Trybula ogrodowa (Anthriscus cerefolium) to jednoroczna roślina z rodziny selerowatych (Apiaceae). W naturze spotykana jest głównie w Azji i wielu krajach Europy, ale często jest też uprawiana w ogrodach jako roślina przyprawowa i zielarska.
Trybula ogrodowa dorasta do ok. 50-70 cm i tworzy wzniesioną, sztywną, żebrowaną, w górnej części rozgałęzioną, ulistnioną, nagą łodygę. Pokrywające roślinę liście są miękkie, wielokrotnie złożone, pierzaste, nagie i jasnozielone (pokrojem przypominają liście pietruszki). Pod koniec lata starsze liście mogą lekko przebarwiać się na czerwono. Liście wydzielają słodkawy, anyżkowy aromat.
Roślina kwitnie wiosną, w maju i czerwcu. Na szczycie łodygi rozwijają się drobne, białe kwiaty, zebrane w płaskie baldachy.
Trybula to zioło, które można łatwo pomylić z gatunkami podobnymi, ale trującymi lub niezbyt smacznymi – np. blekot pospolity (silnie trujący), szczwół plamisty (silnie trujący), szalej jadowity (silnie trujący) czy jadalny, ale mniej wartościowy od trybuli marchewnik anyżowy.
Wymagania i uprawa
Trybula najlepiej rośnie na słonecznych lub lekko półcienistych stanowiskach i żyznych, przepuszczalnych, lekko wilgotnych glebach.
Jej nasiona wysiewa się w rzędach wprost do gruntu wiosną (III-IV), a następnie siewki przerywa, pozostawiając jedną roślinę co 10-15 cm. Pierwsze liście nadają się do zbioru po ok. 2 miesiącach od wysiewu. Jeśli chcemy pozyskiwać ich jak najwięcej, wczesnym latem warto usunąć zawiązujące się na szczytach łodyg kwiatostany. Możemy je pozostawić tylko wtedy, gdy zależy nam na zbiorze nasion lub samoistnym rozsianiu się roślin.
Zastosowanie
Roślina może być wspaniałym uzupełnieniem ogródka ziołowego, ale może być też uprawiana w pojemnikach na balkonie lub tarasie.
Trybula ogrodowa to wszechstronna i ceniona przyprawa. Jej charakterystyczny smak i anyżkowy aromat dobrze komponuje się z potrawami kuchni francuskiej, angielskiej i włoskiej. Listki trybuli podczas suszenia tracą wiele smaku i aromatu, dlatego najlepiej wykorzystywać je w postaci świeżej lub mrożonej.
Młode liście są bogate w wit. C i minerały liście można dodawać do sałatek, surówek, omletów, twarogów czy jajecznicy. Można też przyprawiać nimi zupy, sosy, drób, ryby oraz potrawy z ziemniaków. Wraz z innymi ziołami mogą też służyć do przygotowania masła ziołowego.
Trybula ma też zastosowanie w ziołolecznictwie jako środek moczopędny, napotny, łagodzący wzdęcia i poprawiający pracę układu pokarmowego. Świeży sok i napar z jej liści działa na skórę przeciwzmarszczkowo i ujędrniająco.
Ciekawostki
Trybula po angielsku to "chervil". Znana była już w czasach antycznej Grecji, gdzie nazywano ją chairephyllon (χαιρέφυλλον) co oznacza "liście radości".
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: ivabalk, Manfred Richter/Pixabay, Petr Filippov/CC BY-SA 3.0/Link