Rośliny pobierają z gleby składniki pokarmowe niezbędne do wzrostu, kwitnienia i owocowania. Do niezbędnych dla roślin grup pierwiastków należą makro i mikroelementy.
- Makroelementy: azot, fosfor, potas, wapń, magnez i siarka
- Mikroelementy: żelazo, cynk, miedź, bor, molibden i chlor
Wszystkie makroelementy są potrzebne roślinom w dużych ilościach, a mikroelementy w ilościach śladowych (te drugie są jednak często ważniejsze niż makroelementy!).
Na glebach żyznych, zasobnych w substancje organiczne, większość roślin wymaga jedynie zasilania co 2-3 lata. Na glebach słabych niezbędne jest regularne, coroczne nawożenie, a w niektórych przypadkach nawet kilkukrotne w ciągu sezonu.
Najczęściej możemy się spotkać z niedoborami azotu, co sprawa, że u roślin jest zahamowany wzrost i żółkną ich starsze liście. Przy braku potasu następuje słabsze kwitnienie i przebarwienia liści na purpurowo.
● Polecamy: Ciesielska czy rozłupująca? Jaka siekiera do ogrodu? Zobacz nową generację siekier marki Fiskars
Nawozy ogrodnicze
Nawozy ogrodnicze to środki pochodzenie organicznego lub mineralnego, używane w uprawie roślin w celu zwiększenia wysokości i jakości plonowania. Wzbogacają one glebę w składniki pokarmowe niezbędne dla roślin, a także polepszają jej właściwości fizyczne, fizykochemiczne, chemiczne i biologiczne.
Wśród nawozów stosowanych w ogrodnictwie wyróżniamy następujące rodzaje: nawozy zielone; nawozy organiczne; nawozy mineralne.
Fot. Lesław Zimny |
Nawozy zielone
Nawozy zielone to rośliny, których masę zieloną przekopuje się jako nawóz. Zazwyczaj rośliny przeznaczone na zielony nawóz uprawiamy na polu, często jako poplon lub międzyplon, a następnie wprowadzamy do gleby poprzez przekopanie lub przeoranie.
Rośliny motylkowe (z rodziny bobowatych, np. łubin) oprócz swojej zielonej masy dodatkowo wiążą azot z powietrza kumulując go w korzeniach. Rozkładająca się zielona masa wzbogaca glebę o cenne związki próchniczne oraz łatwo przyswajalne dla roślin składniki pokarmowe. Do roślin poplonowych zalicza się:
- łubin, peluszka, saradela, bobik, wyka (rodz. bobowatych)
- gorczyca (rodz. kapustowatych)
- gryka (rodz, rdestowatych)
- facelia (rodz. ogórecznikowatych)
- żyto (rodz. wiechlinowatych)
Fot. Manfred Antranias Zimmer/Pixabay |
Nawozy organiczne
Nawożenie organiczne jest zawsze nawożeniem podstawowym (z wyjątkiem niektórych upraw wieloletnich). Nawozy organiczne poprawiają właściwości fizyczne i biologiczne gleby oraz dostarczającym znaczną ilość składników pokarmowych wykorzystywanych przez rośliny. Do najważniejszych nawozów organicznych zaliczamy obornik i kompost, inne to np.: wióry i mączka z rogów, mączka z krwi, mączka z kości oraz nawóz koński, świński, kozi, owczy, kurzy i gołębi.
Nawozy organiczne wzbogacone w dodatkowy składnik mineralny noszą nazwę organiczno-mineralnych.
Zawarte w nich substancje organiczne i związki mineralne pozytywnie wpływają na wzrost i rozwój roślin. W przypadku zwiększonej dawki nie powodują przenawożenia roślin. Idealnie nadają się do upraw ekologicznych. Zawierają miliony pożytecznych mikroogranizmów glebowych – dzięki ich działalności związki pierwiastków chemicznych przekształcają się w formy dostępne dla roślin.
Fot. ©bildergala/Fotolia |
Nawozy mineralne
Nawozy mineralne, tzw. sztuczne, mają ściśle określony skład. Ich podstawowymi i głównymi składnikami są azot (N), fosfor (P) i potas (K), dlatego też często nazywane są nawozami typu NPK.
Nawozy mineralne mogą być jedno, dwu lub wieloskładnikowe. Poza N-P-K zawierają także niezbędne do prawidłowego rozwoju mikroelementy: siarka, cynk, magnez, wapń, mangan, molibden, bor, miedź, kobalt, żelazo.
Nawozy mineralne służą szybkiemu zaopatrzeniu uprawianych roślin w potrzebne im mikro- i makroelementy. Stosowanie nawozów mineralnych niesie pewne ryzyko przenawożenia, dlatego też dawka powinna być starannie dobrana i w razie konieczności podzielona na kilka części.
Nawozy stosowane w uprawach amatorskich to najczęściej nawozy wieloskładnikowe. Najwygodniejsze w użyciu są nawozy wolno działające, które wystarczy zastosować tylko raz w roku na wiosnę.
Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl, zdjęcia w tekście: Lesław Zimny/Wikimedia Commons, zdjęcia tytułowe: weerapat1003/Fotolia, maykal / Depositphotos