Spis treści
Tuberoza bulwiasta (Agave amica, dawniej Polianthes tuberosa) nazywana też tuberozą wonną, to gatunek byliny z rodziny agawowatych (Agavoideae). Roślina pochodzi z Meksyku, ale obecnie występuje głównie w uprawie. W polskich ogrodach jest ona ciekawym kwiatem cebulowym.
Co to tuberoza? Jak wygląda?
Tuberoza bulwiasta to roślina osiągająca zwykle ok. 50-60 cm wysokości, choć czasem (wraz z pędem kwiatostanowym) może mieć nawet 1 metr. Wiosną tworzy rozetę wąskich, zielonych, mieczowatych liści.
Tuberoza kwitnie w lipcu i sierpniu. Wytwarza sztywny, wzniesiony, gruby pęd, zwieńczony kłosowym kwiatostanem. Jest on złożony z kilku lub kilkunastu lejkowatych kwiatów z gwieździście rozłożonymi płatkami. U gatunku kwiaty są pojedyncze, w pąku lekko różowe, a po rozwinięciu białe, ale u odmian mogą być też różowe, a nawet żółte i pełne. Ich największym atutem jest silny i niezwykły zapach, przypominający jednocześnie aromat kwiatów cytrusowych, jaśminu, gardenii i konwalii.
Wymagania i uprawa tuberozy
Tuberoza bulwiasta to roślina bardzo atrakcyjna, ale też wymagająca. W uprawie oczekuje zacisznego, ciepłego i bardzo jasnego, ale osłoniętego przed silnym słońcem stanowiska oraz żyznej, próchniczej, przepuszczalnej, ciepłej, lekko wilgotnej gleby. Nie jest mrozoodporna.
Rozmnaża się ją przez podział bulw w okresie ich spoczynku.
Jak pielęgnować tuberozę?
Podlewanie i nawożenie
Tuberozę bulwiastą podlewa się i nawozi tak samo jak pozostałe rośliny cebulowe, czyli nie przesadzamy z wodą, aby bulwy nie zaczęły gnić – najlepiej nawadniać roślinę umiarkowanie oraz nawozić głównie nawozami organicznymi przy sadzeniu, lub mniejszymi dawkami w późniejszym okresie (najlepiej wybierać specjalistyczne nawozy mineralne do roślin cebulowych).
Coroczne sadzenie i wykopywanie
Jej cebulki powinny być sadzone do gruntu po wiosennych przymrozkach na głębokość 5-10 cm. Warto jednak wiedzieć, że roślina potrzebuje dużo czasu, by zakwitnąć (do 4 miesięcy!), dlatego najlepiej posadzić ją w donicy na przełomie marca i kwietnia, i trzymać pod osłonami aż do końca maja, kiedy można ją bezpiecznie wysadzić do ogrodu.
Jesienią cebulki należy wykopać, a największe z nich umieścić w suchym torfie i przechować przez zimę w chłodnym pomieszczeniu (8-10°C), trzeba jednak liczyć się z tym, że w kolejnym sezonie raczej nie wydadzą kwiatów, gdyż w naszym klimacie nie mają szans dorosnąć na tyle, aby znów zakwitnąć (w okresie wegetacji oczekują temp. pow. 20°C). Zwykle więc wydają sporo liści i tworzą dużo małych bulwek, ale nie rozwijają kwiatów. Dlatego też każdego roku najlepiej kupować nowe, duże, pojedyncze bulwy u sprawdzonego sprzedawcy.
Zastosowanie tuberozy w ogrodzie
Największą ozdobą tuberozy są pięknie pachnące kwiaty, dlatego rośliny warto sadzić w pobliżu miejsca wypoczynku, tarasu lub altany. Ciekawie będą się również prezentować w grupie na trawniku lub jako szpaler wzdłuż ścieżki. Mogą być też sadzone na rabatach np. w towarzystwie petunii czy aksamitek.
Te letnie perełki, tak jak i inne mało znane rośliny cebulowe, posiadają kwiaty nadające się do wazonów – są coraz częściej doceniane i wykorzystywane w bukieciarstwie.
Zapach kwiatów tuberozy jest bardzo ceniony – pozyskiwany z nich olejek eteryczny jest wykorzystywany do produkcji perfum.
Wybrane odmiany tuberozy
- 'The Pearl' – kwiaty białe, pełne
- 'Super Gold' – kwiaty ciemnożółte, pełne
- 'Pink Sapphire' – kwiaty różowo-fioletowe, półpełne
- 'Sensation' – kwiaty jasnoróżowe
Ciekawostki o tuberozie bulwiastej
Nazwa "tuberoza", wywodzi się od łacińskiego tuberosa, oznaczającego spuchnięty. Prawdopodobnie jest to nawiązanie do bulwiastego systemu korzeniowego rośliny.
Roślina została odkryta przez hiszpańskich odkrywców Nowego Świata (Ameryki) już w XVI wieku. Była jednym z pierwszych kwiatów, które powróciły z nimi do Europy. Kwiaty tuberozy były wykorzystywane w przemyśle perfumeryjnym od XVII wieku. Stały się też jednymi z ukochanych roślin Ludwika XIV we Francji, który kazał sadzić je w wielkich ilościach na klombach Grand Trianon w Wersalu.
W Indiach z kwiatów rośliny zaplata się girlandy, które robi się jako podarek dla bogów, a na Hawajach są czasem stosowane by tworzyć lei – wieńce, które niegdyś również miały charakter sakralny, a z latami stały się popularną atrakcją turystyczną noszoną na szyi.
Gdzie kupić bulwy tuberozy?
Bulwki tuberozy wonnej kupimy jesienią (gdy je sadzimy). Znajdziemy je w sklepach stacjonarnych i internetowych zajmujących się sprzedażą różnych cebulek kwiatowych lub bylin. Wśród sklepów online, różnych odmian tuberozy można szukać np. w:
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Wirestock, Pam_Supattra/Depositphotos, "Rajanigandha"/Subash BGK/CC BY-NC-ND 2.0/Flickr, suvajit/Pixabay
Kwiaty cebulowe 
Jesienne kwiaty 
Ogród ozdobny 
Rośliny doniczkowe 
Owoce 
Warzywa 
Zioła 
Łąka kwietna 
Roślina tygodnia 
