Czy wiesz, jakie kwiaty kwitną w śniegu? Odkryj zaskakujące ciemierniki
Do rodzaju ciemiernik (łac. Helleborus) należy około 20 gatunków występujących głównie w Europie i Azji Mniejszej. Rośliny te osiągają wysokość do 70 cm. Ich liście są ozdobne – grube, skórzaste, podłużne i najczęściej zimozielone. Wyróżniają się one od innych bylin nietypowym okresem kwitnienia, gdyż niektóre gatunki rozwijają swoje duże kwiaty w środku zimy! W zależności od gatunku, pierwsze mogą pojawiać się jeszcze przed Bożym Narodzeniem, a najpóźniej kwitnące ciemierniki kwitną jeszcze w maju.
Kwiaty ciemierników są pojedyncze, półpełne lub pełne o pięciu płatkach. Występują w różnych kolorach: od białego poprzez różowy, ciemnoczerwony, aż do niemal czarnego!
Uwaga! Trujące ciemierniki!Wszystkie części ciemierników są trujące – zawierają trujący glikozyd heleborynę. Spożycie nasion, korzeni lub części nadziemnych powoduje zatrucie, a kontakt z sokiem może wywoływać powstawanie pęcherzy na skórze. |
● Polecamy: Ciesielska czy rozłupująca? Jaka siekiera do ogrodu? Zobacz nową generację siekier marki Fiskars
Jakie ciemierniki warto uprawiać w ogrodzie?
Wśród oferowanych na rynku ciemierników jest bardzo dużo hybryd, powstałych z krzyżowania określonego gatunku z innymi formami. Nie mają wtedy nazwy odmianowej, a tzw. formę, która pochodzi od koloru kwiatów, np. forma biała, różowa, żółta itd.
- W Polsce najczęściej uprawiany jest ciemiernik biały (Helleborus niger), który jest byliną zimozieloną. Latem wokół roślin pojawiają się młode siewki, które wyrosły z zeszłorocznych nasion.
- Ciemiernik mieszańcowy lub inaczej ogrodowy (Helleborus ×hybridus) to najefektowniejszy gatunek, ma wiele ciekawych odmian o dużych kwiatach barwy białej, różowej, purpurowej, ciemnobordowej, także nakrapianych lub podwójnych. Jest bardzo popularny w Europie Zachodniej. W Polsce może przemarzać w surowe zimy.
- Najłatwiejszy w uprawie jest ciemiernik cuchnący (Helleborus foetidus). Wysuszone kłącza rośliny charakteryzują się ostrym zapachem, stąd jego niesławna nazwa. Gatunek ten jest zimozielony. Poza okresem kwitnienia rośliny zachowują dekoracyjność do czasu dojrzewania nasion, czyli do połowy lata.
- Ciemiernik wschodni (Helleborus orientalis) jest bardzo popularny na zachodzie Europy, w Polsce również powoli zdobywa uznanie. Kwitnie od marca do maja.
- Pierwsze kwiaty ciemiernika korsykańskiego (Helleborus argutifolius) pojawiają się już pod koniec stycznia i pozostają nawet do kwietnia. Gatunek ten nie jest w pełni mrozoodporny.
- W Polsce rosną dziko dwa gatunki ciemierników (obydwa pod ścisłą ochroną) – ciemiernik zielony (Helleborus viridis) – w Sudetach i ciemiernik czerwonawy (Helleborus purpurascens) – w Bieszczadach.
Ciemiernik wschodni (Helleborus orientalis), cuchnący (H. foetidus) i mieszańcowy (H. × hybridus) |
Uprawa ciemierników w ogrodzie. Wymagania i pielęgnacja
Ciemierniki to rośliny, które potrafią dodać uroku każdemu ogrodowi, nawet w najchłodniejsze miesiące. Aby jednak mogły one w pełni rozwinąć swoje piękno, ważne jest, by zapewnić im odpowiednie warunki uprawy oraz staranną pielęgnację.
Wymagania ciemierników
Ciemierniki są mało wymagającymi roślinami długowiecznymi. W jednym miejscu mogą rosnąć przeszło 10 lat.
- Lubią stanowiska półcieniste do cienistych.
- Najlepsze są miejsca zaciszne, osłonięte od wiatru.
- Są bardzo odporne na niskie temperatury.
- Preferują gleby próchniczne, głęboko uprawione, wilgotne, z zawartością wapnia.
Pielęgnacja ciemierników
Glebę wokół ciemiernika należy utrzymywać wilgotną. Raz w roku, najlepiej wczesną wiosną można zasilić roślinę nawozem wieloskładnikowym. Wokół ciemiernika nie należy zruszać gleby, gdyż roślina ma bardzo wrażliwy system korzeniowy na wszelkie mechaniczne uszkodzenia. Z tego też powodu należy przemyśleć miejsce jej posadzenia, aby nie było potrzeby przesadzania.
Ciemiernika nie należy sadzić zbyt głęboko, bo trzeba będzie czekać na kwitnienie nawet kilka lat. Trzeba także pamiętać, aby przed kwitnieniem usunąć najstarsze liście, co umożliwi rosnącym kwiatom jak najlepszy dostęp do światła. W mroźne, bezśnieżne zimy, aby uchronić pąki kwiatowe przed zmarznięciem, należy roślinę przykryć suchymi liśćmi lub agrowłókniną.
Ciemiernik czerwonawy (Helleborus purpurascens) |
Fot. Flora van Willigen/Pixabay Ciemiernik zielony (Helleborus viridis) |
Gdzie sadzić ciemierniki?
Ciemierniki mogą rosnąć w przydomowych ogródkach, a także w doniczkach na tarasie lub balkonie. Ze względu na długowieczność i niskie wymagania pielęgnacyjne nadają się do obsadzania dużych rabat.
Ciemierniki można sadzić samodzielnie (co najmniej 3-4 rośliny w rozstawie 40-50 cm) lub w towarzystwie innych roślin, które mają podobne wymagania. Bardzo dobrze będą się czuły na zacienionych rabatach, pod drzewami oraz wokół pni drzew.
Ciemierniki można posadzić wokół powojnika alpejskiego (Clematis alpina), glicynii (Wisteria), wawrzynka (Daphne), kaliny (Viburnum). Byliny te będą skutecznie przysłaniały mniej atrakcyjne podstawy innych roślin. Niższe gatunki ciemiernika cuchnącego czy czerwonawego można posadzić na niezbyt nasłonecznionych skalniakach.
Ciemiernika można również posadzić wśród cebulicy syberyjskiej (Scilla siberica), przylaszczki pospolitej (Hepatica nobilis), barwinka pospolitego (Vinca minor), szczawika (Oxalis).
Opracowanie na podstawie materiałów od Colour Your Life, zdjęcia tytułowe: jhenning, Annette Meyer, Mariya Muschard, congerdesign, Gernot, Couleur/Pixabay