Agrest (Ribes uva-crispa) należy do rodziny agrestowatych (Grossulariaceae). W środowisku naturalnym występuje w Europie, Azji i Afryce. Jest popularną rośliną owocową uprawianą w wielu regionach świata.
Agrest to krzew owocowy o wzniesionym, ale też pokładającym się pokroju. Pędy charakteryzują grube i ostre ciernie.
Agrest kwitnie od kwietnia do maja wykształcając niepozorne grona o wielobarwnych kwiatach.
Owocem jest duża jagoda o kolorze białym, zielony, żółtym lub czerwonym (w zależności od odmiany). Najczęściej owoce dojrzewają w pierwszej dekadzie lipca.
Wymagania i uprawa
Krzew lubi słoneczne stanowiska i żyzne, próchnicze gleby o luźnej strukturze i lekko kwaśnym odczynie. Podłoże powinno być stale lekko wilgotne, gdyż agrest źle reaguje na susze. Roślina jest mrozoodporna.
Optymalnym okresem sadzenia jest jesień a odległość między sadzonkami powinna wynosić 1-1,2 m.
Jednym z największych zagrożeń na plantacjach tego gatunku jest choroba grzybowa, amerykański mączniak agrestu.
Zastosowanie
Owoce agrestu są spożywane zarówno na świeżo jak i w formie przetworów.
Wpływają dobroczynnie na organizm i pomagają w walce z podagrą, reumatyzmem oraz w stanach zapalnych żołądka i jelit. Zawierają znaczną zawartość witamin (C, B1, PP i A), soli mineralnych (m.in. żelazo) oraz kwasów organicznych (kwas cytrynowy). Sok z agrestu jest polecany przy kuracjach dietetycznych.
Interesujące odmiany
Krzew jest blisko spokrewniony z porzeczką i niektóre pienne odmiany są szczepione właśnie na porzeczce złotej. Obecnie posiada ponad 1500 odmian!
- 'Pax' – o dużych owocach, prawie bezkolcowy
- 'Invicta' – obfite owocowanie, mała wrażliwość na amerykańskiego mączniaka agrestu
- 'Resistenta' – obficie owocujący, tworzący jednak mocno kolczaste pędy
- 'Biały Triumf' – dobra odmiana na przetwory
- 'Czerwony Triumf' – odmiana o dekoracyjnych, czerwonych owocach
Ciekawostki
Uprawę agrestu rozpoczęto w XVI wieku Środkowej Europie. Obecnie, pomimo stosunkowo niewielkiej popularności agrestu w naszym kraju, Polska należy do światowej czołówki jego producentów.
Angielska nazwa agrestu to gooseberry, co oznacza "gęsia jagoda" – tradycyjnie owoc ten gotowano i podawano właśnie z pieczona gęsią.
Zdjęcia: MrGajowy3/Pixabay, Alfi007, Bearas, illke/sxc.hu, Ria Algra/Pixabay