Czym najlepiej okrywać zimą rabaty bylinowe i cebulowe?

Spis treści

Kiedy okrywać rabatę na zimę? Jak przygotować rabatę do nadejścia zimy? Jak okrywać rośliny rabatowe przed mrozem? Gatunki wymagające ochrony Jakie materiały wykorzystać do ochrony rabaty przed mrozem? Kiedy zdjąć osłony z rabaty?

Zabezpieczanie rabaty kwiatowej przed mrozem

Jesień to pracowity czas w ogrodzie. Jest to nie tylko okres, kiedy przygotujemy ogród do zimy. To także doskonały czas na sadzenie roślin cebulowych, sadzenie i przesadzanie bylin oraz wykopywanie bylin nie zimujących w gruncie. Prace w ogrodzie warto umiejętnie rozplanować, tak aby ze wszystkim zdążyć.

W czasie zabezpieczania delikatniejszych krzewów i drzewek przed mrozem, nie zapominajmy o okrywaniu roślin na rabatach. Byliny ciepłolubne, niektóre rośliny zimozielone czy też miejsca, w których posadziliśmy cebulki kwiatowe powinny być osłonięte na zimę.

Marta Potoczek - Leniwa niedziela / YouTube

Kiedy okrywać rabatę na zimę?

Pierwsze porządki na rabacie warto rozpocząć już we wrześniu. Jak tylko części nadziemne roślin zaczną zamierać, usuwamy zgniłe liście i części roślin z widocznymi objawami chorób lub śladami żerowania szkodników. Gnijące resztki roślinne mogą stać się siedliskiem chorób grzybowych i miejscem zimowania szkodników, dlatego też zamiast wyrzucić je na kompost, lepiej je spalić!

Zdrowe części nadziemne (zeschnięte pędy i kwiaty) warto pozostawić jako zimową dekorację. Chronią one także korzenie roślin przed przemarznięciem oraz glebę w ogrodzie przed nadmierną utratą wody. Z ich usunięciem można więc poczekać do wiosny.

Bardzo ważny jest termin okrywania roślin. Nie można tego robić zbyt wcześnie, zanim rośliny przejdą proces hartowania (zapadną w uśpienie zimowe). Najodpowiedniejszym terminem okrycia roślin jest czas po pierwszych przymrozkach, utrzymujących się przez kilka dni z rzędu.

Już w październiku można ściąć tuż przy ziemi części nadziemne niektórych bylin pozostawiając tylko te, które mają wciąż efektownie wyglądające kwiatostany lub liście i będą ciekawie prezentować się zimą. Do tej pory rośliny zakończą już swoją wegetację. Wrażliwe na mróz byliny nie zimujące w gruncie (dalie, kanny, mieczyki i begonie) musimy wykopać i przechować do wiosny w chłodnym miejscu w domu.

Do zamarznięcia gleby kontynuujemy podlewanie roślin zimozielonych na zimę. Po pierwszych nocnych przymrozkach rośliny zimozielone okrywamy białą agrowłókniną lub okrywamy cieniówką. Mniejsze rośliny można ocienić stroiszem.

Zimą, oszronione pędy i kwiaty, będą wyglądały niezwykle dekoracyjnie, a owoce i nasiona będą pożywieniem dla ptaków.

fot. Hans Thoursie, Freeimages

fot. Ylvers, Pixabay

fot. Jody Davis, Pixabay

Przygotowanie roślin do mrozów

Aby rośliny na rabacie bezpiecznie przetrwały zimę, powinniśmy ułatwić im przejście w okres spoczynku. Już od sierpnia nie należy stosować nawozów azotowych, gdyż wydłużają one wegetację roślin. Warto zastosować nawozy jesienne, które zawierają fosfor i potas - składniki pomagające bezpiecznie przezimować, zwiększające odporność roślin na przemarzanie.

Rośliny okrywamy przed mrozem dopiero wtedy, gdy ujemna temperatura będzie utrzymywać się przez kilka dni, a ziemia lekko przemarznie. Nie wolno okrywać roślin zbyt wcześnie, gdyż może to doprowadzić do tzw. zaparzania się roślin. Osłona nie powinna być zbyt szczelna, gdyż brak dostępu powietrza może być przyczyną gnicia lub chorób.

Jak okrywać poszczególne rośliny na rabacie?

Odchwaszczoną glebę należy przykryć suchymi liśćmi, słomą lub korą. Tworzymy kopczyk wysokości 5-10 cm. Stworzy on warstwę izolującą, która ochroni od zimna wrażliwe korzenie. Kopczyki musimy zabezpieczyć przed rozwiewaniem przez wiatr stroiszem – gałązkami drzew iglastych.

Rabaty z roślinami cebulowymi okrywamy na zimę ściółką, np. z kory, liści, słomy, dopiero, kiedy przemarznie wierzchnia warstwa gleby. Zabezpieczanie roślin przed mrozem przede wszystkim chroni przed gwałtownymi zmianami temperatury oraz przed działaniem wiatru i słońca. Szczególnej uwagi i zabezpieczenia wymagają rośliny sadzone jesienią, które jeszcze nie do końca ukorzeniły się na nowym miejscu.

Na zimę okryć należy też wrażliwe rośliny zimozielone, których procesy życiowe w tym czasie nie ustają. Ostre słońce i mroźne wiatry wysuszają roślinę, która nie może pobrać wody z zamarzniętej gleby i ginie z braku wody, a nie od mrozu

Fot. PublicDomainPictures/Pixabay

Rośliny zimozielone, takie jak lawenda, warto wyściółkować przed zimą, np. ściółką z liści

Zabezpieczanie bylin zimujących w gruncie

Wiele bylin rosnących w naszym klimacie jest odpornych na mrozy, jednak niektóre z nich pochodzą z krajów leżących w cieplejszych strefach, więc ich zimotrwałość w naszej strefie może nie być wystarczająca, aby przetrwać znaczne spadki temperatury. Rośliny te wymagają zabezpieczenia przed mrozem. Byliny zimujące w gruncie, których część nadziemna zamiera, okrywamy suchymi liśćmi, korą, torfem, słomą lub stroiszem - gałązkami drzew iglastych. W zależności od gatunku, usypany kopczyk - warstwa ochronna, powinien mieć od 10 do 20 cm wysokości.

Mroźne, bezśnieżne zimy są bardzo groźne dla gatunków zimozielonych - tzn. bylin zimujących w gruncie, których część nadziemna nie zamiera. Okrycie chroni zarówno przed gwałtownymi wahaniami temperatury, jak i przed mroźnymi suchymi wiatrami oraz palącym słońcem, które powoduje wysychanie roślin. Zimozielone byliny okrywamy przewiewnym materiałem np. agrowłókniną lub matami słomianymi. Korzenie także powinny być zabezpieczone przed zimnem, kopczykiem z kory, torfu lub ziemi.
Sadzenie i przesadzanie bylin

Wrzesień to ostatni termin na przesadzanie bylin. Jeśli zrobimy to później, nie zdążą ukorzenić się przed zimą i najprawdopodobniej przemarzną. Rośliny nowo posadzone koniecznie trzeba zabezpieczyć - usypać kopczyk wokół pnia, a część nadziemną owinąć agrowłókniną lub słomianym chochołem.

Wykopywanie i przechowywanie bylin nie zimujących w gruncie

Niektóre gatunki bylin nie przetrwają zimy w gruncie, gdyż są wrażliwe na niskie temperatury. Ich części podziemne (cebule, bulwy, kłącza), należy wykopać - najlepiej zrobić to we wrześniu i październiku. Cebule, kłącza i bulwy należy przechowywać zimą w chłodnych, dobrze wietrzonych pomieszczeniach.

Okrywanie zimujących cebul

Jesień to doskonały czas na sadzenie cebul. Rośliny cebulowe kwitnące wiosną, sadzi się do gruntu we wrześniu i w październiku (przed pierwszymi mrozami, aby cebule miał czas się ukorzenić). Po pierwszych przymrozkach miejsca, gdzie zostały posadzone cebulki, należy obsypać kilkucentymetrową warstwą kory lub torfu, suchymi liśćmi, słomą. Zapobiega to wahaniom temperatury w glebie i sprzyja utrzymaniu jej wilgotności. Aby wiatr nie rozwiewał kopczyków, można je obłożyć gałęziami świerkowymi.

Rośliny wymagające ochrony przed zimnem

Agapant (Agapanthus)
Budleja Davida (Buddleia davidii)
Cyprysik groszkowy (Chamaecyparis pisifera)
Lawenda wąskolistna (Lavandula abgustifolia)
Bukszpan wieczniezielony (Buxus sempervirens)
Lilia (Lilium)
Mahonia (Mahonia)
Serduszka (Dicentra)
Trytoma (Kniphofia)
Róża (Rosa)
Zawilec grecki (Anemone blanda)
Pieris japoński (Pieris japonica)
Zawilec japoński (Anemone hupehensis)
Złocień (Chrysanthemum)
Żurawka (Heuchera)

Byliny, które mogą przemarzać

miskant chiński (Miscanthus sinensis)
odętka wirginijska (Physostegia virginiana)
pełnik (Trollius)
pustynnik (Eremurus)
rozplenica japońska (Pennisetum alopecuroides)
trytoma groniasta (Kniphofia uvaria)
zawilec japoński (Anemone japonica)

Zimozielone byliny

ciemiernik (Helleborus)
gęsiówka kaukaska (Arabis caucasica)
juka ogrodowa (Yucca filamentosa)
lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia)
płomyk szydlasty (Phlox subulata)
posłonek ogrodowy (Helianthemum hybridum)
runianka japońska (Pachysandra terminalis)
ubiorek wiecznie zielony (Iberis sempervirens)

Byliny nie zimujące w gruncie

acidantera (Acidantera)
begonia bulwiasta (Begonia x tuberhybrida)
brodiea, hiacynt kalifornijski (Brodiea)
dalia ogrodowa (Dahlia x cultorum)
eukomis, warkocznica (Eucomis)
galtonia (Galtonia)
ismena, błonczatka (Hymenocallis festalis)
kanna, paciorecznik (Canna)
krokosmia (Crocosmia)
mieczyk ogrodowy (Gladiolus hybridus)
tygrysówka (Tigridia)

Rośliny cebulowe, które zimują w gruncie

cebulica (Scilla),
czosnek (Allium),
hiacynt (Hyacinthus),
irys (Iris),
krokus (Crocus),
narcyz (Narcissus),
przebiśnieg (Galanthus),
pustynnik (Eremurus),
rannik (Eranthis),
szachownica (Fritillaria),
szafirek (Muscari),
tulipan (Tulipa)

Materiały do okrywania rabat przed mrozem

Wszystkie zakątki ogrodu są narażone na mróz, dlatego nie możemy zapominać o rabatach, a szczególnie o bylinach, roślinach zimozielonych i cebulkach bardziej wrażliwych na spadki temperatur. Takie gatunki mogą bardzo ucierpieć, a w efekcie nie będą zdrowo rosnąć i bujnie rozkwitać.

Liście

Liście opadające z drzew i krzewów wykorzystujemy wszędzie tam, gdzie części naziemne roślin znikają na zimę (niektóre byliny i rośliny cebulowe). Pod grubą warstwą listowia trudniej jednak o wymianę powietrza, dlatego nie powinno się nimi okrywać roślin zimozielonych (np. barwinka czy bluszczu).
▶ Dowiedz się więcej

Stroisz

Stroisz to nic innego jak gałązki drzew iglastych (świerk, jodła, sosna), które wykorzystujemy do tworzenia swoistych "namiotów" na rabatach. Są bardzo atrakcyjne wizualnie, naturalnie wtapiają się w ogród. Ponadto przepuszczają powietrze, dlatego nadają się do osłaniania wszystkich wrażliwych roślin, również zimozielonych.

Jedyna różnica pomiędzy stroiszami z gałązek świerkowych, sosnowych czy jodłowych jest w wyglądzie. Świerk i jodła mają gałązki płaskie, bardziej regularnie rozłożone i uporządkowane od gałązek sosny.
▶ Dowiedz się więcej

Włóknina

Włókniny i agrowłókniny zimowe kojarzone są częściej do osłony przed wiatrem wyższych krzewów i drzewek. Rozpostarte na rabatach dadzą idealną osłonę przed "jęzorami mrozu", które mogą przechodzić przez nasze ogrody.
▶ Dowiedz się więcej

Słoma

Słoma do ochrony przed mrozem stanowi lepszy materiał niż liście – m.in. przepuszcza powietrze. Można stosować ją przy wyższych krzewach i drzewkach, tworząc chochoły, a także rozkładać na ziemi.
▶ Dowiedz się więcej

Kora

Kora drzew iglastych służy głównie do usypywania kopczyków, które będą chronić korzenie i dolne pędy poszczególnych roślin. Jest szczególnie często stosowana przy osłanianiu róż na zimę.
▶ Dowiedz się więcej

Rabata pod śniegową pierzynką

Naturalnym zabezpieczeniem przed niską temperaturą jest okrywa śnieżna. Nie powinniśmy, więc strzepywać jej z naszych roślin. Jeżeli duże kępy liści rozłamują się na boki, dobrze jest związać roślinę, fot. www.sxc.hu

Kiedy zdjąć osłony z rabaty?

Zimowe okrycie potrzebne jest roślinom tylko w czasie mrozów. Na wiosnę (najpóźniej na początku kwietnia), gdy pierwsze ciepłe promienie rozmrożą ziemię, kopczyki musimy usunąć, gdyż izolacyjna warstwa nie pozwala ciepłu przedostać się do kiełkujących roślin.

Zimowe gwiazdy: 10 roślin pięknych zimą