Aksamitka (Tagetes) to rodzaj roślin jednorocznych należących do rodziny astrowatych (Asteraceae). Do aksamitek zaliczamy ponad 40 gatunków! Jako roślina dzika występuje na obu kontynentach Ameryki w strefie klimatu tropikalnego i umiarkowanego (ciepłego).
Rośliny w zależności od gatunku dorastają do różnych rozmiarów – te najczęściej uprawiane w Polsce mają średnio 60 cm wysokości. Ich liście są charakterystyczne, małe, mocno pierzaste z ząbkowanym brzegiem.
Kwiaty aksamitek pojawiają się w lecie i utrzymują się do późnej jesieni. Ich wielkość zależy od gatunku (od ok. 4-10 cm) i możemy je znaleźć w kolorze żółtym, pomarańczowym i czerwono-brązowym. Są nektarodajne i bardzo lubiane przez owady zapylające, w tym głównie pszczoły.
Wymagania i uprawa
Aksamitka to roślina światłolubna, dlatego dobrze rośnie na ekspozycjach południowych i zachodnich. Jest bardzo łatwa w uprawie. Najlepiej rośnie na glebach żyznych i przepuszczalnych. Podlewamy ją umiarkowane (nie zalewamy). W połowie sezonu, gdy wytworzy kwiaty, możemy ją wspomagać nawozami dla roślin kwitnących.
Jest bardzo dobrym przedplonem dla truskawek (już po czterech miesiącach uprawy aksamitki, populacja chorobotwórczych nicieni spada o 90%).
Aksamitkę można rozmnażać na dwa sposoby – w kwietniu lub w maju nasiona aksamitki wysiewamy wprost do gruntu lub przygotowujemy rozsadę w pojemnikach. W przypadku, gdy mamy gotową rozsadę, to najlepiej jest wysadzić ją do gruntu w drugiej połowie maja, ze względu na występujące wcześniej przymrozki. Drugim sposobem jest pozostawienie jej do późnej jesieni w donicy czy na rabacie, by roślina sama rozsiała nasiona. W następnym sezonie wystarczy je tylko przenieść na miejsce stałe.
Zastosowanie
Aksamitka polecana jest na obwódki rabat, jak również na same rabaty. Doskonale znosi uprawę w pojemnikach (polecana na balkony i tarasy). Jest to roślina trwała, dlatego chętnie jest sadzona w parkach, skwerach i przy chodnikowych pasach zieleni. Bardzo często, też uprawiana jest w wiejskich i przydomowych ogródkach.
Jest to roślina jadalna, polecana do sałatek, a także do ozdabiania potraw.
Polecane gatunki
- Aksamitka rozpierzchła (Tagetes patula)
- Aksamitka wąskolistna (Tagetes tenuifolia)
- Aksamitka wyniosła (Tagetes erecta)
- Aksamitka drobna (Tagetes minuta)
Ciekawostki
Aksamitka wykazuje silne działanie allelopatyczne na inne rośliny (np. ogranicza rozwój chwastów). Dodatkowo posadzona co kilka lat w warzywniaku, skutecznie zwalcza nicienie glebowe, pasożytujące na roślinach.
Warto wiedzieć, że specyficzny zapach aksamitek odstrasza szkodliwe owady (mrówki i mszyce), a nawet gryzonie (np. krety!).
Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: Etienne GONTIER, Sussie Nilsson, Volker L, Magda M/Pixabay