Krzewy owocowe – najpopularniejsze gatunki do uprawy w ogrodzie

Jakie krzewy owocowe do ogrodu wybrać?

Owoce miękkie z własnego ogrodu zawsze są smaczniejsze i zdrowsze niż kupione w sklepie. Jeśli więc chcielibyśmy cieszyć się ich smakiem, spróbujmy znaleźć miejsce dla roślin owocowych w naszym ogrodzie. Jeśli nie dysponujemy dużym terenem i rozległym sadem, możemy zdecydować się na uprawę krzewów owocowych, które ze względu na niewielkie rozmiary, zmieszczą się na każdej działce.

fot. uvlik05 - Pixabay

Maliny

Najchętniej uprawianym na działkach krzewem owocowym jest malina. Jej smaczne, soczyste i niezwykle zdrowe owoce mogą pojawiać się na pędach od wczesnego lata aż do późnej jesieni, zapewniając nam stałą dostawę cennych witamin. Maliny dzielą się na dwa rodzaje: krzewy letnie, owocujące wczesnym latem na pędach jednorocznych oraz krzewy jesienne, owocujące późnym latem i jesienią na pędach tegorocznych.

Oba rodzaje malin mają podobne wymagania uprawowe i oczekują ciepłego, słonecznego, przewiewnego stanowiska oraz dobrze uprawionej, żyznej, próchniczej, umiarkowanie wilgotnej gleby o lekko kwaśnym odczynie pH. Krzewy różni jednak wytrzymałość na niesprzyjające warunki oraz sposób cięcia.

Maliny letnie
Maliny letnie są krzewami mniej odpornymi na niskie temperatury oraz bardziej podatnymi na choroby i szkodniki niż maliny jesienne (są atakowane głównie przez mączniaki prawdziwe i kistnika malinowca). Ich pędy są dość wiotkie i rosną silnie, dlatego rośliny wymagają prowadzenia w szpalerach lub przywiązywania do podpór.

W zależności od odmiany krzewy owocują od czerwca do lipca. Cięcie malin letnich przeprowadza się dwukrotnie w sezonie. Wiosną (V) wycina się nadmiar młodych pędów, pozostawiając ok. 6-8 młodych przyrostów, natomiast latem, po zakończeniu owocowania usuwa się wszystkie pędy, na których rozwinęły się owoce.

Maliny jesienne
Dużo mniej kłopotliwymi krzewami są maliny jesienne. Rośliny nie są tak podatne na choroby i szkodniki jak maliny letnie i lepiej od nich znoszą niskie temperatury. Krzewów nie trzeba prowadzić w szpalerach i można je przycinać tylko raz w roku, późną jesienią (XI) lub wczporesną wiosną (III-IV), skracając wszystkie pędy tuż nad ziemią. Jeśli zdecydujemy się pozostawić na krzewie część pędów, możemy liczyć na dwukrotne owocowanie, ale wtedy owoce będą mniejsze.

▶ Dowiedz się więcej o uprawie malin

fot. Barbara Benedek - Pixabay

Porzeczki

Kolejnym popularnym krzewem owocowym jest porzeczka, która w zależności od gatunku może dawać białe, czerwone lub czarne owoce. Krzewy różnią się jednak nie tylko kolorem owoców, ale też wymaganiami uprawowymi i wytrzymałością na niskie temperatury.

Porzeczki kolorowe
Porzeczki kolorowe (białe i czerwone) należą do łatwiejszych w uprawie, gdyż dobrze znoszą niskie temperatury i nie są szczególnie wymagające. Najlepiej czują się na stanowisku słonecznym i ciepłym oraz na żyznym, przepuszczalnym, umiarkowanie wilgotnym podłożu o lekko kwaśnym odczynie pH, ale poradzą sobie też na słabszej glebie i w półcieniu.

Krzewy wymagają jednak przycinania. Zabieg należy przeprowadzić na przedwiośniu, jeszcze przed rozpoczęciem wegetacji lub pod koniec lata. Rośliny zaczynamy systematycznie przycinać w 5 roku po posadzeniu, gdyż dobrze owocują zarówno na pędach 1-2 letnich, jak i na pędach 5-6 letnich. Po cięciu na krzewie powinny zostać ok. 3-4 pędy z każdego roku.

Porzeczki czarne
Nieco inaczej uprawia się i przycina porzeczki czarne. Gatunek jest bardziej wrażliwy na niskie temperatury, dlatego wymaga stanowisk słonecznych, ciepłych i osłoniętych od wiatru. Młode krzewy lepiej zniosą zimę, jeśli ich pędy zostaną osłonięte włókniną. Podobnie jak porzeczki kolorowe, odmiany czarno-owocowe oczekują podłoża żyznego, przepuszczalnego i umiarkowanie wilgotnego, ale urosną też na każdej typowej glebie ogrodowej.

Porzeczki czarne wymagają innego cięcia niż kolorowe, gdyż najlepiej owocują na pędach 1-3 letnich. Ich systematyczne przycinanie rozpoczynamy więc w 4 roku po posadzeniu i w każdym sezonie usuwamy z krzewu wszystkie pędy starsze, niż 4 lata, pozostawiając najwięcej pędów jednorocznych (ok. 5-6) oraz po ok. 3-4 pędy dwuletnie, trzyletnie i czteroletnie.

▶ Dowiedz się więcej o uprawie porzeczek

fot. neurovelho / CC BY-SA 3.0 / Wikimedia Commons

Agrest

Interesującym krzewem owocowym jest także agrest, chociaż obecnie w ogrodach spotyka się go rzadziej niż porzeczki i maliny. Wymagania uprawowe agrestu są zbliżone do wymagań porzeczek kolorowych, dlatego rośliny nie są trudne w uprawie. Agrest najlepiej rośnie na stanowisku słonecznym, ciepłym i osłoniętym od wiatru oraz na glebie żyznej, próchniczej, umiarkowanie wilgotnej i lekko kwaśnej.

Krzewy najlepiej owocują na pędach dwuletnich i krótkopędach, dlatego ich systematyczne cięcie należy rozpocząć w 4-5 roku po posadzeniu, w każdym sezonie usuwając z roślin pędy starsze niż 4-5 lat oraz pędy słabe, chore i zdeformowane (na krzewie powinno zostać ok. 10-12 pędów).

▶ Dowiedz się więcej o uprawie agrestu

Unsplash - Pixabay

Borówki

W ostatnich latach ogromną popularnością cieszy się także borówka amerykańska. Jej owoce są niezwykle smaczne i zdrowe, ale rośliny nie są łatwe w uprawie, gdyż ich wymagania są dość szczególne. Krzewy dobrze znoszą niskie temperatury (do ok. -25°C), ale najlepiej rosną i owocują na stanowiskach ciepłych, słonecznych i osłoniętych od wiatru.

Mimo iż właściwe stanowisko jest bardzo ważne, o powodzeniu uprawy decyduje przede wszystkim odpowiednie podłoże. Borówki są roślinami żarłocznymi i kwasolubnymi, dlatego gleba pod ich uprawę powinna być próchnicza, żyzna, zasobna w składniki pokarmowe i koniecznie kwaśna (odczyn pH 3,5–5,0).

Z tego względu przed sadzeniem roślin, należy wykopać odpowiednio duży otwór i wypełnić go mieszanką kwaśnego torfu oraz ziemi kompostowej. Każdego roku należy też sprawdzać odczyn podłoża i w razie potrzeby obniżyć jego pH za pomocą odpowiednich nawozów. Cięcie borówki rozpoczynamy w piątym roku po posadzeniu, usuwając z krzewu pędy starsze niż 4 letnie (rośliny najlepiej owocują na pędach 2-4 letnich).

▶ Dowiedz się więcej o uprawie borówek

fot. Bev - Pixabay

Jeżyny

Znacznie mniej popularne od innych krzewów owocowych są natomiast jeżyny. Warto jednak znaleźć dla nich miejsce w ogrodzie, gdyż uprawa tych wartościowych roślin nie jest trudna, a uzyskane z nich owoce są smaczne, zdrowe i aromatyczne.

Jeżyny mają podobne wymagania jak maliny, dlatego należy przeznaczyć dla nich ciepłe, słoneczne i osłonięte stanowisko oraz posadzić krzewy na żyznej, próchniczej, głęboko uprawionej i wilgotnej glebie. Pędy jeżyn osiągają znaczne długości (2-3 m.), dlatego rośliny należy prowadzić przy podporach. Długość pędów można też skorygować, przycinając wiosną ich końce. Cięcie nie ogranicza się jednak wyłącznie do skracania zbyt długich pędów.

Jeżyny owocują na pędach dwuletnich, dlatego od drugiego roku uprawy, wczesną wiosną lub późną jesienią (po skończonym owocowaniu), wycinamy wszystkie pędy dwuletnie, które już owocowały oraz usuwamy nadmiar pozostałych pędów, a także pędy chore, uszkodzone lub przemarznięte. Uprawiając jeżyny, warto jednak pamiętać, że odporność roślin na mrozy nie jest zbyt wysoka (znoszą spadki temp. do ok. - 15°-18° C), dlatego na zimę ich pędy dobrze jest okrywać ich pędy włókniną lub słomianymi matami.

▶ Dowiedz się więcej o uprawie jeżyn

Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcie tytułowe: PublicDomainPictures