - Fotolia
Fot. © Franz Peter Rudolf/Fotolia

Hartowanie rozsady przed posadzeniem do ogrodu

Na 10-14 przed sadzeniem rozsadę warzyw należy zacząć hartować – t.j. stopniowo przyzwyczajać do trudnych warunków panujących na zewnątrz. W tym celu należy ograniczyć podlewanie i obniżyć temperaturę poprzez wietrzenie. Zahartowane rośliny szybciej się przyjmą i lepiej zniosą wahania temperatury na miejscu stałym w ogrodzie. Przed przesadzeniem do gruntu rozsadę warzyw warto obficie podlać.

Rozsada warzyw: szczegółowe wymagania i terminy siewu dla 25 gatunków

W tabeli przedstawiono gatunki warzyw, które można uprawiać z rozsady, terminy wysiewu na rozsadę, czas jej produkcji, temperatury dla produkcji rozsady oraz termin wysadzania na miejsce stałe.

Gatunki warzyw oraz warunki do produkcji rozsady

GATUNEK TERMIN WYSIEWU NA ROZSADĘ CZAS TRWANIA ROZSADY
(TYGODNIE)
PRZEDZIAŁ TEMPERATUR TERMIN WYSADZANIA NA MIEJSCA STAŁE

Arbuz (kawon), melon

IV 5 - 6

25 – 30ºC do wschodów

22 – 28ºC po wschodach

po 15 V do połowy VI

Bakłażan

III 9 - 11

28 – 30ºC do wschodów

22 – 26ºC po wschodach

po 15 V do połowy VI

Bazylia, cząber, majeranek

III 6 - 8

18 – 20 ºC

po 15 V
Brokuł II - III 6 - 7

18 – 20 ºC do wschodów

14 – 18 ºC po wschodach w dzień

12 – 14 ºC po wschodach w nocy

10 – 12 ºC pod koniec produkcji rozsady

IV

Cebula

II - III 8 - 9

18 – 20ºC do wschodów

15 – 18ºC po wschodach w dzień

10 – 12ºC po wschodach w nocy

koniec IV początek V

Kalafior

II 7 - 8

18 – 20ºC do wschodów

14 – 18ºC po wschodach w dzień

12 – 14ºC po wschodach w nocy

10 – 12ºC pod koniec produkcji rozsady

IV

Kalarepa

II 7 - 8 12ºC optymalna
8ºC minimalna
IV

Kapusta biała, czerwona

II 7 - 8

18 – 20ºC do wschodów

14 – 18ºC po wschodach w dzień

12 – 14ºC po wschodach w nocy

10 – 12ºC pod koniec produkcji rozsady

IV

Kapusta pekińska

II 7 - 8 20ºC optymalna IV

Karczoch

II 10 - 12 20ºC optymalna po 15 V

Ogórek, dynia, cukinia (kabaczek), patison

IV 5

24 – 28ºC do wschodów

20 – 25ºC po wschodach w dzień

16 – 20ºC po wschodach w nocy

po 15 V

Papryka

III 5 - 8

25 – 28ºC do wschodów

20 – 22ºC po wschodach w dzień

18 – 20ºC po wschodach w nocy

po 15 V

Pomidor

III 5 - 8

25 – 28ºC do wschodów

18 – 20ºC po wschodach w dzień

14 – 16ºC po wschodach w nocy

po 15 V

Por

III 8 - 10

18 – 22ºC do wschodów

16 – 18ºC po wschodach w dzień

14 – 16ºC po wschodach w nocy

po 15 V

Sałata masłowa

II - III 4 - 5 16 – 18ºC III - IV

Seler naciowy i  korzeniowy

II - III 12 - 13

22 – 24ºC do wschodów

14 – 18ºC po wschodach w dzień

12 – 14ºC po wschodach w nocy

po 15 V

Szpinak nowozelandzki

III 11 - 12 20ºC optymalna po 15 V

Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl, zdjęcie tytułowe Riyas Hamza/SXC

Obserwuj
Autor
Redakcja portalu Redakcja portalu

Redakcja ZielonyOgrodek.pl to zespół ogrodników i projektantów, który dzieli się z wami swoją praktyczną wiedzą i pomysłami na ogród. 

Artykuły autora Wszyscy autorzy
Tematy
Więcej na ten temat
50+ prezentów na Mikołajki i Boże Narodzenie 2024 r. | Dla ogrodników i ich bliskich
Komentarze

50+ prezentów na Mikołajki i Boże Narodzenie 2024 r. | Dla ogrodników i ich bliskich
To się przyda
Tagi
Najnowsze treści