Gunnera olbrzymia (Gunnera manicata)

Gunera olbrzymia (Gunnera manicata) nazywana też parzeplinem olbrzymim lub brazylijskim to ogromna bylina z rodziny parzeplinowatych (Gunneraceae). Jej ojczyzną są wilgotne rejony Brazylii, ale roślina bywa też uprawiana w wielu innych krajach świata.

Gunera olbrzymia osiąga 2-3 m wys. i tworzy ogromne liście, które są ciemnozielone, okrągłe w zarysie, skórzaste, mocno klapowane i ząbkowane na brzegach. Mają wyraźnie widoczne na blaszce unerwienie (dorastają do 2-2,5 m średnicy, ale w naszym klimacie są zwykle mniejsze). Liście osadzone są na długich (ok. 1,8-2 m dł.) grubych, sztywnych, mięsistych, wzniesionych, pokrytych krótkimi kolcami ogonkach, wyrastających wprost z podziemnego kłącza.

Roślina zakwita wczesnym latem w czerwcu-lipcu, wydając drobne, początkowo czerwonawe, późnej zielonkawe kwiaty, zebrane w grube, gęste, maczugowate lub stożkowate kwiatostany, osadzone na grubych, krótkich pędach.

Wymagania i uprawa

Gunera olbrzymia to roślina bardzo efektowna, ale też wymagająca. W uprawie oczekuje ciepłego, osłoniętego od wiatru, słonecznego lub pócienistego stanowiska oraz bardzo żyznej, próchniczej, wilgotnej gleby, najlepiej o obojętnym odczynie pH. Preferuje też podwyższoną wilgotność powietrza. Ponieważ szybko rośnie i wytwarza ogromną masę zieloną, w sezonie oczekuje dodatkowego zasilania nawozami wieloskładnikowymi.

Gunera olbrzymia w naszym klimacie nie jest w pełni mrozoodporna, dlatego powinna być uprawiana w najcieplejszych rejonach kraju. Jej liście na zimę zamierają, więc zimuje jedynie podziemne kłącze, którego wierzchołek (tzw. "serce") jest wrażliwy na mróz, dlatego przed zimą należy osłonić go grubą warstwą liści. Wokół rośliny można też wykonać namiot z włókniny lub juty, owinięty wokół konstrukcji z palików i wypełniony suchymi liśćmi lub słomą. W okresach odwilży poleca się rozluźnianie okrycia i wietrzenie rośliny, gdyż kłącze jest zimą wrażliwe na zamakanie i pod szczelnym okryciem oraz mokrym materiałem organicznym łatwo gnije. Wiosną, kiedy roślina wznowi wegetację, okrycie należy usunąć, jednak przed zapowiadanymi przymrozkami wiosennymi roślinę ponownie trzeba osłonić.

Gunerę najłatwiej jest rozmnożyć przez podział kłącza, ale można spróbować też wysiewu nasion pod osłonami.

Zastosowanie

Gunera olbrzymia ze względu na swoje rozmiary nadaje się głównie do większych ogrodów. Wspaniale prezentuje się jako soliter na trawniku lub w pobliżu zbiornika wodnego. Może być też wykorzystywana do dużych kompozycji rabatowych, gdyż dobrze wygląda w towarzystwie wysokich traw, języczek pomarańczowych, krwawnicy pospolitej, irysa syberyjskiego czy dużych funkii. Może stanowić także centralny punkt kwietnika z roślinami jednorocznymi.

Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: LoggaWiggler/Pixabay