Leszczyna pospolita (Corylus avellana)
Spis treści
Leszczyna pospolita (Corylus avellana) należy do rodziny brzozowatych (Betulaceae). W środowisku naturalnym występuje w Europie (również w Polsce) i Azji Mniejszej. Większe znaczenie użytkowe ma w krajach basenu Morza Śródziemnego. W Polsce jest uprawiana głównie amatorsko lub jako roślina ozdobna.
Wygląd leszczyny pospolitej
Leszczyna to pokaźnych rozmiarów, wieloletni krzew liściasty, który dorasta do 6 m wysokości. Wyróżnia się swoją okazałą, okrągłą koroną oraz gęstym ulistnieniem. Posiada gładką popielatą korę. Liście tej rośliny są duże, mają kształt sercowaty lub okrągły, a ich brzegi są piłkowane. Z górnej strony są ciemnozielone, natomiast od spodu nieco jaśniejsze.
Leszczyna pospolita kwitnie od lutego do kwietnia. Rozpoczyna swój cykl jeszcze przed pojawieniem się liści. Kwiaty są jednopienne – męskie tworzą długie, zwisające kotki, podczas gdy kwiaty żeńskie są drobne, prawie niewidoczne, zebrane w pęczki i wyraźniejsze są jedynie ich czerwone znamiona.
Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów leszczyny jest dojrzewający na jesień owoc – bezbielmowy orzech nazywany orzechem laskowym. Otoczony jest liściastą, zieloną okrywą, która z czasem, w miarę dojrzewania orzecha, nabiera objętości. Orzechy te nie tylko są jadalne i smaczne, ale również stanowią źródło pokarmu dla wielu gatunków dzikich zwierząt.
Wymagania i uprawa leszczyny pospolitej
Leszczyna pospolita ma stosunkowo nieduże wymagania w uprawie. Preferuje stanowiska słoneczne, ale może rosnąć również w półcieniu. Lubi gleby żyzne, przepuszczalne i wapienne ale jest dość tolerancyjna względem podłoża i źle sobie radzi jedynie na glebach piaszczystych, suchych i ciężkich.
To roślina mrozoodporna wytrzymująca nawet duże mrozy.
Najlepszym terminem sadzenia jest jesień. W przypadku uprawy dla owoców rozstawa powinna wynosić 5x4 lub 6x3 m. Zwykle roślina owocuje w 4-5 roku po posadzeniu.
Pielęgnacja leszczyny pospolitej
- Podlewanie: Leszczyna dobrze znosi suszę, ale regularne podlewanie, szczególnie w okresach suszy, pomoże jej utrzymać zdrowy wygląd i dobrą produkcję orzechów. Woda jest szczególnie ważna w okresie kwitnienia i dojrzewania orzechów.
- Nawożenie: Leszczyna potrzebuje dobrze zrównoważonego nawożenia, aby zapewnić jej wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Wiosną warto zastosować nawóz bogaty w azot, który wspomoże wzrost i rozwój liści. W okresie dojrzewania orzechów, zaleca się nawożenie potasem i fosforem, które wspomagają proces owocowania.
- Przycinanie: Zastanawiając się, kiedy przyciąć leszczynę należy wiedzieć, że jest to bardzo istotny zabieg dla utrzymania zdrowia i kształtu leszczyny. Powinien być przeprowadzany późną zimą lub wczesną wiosną, przed rozpoczęciem sezonu wegetacyjnego. Przycinanie polega na usuwaniu starych, uszkodzonych lub chorobowo zmienionych gałęzi, a także na utrzymaniu odpowiedniego kształtu krzewu.
Szkodniki i choroby leszczyny pospolitej
Leszczyna pospolita jest narażona na ataki różnych szkodników i chorób. Najgroźniejszymi są słonkowiec orzechowiec (żeruje na liściach i pąkach, a jego larwy rozwijają się w orzechach), susówka leszczynowa (wygryza dziury w liściach) oraz wielkopąkowiec leszczynowy (niszczy pąki). Wśród chorób roślinę mogą atakować mączniak prawdziwy, czarna plamistość czy antraknoza.
W razie potrzeby, stosuje się odpowiednie środki ochrony roślin. Warto pamiętać, że zapobieganie jest często skuteczniejsze niż leczenie, dlatego ważne jest utrzymanie dobrej kondycji rośliny i zapewnienie jej odpowiednich warunków do wzrostu.
Zastosowanie leszczyny pospolitej
W ogrodzie leszczyna jest wykorzystywana również jako roślina dekoracyjna – służy do tworzenia gęstych żywopłotów oraz z, racji swoich rozmiarów, wiatrochronów.
Owoce-orzechy zawierają białka, tłuszcze, węglowodany, witaminy (A, B1, B2, B6, C, PP) oraz sole mineralne (Mg, K, P, Fe, Na, Ca). Są spożywane zwykle na surowo, ale często wytwarza się z nich olej wykorzystywany w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym, farbiarskim i perfumeryjnym.
Polecane odmiany leszczyny pospolitej
Leszczyna pospolita jest przede wszystkim znana ze swoich smacznych "owoców" – orzechów laskowych. Warto jednak wiedzieć, że posiada też wiele odmian ozdobnych, np.:
- 'Anny's Purple Dream' - zwarty, kompaktowy pokrój; ciemnopurpurowe liście z połyskiem
- 'Aurea' - młode liście żółte, później żółtozielone; jadalne owoce
- 'Barceloński' - owocuje bardzo obficie. Orzechy duże lub bardzo duże, jądro soczyste, słodkie, smaczne
- 'Contorta' - pędy mocno poskręcane „w korkociąg”'; liście, różnego kształtu, poskręcane i pozwijane; ładne bazie
- 'Halle' - długo owocuje, tworzy duże orzechy
- 'Kataloński' - sprawdzona odmiana, plenna, tworzy duże orzechy
- 'Little Rob' - karłowa, dorasta do 1m; liście drobne, jasnoczerwone, z czasem zieleniejące
- 'Pendula' - parasolowata korona, najczęściej w formie piennej
- 'Syrena' - czerwone zabarwienie liści i okryw owocowych
- 'Warszawski Czerwony' - liście początkowo brunatno-purpurowo-czerwone; orzechy średniej wielkości
Gdzie można kupić sadzonki leszczyn pospolitych?
Sadzonki leszczyny pospolitej łatwo kupić w sklepach stacjonarnych oferujących rośliny ozdobne do ogrodu. Można je też znaleźć i zamówić w sklepach internetowych, takich jak:
Zdjęcia: photodigitaal.nl / AdobeStock, MrGajowy3, Nazim Orujov, WikimediaImages, stux / Pixabay
TEMATY NA CZASIE 
Komentarze