Kruszyna pospolita (Rhamnus frangula syn. Frangula alnus), którą możemy znaleźć pod nazwami szakłak kruszyna, troszczyna, wilczyna, to roślina należąca do rodziny szakłakowatych (Rhamnaceae).
Jest to duży i gęsty krzew dorastający do 4, a w bardzo dobrych warunkach nawet do 6 m wysokości. Posiada luźny, często wąski pokrój o pędach skierowanych skośnie do góry. Gałęzie są cienkie i bardzo kruche i zielonobrunatne. Kora szara z dużymi przetchlinkami. Liście są średniej wielkości (2-7 dł. i do 5 cm szer.) jajowate, całobrzegie, na końcu zaostrzone czasem tępe. Jesienią przebarwiają się na żółty kolor.
Kruszyna pospolita kwitnie od kwietnia do czerwca, a czasem nawet sierpnia. Kwiaty są małe, niepozorne, pojedyncze, białe, zebrane po 2-10 w pęczki/baldachy w kątach liści. Charakterystyczną cechą jest to, że na jednym osobniku spotkać możemy kwiaty i owoce w różnym stadium dojrzałości. Kwiaty są miododajne. Owoce to kuliste pestkowce, o 8 mm średnicy, początkowo czerwone z czasem ciemnogranatowe i dla ludzi bardzo trujące.
● Polecamy: Ciesielska czy rozłupująca? Jaka siekiera do ogrodu? Zobacz nową generację siekier marki Fiskars
Wymagania i uprawa
Kruszyna pospolita to roślina bardzo tolerancyjna. Rośnie na stanowiskach półcienistych, jasnych i słonecznych. Najlepiej czuje się na glebach wilgotnych i próchniczych. Nie lubi w zasadzie tylko ziem suchych i wapiennych. Roślina jest całkowicie mrozoodporna.
Krzew ma niskie wymagania i nie wymaga pielęgnacji.
Na kruszynie może żerować latolistek cytryniec (motyl).
Zastosowanie
Kruszyna pospolita to krzew rodzimy, który można spotkać w podszyciu lasów czy w śródpolnych zadrzewieniach. Jest polecana do stosowania w dużych ogrodach lub parkach, w nasadzeniach naturalistycznych i szpalerach.
Kora kruszyny jest wykorzystywana w zielarstwie i przemyśle farmaceutycznym jako środek przeczyszczający. Ma zapach zgnilizny.
Odmiany
- FINE LINE 'Ron Williams' – do 2 m wys., kolumnowa, bardzo wąskie liście na brzegach nieregularnie powcinane
- 'Asplenifolia' – do 2 m wys., delikatne cienkie liście posiadające prawie tylko główny nerw
Ciekawostki
Kruszyna pospolita swoją polską nazwę zawdzięcza prawdopodobnie swoim kruchym i delikatnym pędom. Jej drewno pozwalało na wytwarzanie wydajnego węgla, który służył do wyrobu prochu strzelniczego.
Kruszyna jest często mylona z bardzo podobnym do niej szakłakiem pospolitym, który jednak w przeciwieństwie do niej posiada ciernie.
Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: Hans/Pixabay; Aelwyn/CC BY-SA 3.0/Link; baumlyriker/Pixabay; Sten Porse/Wikimedia Commons/CC BY-SA 3.0