Kolendra siewna (Coriandrum sativum) jest nazywana czasem kolenderem lub pieprzem polskim, to jednoroczna roślina należąca do rodziny selerowatych (Apiaceae). Pochodzi ze wschodniego rejonu Morza Śródziemnego. W Polsce można spotkać w warunkach naturalnych zdziczałe okazy.
Jak wygląda kolendra? Jak ją rozpoznać?
Wytwarza wzniesione, rozgałęzione łodygi o wysokości do 70 cm (odmiany gruboowocowe) lub do 120 cm (odmiany drobnowocowe). Łodyga jest obła i gładka. Liście kolendry są dość zróżnicowane: dolne liście są pojedyncze osadzone na długich ogonkach i ząbkowane, środkowe są podwójnie lub potrójnie pierzaste, zaś górne wielokrotnie dzielne i pierzastowrębne i bezogonkowe.
Kolendra siewna kwitnie od czerwca do sierpnia. Na szczytach łodyg pojawiają się drobne kwiaty zebrane w baldachy. Mogą być barwy białej lub różowej. Kolendra to roślina wysoce miododajna.
Owocem jest kulista, brązowa, żeberkowata, aromatyczna rozłupnia.
Cała roślina posiada mocny, charakterystyczny zapach, który często jest postrzegany za nieprzyjemny (określany jako pluskwiany).
Wymagania i uprawa
Roślina najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych i osłoniętych od wiatru. Lubi suche i ciepłe lata. Dobrze rośnie na glebach przepuszczalnych, żyznych, lekkich i o odczynie lekko zasadowym (wapiennym).
Do najważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych należy odchwaszczanie i nawożenie. Najlepiej stosować nawozy naturalne i specjalne nawozy do ziół i warzyw.
Kolendrę siewną rozmnaża się przez wysiew nasion wprost do gruntu pod koniec marca lub na początku czerwca. Wschodzi po 2-3 tygodniach.
Owoce kolendry zbiera się w fazie dojrzewania baldachów szczytowych. Nie należy opóźniać zbiorów, gdyż nasiona łatwo wysypują się z owoców.
Zastosowanie
Kolendrę siewną stosuje się głównie jako przyprawę. Możemy korzystać ze świeżego ziela, owoców jak i olejku (z owoców). Dodaje się ją do wszelkich dań mięsnych, sosów (m.in. curry), ryżu, sałatek jak i deserów czy ciast. Kolendra jest też wykorzystywana w przemyśle spirytusowym do produkcji wódek i likierów.
W medycynie roślina również ma szerokie zastosowanie. Działa rozkurczowo na mięśnie gładkie, żółciopędnie ułatwiając trawienie, lekko antybakteryjnie przy zapaleniach gardła oraz pobudza laktację.
Ciekawostki
Kolendra siewna to jedno z najstarszych ziół wykorzystywanych jako środek leczniczy. Przesłanki o jej stosowaniu znajdują się w Starym Testamencie, a jej resztki znajdywano w grobowcach egipskich faraonów.
Kolendra posiada w swoim składzie substancję, która "niszczy" witaminę B1. Warto ją suplementować, gdy często spożywamy to zioło.
Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: Thewet / AdobeStock, Pixabay